“Эгер муаллим анжах вичин пешедал ашукь ятlа, ам хъсан муаллим я. Эгер му­аллимдихъ анжах ученикдихъ, дидедизни бубадиз хьиз, кlанивал аватlа, — ам вири кта­бар кlелна, амма я ученикдихъ, я кlва­лахдихъ ашкъивал авачир муькуь муаллимдилай артухни алаз хъсанди жеда. Эгер муаллимдиз вичин пешени, аяларни сад хьиз кlан хьайитlа, ам лап акьалтlай хъсан муаллим я”.

Урус халкьдин зурба писатель Лев Толстоян  и цlарари Сулей­ман-Стальский райондин Герейханован хуьруьн Р.Османован тlварунихъ галай 1-нумрадин школадин лезги чlаланни литературадин ва урус чlаланни литературадин муаллим  Магьамдаров  Шамсудин  Шихкеримо­вичан  лайихлувилерни ачухарзава.

Шамсудин Магьамдароврин муаллимрин тухумдай я. Адан буба Магьамдаров Шихкерима Герейханован хуьруьн школадин ди­ректорвиле гьакъисагъвилелди, халкьдин арада гьуьрмет аваз кlвалахна. Бубадин кар Шамсудин муаллимдин уьмуьрдин юлдаш Умуят Мегьамедовнади, абурун хва Замира, руш Сабина Эмиргьамзаевади, гьакlни са шумуд мукьва-кьилидини давамарзава.

Шамсудин Шихкеримович педагогвилин чlехи тежриба, зурба чирвилер авай, тарсар гунив яратмишунрин жуьреда эгечlзавай, муаллимвилин пешедин важиблувал гьиссзавай ва чизвай педагогрин жергеда ава. Ихьтин инсанрикай рахадайла абуру,  рикlин лампадин ишигъ куькlуьрна, вири къуватар эцигна кlвалахзавайди я лугьуда…

Магьамдаров Шамсудин Сулейман-Стальский райондин Бутхуьре 1960-йисуз хуьруьн муаллим Шихкериман хизанда дидедиз хьана. Шамсудинан 5  йис тамам хьайила, абурун хизан Герейханован тlварунихъ галай чlехи майишатдин совхоздиз куьч жезва. Ина ам сад лагьай классдиз фена.  Умуми образованидин юкьван школа ада 1979- йисуз вини дережадин чирвилер аваз акьал­тlарна.

Советрин Армиядин жергейра къуллугъна хтай жегьил, диде-бубадин патав са тlимил ял яна, Махачкъаладиз фена. Ина ада саки 10 йиса производствода кlвалахна.

Бубадин веси кьилиз акъудунин мураддалди ам 1989-йисуз В.И.Ленинан тlварунихъ галай госуниверситетдин филологиядин факультетдик экечlзава. Ада, кlелни ийиз, 4-нумрадин ЖЭУ-да педагог-тербиячивилени  кlвалахна.

Йисар физвай.  Ада, вичин, гьакlни чlехи юлдашрин педагогвилин илимдин кlвалах­дин къиметлу агалкьунар кlватlиз, гьакъисагъвилелди зегьмет чlугуна. Виридаз чизва­ Шамсудин Магьамдарован тарсар гьар сада чешне къачуниз лайихлу я. Адаз вичин тарсунин месэлаяр, метлебар дуьз ачухариз ва аялрин кьатlунар, веревирдер дуьз рекье тваз хъсандиз чизва. Вичин тарсарни ада цlийи къайдада кlвалахзавай муаллимрин, методист алимрин тежрибадин къайдаяр ишлемишиз, итижлу жуьреда тухузва. Тарсуна гуз­вай материал, аялдин кьиле гьатдайвал, регьятдиз ачухуни, чlал кlанарунин карда адаз устадвили, хуш рахунри, дуьз хкянавай методикадин тадаракри, ИКТ ишлемишуни куьмекзава.

Вахтни къуватар гьайиф татана, гьамиша ­вичел кlвалахзавай, педагогикадин цlийи­вилерикай хабар авай ада, вичин кlвалахдин тежрибадикай юлдашризни суьгьбетарзава, гъавурда твазва. Ам жегьил муаллимар патал тежрибалу устад я. Гьакъисагъдаказ кlва­лах­завай Шамсудин муаллим, зурба зегьметкеш, вафалу дуст ва гьакl­ни ка­маллу амадаг я.  Гзаф йисара ам РД-дин образованидин министерстводин хайи чlа­ларинни литературадин экспертрин аттестационный дестедани хьана. Вичин кlва­лахдин тежрибадикай докладар гваз жуьреба-жуьре дережайрин конференцийрал, семинаррал рахана. 2013-йисуз адан тежриба республикадин дережада умумиламишна.

2013-йис Шамсудин муаллим патал бегьерлуди хьана: ам сифте  райондин “Хайи чlа­лан хъсан муаллим — 2013”, ахпа республикадин “Хайи чlалан хъсан муаллим -2013” конкурсда гъалиб  жезва, ада Москвада кьиле физвай вирироссиядин “Хайи чlалан хъсан муаллим -2013” конкурсда иштиракдай путевка къазанмишзава. Конкурсдин шартlа­ралди, ада, милли парталар алаз, “Зи регион”, “Зи хуьр” ва “Зи пешекарвилин кlвалах” презентация лайихлудаказ къалурна,  гьакlни  гьазурнавай 15 декьи­кьадин тарсунин видеороликдиз баянар гана, вичин фикирар раижна. Россиядин регионрай атанвай саки 40 касди иштиракай и конкурсда вири номинацийрай гзаф баллар къазанмишай Шамсудин муаллимдиз жюридин комиссияди сад лагьай чка гузва­. Ина хайи чlалан муаллимрин мастер-классда Шамсудин муаллимдин педагогвилин концепция Россияда виридалайни хъсанди яз къалурна. Им неинки са ам вич патал, гьакl чи республика патални чlехи агалкьун хьана. Гъалибчидин зегьмет Россиядин Федерациядин образованидин ва илимрин министерстводи сад лагьай дережадин дипломдалди, вирироссиядин “Хайи чlалан хъсан муаллим — 2013” сертификатдалди, РФ-дин Государственный Думадин милли крарай  Комитетдин Гьуьрметдин грамотадалди къейдна. Райондани Шамсудин муаллим вини дережада къаршиламишна. Им, гьелбетда, адан гзаф йисарин  зегьметдин кьилин награда хьана.

Гуьгъуьнин йисара милли чlаларин конкурсдин тешкилатчийри Шамсудин Шихкеримовичаз  Москвадиз атунин теклифар ракъур­на, 2015-йисуз ада и конкурсда жюридин член яз, 2016-йисуз конкурс кьиле тухузвайди яз иштиракна.

Гзаф йисар я ам  муаллим-методист ва  ДГУ-дин филологиядин факультетдин лезги чlалан отделенида кlелзавай студентрин пе­дагогвилин практикадин руководитель яз. Гьар йисуз студентрин  практика Шамсудин муаллимдин регьбервилик кваз Герейханован хуьруьн  школада кьиле физва. Ада ва и мектебдин лезги чlалан амай муаллимри студентриз тежрибадин сирер ачухзава, цlийи къайдаяр ишлемишуналди тарсар тухудайвал чирзава.

Шамсудин Шихкеримович активный общественникни я. Ам Сулейман-Стальский райондин общественный палатада образованидинни культурадин  рекьяй комиссиядин руководитель, школадин профсоюздин комитетдин председатель, райондин образованидин работникрин профсоюздин председателдин заместитель, общественный экскурсовод ва Стlал Сулейманан музейдин илимдин консультантни я.

Аквазвайвал,  ам вичин вири уьмуьр аялриз чирвилер гунин ери хкажиз,  дуьзгуьн тербия гуз, абур уьмуьрдин дуьз рекье тваз алахъзава.

Адан зегьметдиз гьукуматдини кутугай къимет ганва. Ам Дагъустан Республикадин  лайихлу муаллим, Россиядин Федерациядин умуми образованидин гьуьрметлу работник, РД-дин образованидин отличник,     Об­разование вилик тухунай Федеральный институтдин ва образованидин милли месэлайрин институтдин “РФ-да дидед чlалар хуьнин кардик вичин пай кутунай ва РФ-дин халкьарин арада дуствал мягькемарунай”  Гьуьрметдин грамотадин ва гьакlни республикадинни  райондин дережадин хейлин  грамотайринни пишкешрин сагьиб я. 2014-йисуз “Лап хъсан тарс” тухунай ам “Золотая ника” премиядизни  лайихлу хьана.

И йикъара чав Москвадай мад са шад хабар агакьна: 26-28-февралдиз, дидед чlа­ларин Международный йикъаз талукьарна, Москвада кардик квай хайи ва урус  чlаларин муаллимрин  ассоциацияди, Федеральный институтдин образование вилик тухузвай хуьруьн майишатдин академиядин милли месэлайрин илимдинни ахтармишунрин Центради, Россиядин Президентдин патав гвай государственный къуллугъдихъ галаз санал педагогрин устадвилин форум кьиле тухвана. Тешкилатчийрин теклифдалди форумда иштиракай Шамсудин муаллимди Россиядин общественный палатада кьиле фейи семинарда ва “Элкъвей столда” иштиракна, “Потенциал культуры в популяризации родного языка” ва “По реализации концепции преподавания родных языков народов РФ” месэлайрай докладар авуна. Форумдин  мо­дераторвилин везифаярни адан хиве тунвай. Дидед чlал яргъал йисара раиж ийизвай, хуьзвай, вилик тухузвай ва чlалаз талукь мярекатра активнидаказ иштиракзавай ам  “Хайи, гьа жигьетдай яз урус чIал хуьнин ва виликди тухунин кардик пай кутунай” медалдиз лайихлу хьана. Им ада галатун тийи­жиз чlугур зегьметдиз ганвай чlехи къимет я.

М.Горькийди лагьанай: “Гьар аялдин руьгьда таквадай симер ава, эгер алакьунар авай гъилелди абурук кягъайтlа, абуру хъсандиз ванда”. Шамсудин муаллимдилай гьар са аялдин руьгьда авай а таквадай симер жагъуриз алакьзава. Ада аялриз вичин чан-рикl,  вахт, къуватар гьайиф татана , багъишзава. Гзаф хъсан педагог, вичин кlва­лахдин халисан устад яз, ада лезги чlа­лан муаллимрин шумуд несил гьазурнава! И аламатдин инсанди  тербия ва чирвал гайи гьар са аялди къе Ватандиз къуллугъзава, хийир гузва, жуьреба-жуьре чкайра гьакъисагъвилелди зегьмет чlугвазва.

Къагьриман  Ибрагьимов