И пепе кIеви лувар квай гьашаратрикай я. Келледал далудихъ кьвечIил хьанвай еке карч алайвиляй ам масабурулай тафаватлу жезва. Пепе-носорогни гьавиляй лугьузва. Шабалтдин ва я туракь рангунин и пепедин яргъивилел 25-47 сантиметр кьван жеда. Диши пепейрин келледал жедай карч лап гъвечIиди я. И пепеяр гатун чими нянин вахтара гзаф пайда жеда, мукьвал-мукьвал экв авай лампайрални лув гуда. Абур Европадин (кеферпатан районар квачиз), Кеферпатан Африкадин, Юкьван Азиядин, Кавказдин ва РагъакIидай патан Сибирдин мулкара гзаф чкIанва. РФ-дин са жерге регионра и пепе Яру ктабда тунва.
Пепе-носорогдикай сифте яз 1758-йисуз Карл Линнея малуматар ганай. И жинсиник 40-дав агакьна пепеяр акатзава, абурун гзаф пай Африкадин чими чкайра яшамиш жезва.
ТIебиатда сифтедай карч алай пепеяр гзафни-гзаф тамара яшамиш жезвай. Юкьван Азияда ва Къазахстанда лагьайтIа, и жуьредин пепеяр гьатта дуьзен ва къумлух чкайрани гегьеншдиз чкIанва.
Гьазурайди — Куругъли Ферзалиев