Музыкадал рикI хьайила…

1978-йисуз Ахцегьа музыкадин ва юкьван чирвилерин мектебар, 1982-йисуз Махачкъаладин музучилище лап хъсандиз куьтягьай  Селимат  Велиевади, 38 йис я Ахцегь­рин музшколада чешнелудаказ кIвалахиз.

— Селимат вах, музыкадин рехъ гьикI хьана хкяна? — хабар кьуна за.

— Рагьметлу диде-бубадин рикI музыкадал алай. Диде Лейлиди (медсестра), хъсандиз гитара ягъиз, дяведин тематикадин манияр лугьудай. Буба Мурада, кефи куьк тирла, ярар-дустарин арада чуьнгуьр ва милли музалатар ядай. Ам гьеле 17 йисаваз гуьгьуьллувилелди фронтдиз фена, 1945-йисуз Берлиндай хурудал орденарни медалар алаз хтана, кIел хъувуна, агрономвал авуна. Дяведин хирерикди, гьайиф хьи, фад рагьметдиз фена. Заз пианисткавилин рехъ хкягъуниз  иллаки еке таъсир чи зурба композитор Эльза Ибрагьимовади авуна. Ам чи къунши Вагьабов Абдулвагьид духтурдин (РСФСР-дин лайихлу духтур, фронтовик) вахан руш тир. Ара-бир ам Бакудай вичин халудин патав хтайла, чаз музыкадин сувар жедай. Дидеди чун — пуд вах — гьаниз тухудай. Чна гьейранвилелди пианинодихъ яб акалзавай те­гьер акурла, дидеди “за зи рушар музыкадин рекье твада” лагьана, пианино къачуна ва чун музыкадин школадик кутуна. Наиляди Астрахандин консерватория куьтягьна, Махачкъалада культурадин институтда муаллим я. Хъсан пианистка тир Мергема духтурвилин рекьяй кIел хъувуна, ам Махачкъалада минздравда пешекар я…

Гьеле Ахцегьрин 1-нумрадин школада кIел­завай йисара Селиматакай РД-дин ла­йихлу муаллим Селим Касимова тешкилай аялрин “Аэлита” музансамблдин активный иштиракчи хьана. Селиматан гъилик квай ученикри музшколадин гьахъ-гьисабдин концертра, районда шадвилин мярекатра ва республикадин конкурсрани маса мярекатра гьар йисуз агалкьунар къалурзава.

— Алай вахтунда за фортепианодал рикI алай гьар жуьре яшарин 13 аялдиз чирвилер гузва,- давамарзава муаллимди. — Зи  къаст музыкадин школадиз атай аялдикай пешекар музыкант авун туш. Кьилинди адакай музыкадин суьгьуьрлу, сирлу, ширин чIалан гъавур­да акьадай, музыкадикай лезет хкудиз­ же­дай, яратмишунин гъавурдик квай шад инсан авун я. Залай са вуч ятIани алакьиз, аялрихъ агалкьунар жез акурла, гьелбетда, кIва­лахдай гьевес мадни артух жезва. Зи гъилик квай вири аялри, адет яз, умуми чирвилерин школадани­ лап хъсандиз кIелза­ва ва саки са паюникай­, вучиз ятIани, гележегда музыкантар ваъ, духтурар жезва. Гьар гьихьтин пеше хкя­гъай­­­тIа­ни, музыкади инсан адалатлу, мергьяматлу, медени ийизва. Заз жуван пеше, яни аялриз пианино ягъиз чирун гзаф хуш я. Саки вири аялар бажарагълубур­, надир инсанар тирдахъ зун инанмиш я. Анжах абурун  итижарни майилар вахтунда чирна, гьа рекьяй кIвалахиз алахъна кIанда. Хиве кьан, еке куьмек заз жу­ван кIвалахда уьмуьрдин юлдаш Рамазана гузва. Чи пианинояр куькдик кутазвайдини, зун авачирла, кIвале аялар кьабулзавайдини гьам я, — алава хъувуна С.Велиевади.

Эхь, гьа и къайдада кIвалахзавайвиляй Селимат Мурадовнадин пара ученикрикай РД-дин гьар жуьре конкурсрин дипломантарни гъалибчияр жезва. 2004-йисуз Девлетханова Беневша республикадин жегьил пианистрин Г. Гьасанован тIварунихъ галай конкурсда 2-дережадин дипломдиз лайихлу хьана. Исятда ада РД-дин культурадин институтда кIел­за­ва ва Урусрин драмтеатрда кIвалахзава. 2012-йисуз Мегьамедова Мадинади, Махачкъалада республикадин пианистрин конкурсда иштиракуналди, РФ-дин образованидинни илимдин рекьяй министр Д.В.Ливанован къул алаз “Образованидин рекьяй кар алай милли проектрин Диплом” ва пулдин премия къачуна. Са жерге конкурсрин лауреат Алибегова Зульфияди музучилище ва культурадин институт куьтягьна, Махачкъалада кIвалахзава. “Лезги сес” фестивалдин дипломант Юсуф Бабаев, “милли чIагъан”  классдай Г. Гьасанован тIвару­нихъ галай музучилище акьалтIар­на, Наль­чикдин консерваториядик экечIнава. Музыкадин рекьяй гьакI Заира ва Мадина Мусаевайрин, Десте Ибрагьимовадин, Рустам Эфендиеван агалкьунарни къейд авуниз ла­йихлу я.

— Пианистрин Готфрид Гьасанован тIва­рунихъ галай конкурсдикай ихтилат кватайла, зи рикIел гьеле 7-классда аваз иштиракай 1-конкурс хкведа,-алава хъийизва муаллимди. — Гуьгъуьнлай муаллимвилин дережада аваз, яни аялар гваз за 10-далай гзаф сеферра гьа конкурсра иштиракна ва гьамиша приздин чкаяр кьаз хтана. И йикъара республикадин жегьил пианистрин Г.Гьасанован тIварунихъ галай нубатдин XX конкурсдани зи аялри — Муслим Шерифалиева (1-кл.) ва Мегьамед Агьмедова (3-кл.) дипломар къачуна. Зун министерстводин Гьуьрметдин грамотадиз лайихлу хьана. Пианинодал ашукь Рагьимова Жасминадиз (7-кл.), Асварова Минаятаз (5-кл.) ва Агьмедова Фатимадизни (3-кл.) хъсан гележег ава.

С.Велиевадин яргъал йисарин бегьерлу зегьмет  школадинни райондин администрацийрин, РД-дин культурадин министерстводинни методцентрадин, образованидинни илимдин министерстводин ва образованидин работникрин профсоюздин комитетдин гьуьр­метдин грамотайралдини дипломралди къейднава. Урусрин зурба композитор П.И.Чайковскийдин 175 йисан юбилейдиз талукь яз РФ-дин музшколайрин аялрин арада конкурсда хъсан нетижаяр къалурунай ва 2016-йисуз аялриз музыкадин рекьяй пешекарвилин дурумлу чирвилерни ватанпересвилин руьгьдин тербия гунай РД-дин культурадин министр За­рема Бутаевади адаз “чухсагъул­дин чарар” гана. 2017-йисуз “Музыкальное занятие” номи­нациядай С.Велиева Республикадин музыкадин муаллимрин “Люблю те­бя­, мой край родной” конкурсдин гъалибчи хьа­­на”. Селимат Велиевади аялрин чир­ви­лер­ ва устадвал хкажунин мураддалди да­тIа­­на алава тарсарни тухузва. Адан пара аялар Ма­хачкъаладин музучилищедик экечI­зава ва ах­па абуру уьлкведин вузра кIелунар давамар хъийиз­ва…”, — къейднава РД-дин образовани­динни илимдин министерстводин 24-январдин  къарарда.

Эхь, ич ичин таран кIаник аватда лугьузвайвал, Селима­та вичин веледарни музы­кадин рекье тунва­. Тамилади “фортепиано” клас­сдай яру дипломралди Махачкъаладин муз­училище ва Астрахандин госконсерватория акьал­тIарна­ва. Хва Мурада, ДГПУ-дин му­зыкадин факультет куьтягьна, Урусрин драм­театрда операдинни балетдин артиствиле кIвалах­зава.

Ахцегь райондин Р.Гьажиевадин тIвару­нихъ галай музшколадин (ДМШ) дирекцияди Селимат Велиева РД-дин культурадин ла­йихлу работниквилин тIвар гуниз лайихлу тир­ди къалурун вири коллективди хушдиз кьа­булнава.

Дашдемир Шерифалиев