Дармандин набататар
Чуьлда, вацIарин къерехра гьалтдай, хъипи рангунин гъвечIи седефриз ухшар цуьквер жедай и набататдик квай менфятлу такьатрикай гзафбуруз бажагьат хабар ава. Ихтилат седефгандикай (урус чIалалди — пижма) физва.
Адак эфирдин чIемер, алкалоидар, флавоноидар, танацетинар, полисахаридар, каротиноидар, С витамин ва маса шейэр ква. Хийирлу такьатар гзаф квайвиляй алай девирдин медицинада седефган гегьеншдиз ишлемишзава. Пешекаррин гафаралди, набататрин алемда седефганрин жуьреяр 120-дав агакьна ава, абурукай 30 жуьре кьван чи уьлкведин мулкара экъечIзава. Россиядин бязи регионра и набататдиз маса тIварарни ганва.
Гатун эвел кьилера цуьк акъуддай седефганар 50 сантиметрдилай 1,5 метрдал кьван кьакьанвал авайбур хьун мумкин я. Гзаф еке хьайи седефганрин танар саки кIарасдиз элкъвезва.
Пешекарри тестикьарзавайвал, дармандин еринда адан цуьквер ишлемишзава. Амма адакай дарман гьазурдайла ва ам ишлемишдайла, духтурдал алукьун, ишлемишунин кьадар лазим тирвал тайинарун рикIелай ракъурна виже къведач.
Сагъарунин карда седефгандик квай такьатар медицинадалди субутнава.
И набататдик квай активный затIари ратара газ кIватI хьун явашарзава, абур акъудунин гьерекат регьятарзава. Набататдикай хуквадал хер хьайилани, руфуна тIал гьатайлани, хийир къачуз жезва. Иштагь хкажиз кIанзавайбурузни и набатат теклифзава.
Адак ратарай паразитар акъуддай туйона ква. Аскаридрикай, шарарикай, анкилостомрикай азад хьун патал набататрал машгъул пешекарри седефган теклифзава.
Седефгандиз дуркIунра къванер кIватI хьуникай «тагькимардай» къуватни аваз гьисабзава. И набататдикай гьазурнавай чай йикъан вахтунда са шумуд сеферда тIимил-тIимил хъун теклифзава.
Жалгъаяр сагъарунин, кьилин тIал явашарунин мураддалдини и набатат ишлемишзавай дуьшуьшар малум я. Седефгандин эфирдин чIемедин куьмекдалди грибок чукIунин вилик пад кьаз жезва.
Къейд ийин, бязи ксариз бязи дуьшуьшра седефганар ишлемишун эсиллагь къадагъа авунва. Гьавиляй набататдикай анжах духтурдин меслятдалди менфят къачуна кIанда.
«Лезги газет»
