Райондин тарихчи, устад мухбир

Россиядин печатдин югъ мукьвал жедайла, гьар сеферда рикIел жуван муаллим, бажарагълу писатель, журналист, фольклорист, “Лезги газетдин” гьевеслу мухбир, диктор рагьметлу Шамсудин Исаев хкведа. Кхьинрал, яни яратмишунрал пара рикI алай кас тир. Адан гъиликай макъалаярни, очеркарни, зарисовкаярни, фельетонарни, интервьюярни, гьикаяярни, шиирарни хкатна. Адан хейлин чIалар халкьдин рикI алай манийриз элкъвена. Гьи межлисда, мехъерик хьайи­тIа­ни, манидарри рикI алаз лугьузвай са “Кьурагь дагълар” мани квяй я! Гадайри и музыкадал (автор ТIайиб Мегьамедов) хушвилелди кьуьлерни ийизва.

Эхь, Шамсудин Исаев Кьурагь дагъларал, адан гуьзел тIебиатдал, къайи гьамгадин яд акъат­завай булахрал ашукь кас тир. “Кьурагь дагълар” шиирни ада, Украинада авайла, 1955-йисуз теснифнай. Ша чна мад сеферда са шумуд цIар кIел хъийин:

“Элкъвей кьилер”, лекъвер-синер,

Кьурагь дагълар, Кьурагь дагълар.

Лугьуз тежер ава сирер,

Кьурагь дагълар, Кьурагь дагълар.

 

Ажеб иер аквазва куьн,

Нур ацалтна, Кьурагь дагълар.

Заз акI я, зав рахазва куьн,

Кьурагь дагълар, Кьурагь дагълар.

 

Квехъ къе хатур-гьуьрмет ава,

Квехъ лап еке къимет ава,

Квехъ мални хеб, девлет ава,

Кьурагь дагълар, Кьурагь дагълар…  

1980-йисалай СССР-дин ва Россиядин журналистрин, писателрин союзрин член, Дагъустан Республикадин культурадин лайихлу работник, республикадин журналистрин Союздин “Къизилдин лекь” премиядин лауреат, Кьурагь райондин вири мулкарал, хуьрерал са шумуд сеферда цIар илитIай, тарихдин гелер жагъуриз алахъай кас ви­ри уьмуьрда яратмишунин кIвалахдал машгъул хьана. Шамсудин Исаеван макъалаяр, зари­совкаяр за гьеле школада амаз кIелнай. Гьа са вахтунда райондин радиодай ада  гузвай хабаррихъни гьар юкъуз яб акалай. Чапдай акъатай­ адан “Рехи къван”, “Чинал гел”, “Туртурдин гьарай”, “Кьурагь дагълар” ктабарни кIелна. Зегьмет­ чIугунал рикI алай ва Аллагьди гьар патахъай пай ганвай инсан яз, ада милли журналистикадин­ ва лезги литературадин саки вири хилера вичин бажарагъдин, алакьунрин, зегьметдин гел туна.

ГъалатI жедач, эгер лагьайтIа, иллаки журналистикада ада зурба ва жанлу гел туна. За адаз гьамиша райондин тарихчи (летописец) лугьузвайди тир. Эгер Шамсудин Исаева кхьей кьван вири макъалаяр майдандиз акъудайтIа, абурай Кьурагь райондин экономикадин, яшайишдин, культурадин, образованидин, медицинадин, хуьруьн майишатдин тамам тарих, район вири рекьерай вилик тухун патал баркаллувилелди зегьмет чIугур уьтквем, викIегь, бажарагълу инсанрин уьмуьр, зурба къазанмишунар аквада. Шамсудин Шамсудиновичаз районни, гьар са хуьрни, агьалини пара кIандай. Ада, йиф-югъ талгьана, район, милли журналистика, литература патал зегьмет чIугуна.

Кьуьчхуьр Саидан, Етим Эминан, Хпеж Къурбанан, Кьурагь Афизатан, КьепIир Айисатан, Кукваз Гулизаран шиирар жагъур хъийиз, ам гьикьван алахънай. Абурун уьмуьрдиз, яратмишунриз талукьарнавай итижлу макъалаярни кхьенай.

Гила, Шамсудин Исаев чи арада амачирла, Кьурагь райондай милли газетдиз макъа­лаяр ракъурдай, райондин гьар са хуьре кьиле физвай важиблу вакъиайрикай, зегьметчи инсанрикай хушвилелди, гьевесдивди датIана кхьидай касни авач. Рагьмет хьурай вичиз. Ам гьамиша чи рикIера рехи спелрикай хъуьрезвай, айнаяр алай фагьумлу вилерай экуь дуьньядиз кIани­вилелди, гьейранвилелди, регьимлувилелди килигзавай Шамсудин муаллим яз амукьда.

Нариман Ибрагьимов