Алатай гьафтеда РД-дин Кьил Сергей Меликован регьбервилик кваз кьиле фейи совещанидал 2021-йисуз республика яшайишдинни экономикадин жигьетдай вилик финин рекье сифтегьан нетижаяр кьуна. Мярекатдин иштиракчийри регион патал важиблу месэлаяр, республикадихъ авай мумкинвилер менфятлудаказ ишлемишун, агьалийрин гьал-агьвал аквадайвал хъсанарун патал вуч авунватIа ва вуч хъувун лазим ятIа веревирдна.
Дагъустандин Кьили рикIел хкайвал, кар алайбурук газдалди таъминарунин, эцигунрин хиле дегишвилер тунин ва инвестицияр желб авунин месэлаяр акатзава.
Алатай йисуз республика вилик финин рекье цIийи дережадиз экъечIун патал хейлин крар тамамарна. Яшайишдин, экономикадин жигьетдай вилик фин патал Дагъустандив федеральный бюджетдай алава такьатар агакьна.
Кьилди къачуртIа, 2021-йисуз инфраструктурадихъ галаз алакъалу проектар уьмуьрдиз кечирмишун таъминарун патал 10,5 миллиард манатдин кьадарда авай бюджетдин кредит тестикьарна. И такьатрихъ, сифте нубатда, агьалияр хъвадай целди таъминарунин месэлаяр гьялда. ГьакIни Махачкъаладин коллектордиз талукь проектдин гьакъиндайни кIвалах тухузва.
Республикадин инвестицийрин программадин сергьятра аваз алатай йисуз 389 объект патал пул чара авуна. Абурукай 47 объектдал эцигунрин кIвалахар куьтягьнава.
Шаз республикада са шумуд хел аквадайвал виликди фена. Иллаки туризмдихъ хъсан нетижаяр хьанва. 2020-йисав гекъигайла, республикадиз атай туристрин кьадар 30 процентдин (са миллиондилай гзаф инсанар) артух хьана.
Гьа са вахтунда региондин Кьили къейд авурвал, экономикадин жигьетдай лап тарифдай хьтин агалкьунар къазанмишиз хьанвач. Виликамаз кьунвай нетижайрай аквазвайвал, 2021-йисуз экономикадин кIвалахдин базадин жуьрейрин къуллугърин ва метягьар акъудунин, индекс 102,2 процентдиз барабар я. Им, С.Меликован гафаралди, вилик фин туш.
Хуьруьн майишатдиз ва промышленностдиз талукь тир статистикадин делилар писбур туш. И хилер галай-галайвал виликди физва. “Абурухъ мумкинвилер мадни ава, иллаки малдарвиле. Къе республикада лапагдин як гьялзавай ва якIун суьрсетар гьазурзавай са карханани авач. И кар фикирда кьуна, чна хуьруьн майишат ва промышленность мадни вилик фидай мумкинвилерикай менфят къачуна кIанда. Сифте нубатда хаммал гьялдай карханаяр эцигун лазим я”, — лагьана С.Меликова исполнительный гьукумдин органрин кьилевайбуруз.
Республика патал агьалияр кIвалахдалди таъминарунни кар алай месэла я. Алай вахтунда регистрация авунвай бейкарар 34 агъзурдав агакьнава. КIвалахдик квачирбурун чIехи пай жегьилар я. “И месэла гьялун патал чна гьукумдин къурулушра хейлин дегишвилер туна кIанда. ДатIана гьахъ-гьисабни тухун лазим я. Статистикадал амал авуналди, пландин жуьреда кIвалах тешкилун герек я. Кадрийрин сиясатдани чна дегишвилер твадайвал я. Къуллугърал акатай вуж хьайитIани тайинарунал эхир эцигда. Мукьвал тир варцара чна кадрийриз талукь комиссия тешкилда ва гьукумдин органра кIвалахзавайбурун пешекарвилиз къимет гуда”, — малумарна Дагъустандин Кьили.
Хийир Эмиров
