Франсуа Мари Вольтер (1694-1778) -Франциядин машгьур, бажарагълу писатель. “Эдип” трагедияда, “Философский чарар” ва гзаф кьадар маса эсерра ада вичин девирдин пачагьрал, кешишрал, къайдайрал хъуьруьнарна, виликди финин душманар (мракобесие) хцидаказ критика авуна. Нетижада ам властри са шумудра Бастилияда ацукьарна. Адан зурба бажарагъ монархиядин итижар патални ишлемишиз алахънай.
1750-53-йисара Вольтер Пруссиядин вич “просвещенный” яз гьисабзавай пачагь (король) II Фридрихан теклифдалди Пруссияда яшамиш хьана.
Гьа и девирда ихьтин са агьвалат хьайиди малум я.
Фридриха, чIехи писателдикай зарафат ийиз кIанз, адаз луьткведа аваз вире сейр авун теклифна. Вольтер рази жеда. Амма, вирин къерехдал фена, луьткведа акьахиз кIан хьайила, писателдиз аквада хьи, адан кIаняй тIеквенар ава, анрай яд къвезва. Виридал гьамиша вич хъуьрезвай Вольтер кьулухъди хтана, вирин къерехдал эхкъечIна. Пачагь II Фридрих кIевиз хъуьрена:
— О, вун лап кичIебурукай я хьи! Аку, ингье заз кIусни кичIе туш. — Ада луьткведа акьахдай амаларзава.
— Гъавурда акьун четин туш, — жаваб ганалдай машгьур писателди, — пачагьар (королар) дуьньяда — гзаф, амма Вольтер анжах тек сад я!..
Гьазурайди — Ш.Шихмурадов
