ЦIийи йисан вилик РД-дин Кьил Сергей Меликова республикадин гьукумдин органрин кьиле авайбурухъ галаз тухвай совещанидал хейлин месэлаяр, гьа жергедай яз коронавирусдин тIугъвалдихъ галаз алакъалу гьаларни веревирдна.
COVID-19
Вирус чукIунин вилик пад кьунин серенжемар давамарун эвелимжи месэлайрикай я. Роспотребнадзордин РД-да авай Управленидин регьбер Николай Павлова малумарай делилралди, республикада вирус акатайбурун кьадар 66 агъзурдав агакьзава, эхиримжи гьар юкъуз азар квайбур яз тестикь жезвайбурун кьадар вишелай артух хьана.
“Гьар юкъуз начагъ жезвайбурун кьадар тIимил жезва, гьа са вахтунда вири мулкара ахтармишунар тухвайла, малум хьайивал, республикада начагъ жезвайбурун юкьван кьадардив гекъигайла, 17 мулкуна йигин еришралди ковид чукIун давам жезва. Азарлуйрин чIехи пай 30-59 яшара авайбур я, 39 процент — яшар 60 йисалай алатнавайбур”, — лагьана Н.Павлова.
Адан гафаралди, тарихдиз хъфей йисан эхиримжи гьафтеда 1-6 йисара авай аялар начагъ хьун 2,6 сеферда пара хьана, 7 йисалай 14 йисал кьван яшара авай аялрикни азар акатна. Азарлу жезвайбурун кьадар гзаф хьунин себебрикай сад кIвалин шартIарихъ, рафтарвилерихъ галаз алакъалу я, яни хизанда садакай муькуьдак акатзава.
Санитариядин кьилин духтурди кьетIендаказ къейд авурвал, гзаф инсанар авай мярекатра иштиракуналди, азарлу хьайибурукай саки 70 процентди элликлухра маскаяр алукIунин серенжем гьисаба кьазвач.
“Ахтармишунрин нетижайри къалурайвал, Махачкъаладин алишверишдин маканра вирус чукIун тавун патал кьабулнавай серенжемрал амалзавай гьалар разивал ийиз жедайбур я, амма жемиятдин улакьра маскаяр алукIунин къайдадал амалзавач”, — алава хъувуна Роспотребнадзордин векилди.
Рапар ягъуникай
Йисан эхирда коронавирусдиз акси рапар янавайбурун кьадар Дагъустанда 760492 касдив агакьнавай. Ида вакцинация авунин гереквал авай агьалийрин 42,2 процент тешкилзава. Н.Павлован гафаралди, тестер авунин карни гегьеншарна кIанзава, республикадихъ алай вахтунда мумкинвилер ава. Эхирдай Павлова муниципалитетрин кьилериз вирусдиз акси рапар ягъунин еришар йигинаруниз эвер гана.
Дагъустандин здравоохраненидин министрдин везифаяр вахтуналди тамамарзавай Татьяна Беляевади къейд авурвал, медицинадин идарайра алай вахтунда вакцинадин 322 агъзур доза ама.
Яшайишдин гьалар
Яшайишдинни экономикадин жигьетдай тарихдиз хъфей 11 вацран муддатдиз талукь нетижаяр виликамаз РД-дин сад лагьай вице-премьердин везифаяр вахтуналди тамамарзавай Нуьсрет Омарова кьуна.
Ада малумарайвал, экономикадин хиляй метягьар арадал гъунин ва къуллугъар кьилиз акъудунин дережа, 2020-йисав гекъигайла, хкаж хьана. Кьилди къачуртIа, промышленностдихъ, улакьрихъ, ва алишверишдихъ галаз алакъалу кIвалахра производстводин кьадар артух хьана.
Гьасилзавай затIар артухарай са жерге тешкилатрин, карханайрин тIварарни раижна: “Дагдизель” АО, “Волна” НИИ, “Завод Точной механики” АО, “Азимут” АО-дин Махачкъалада авай филиал, “Концерн КЭМЗ” ОАО, “НПЦ Конверсии” ОАО-дин Махачкъалада авай филиал ва са жерге масабур.
Милли проектар
Милли проектар кьилиз акъудуникай ихтилатдайла, Н.Омарова рикIел хкана хьи, 2021-йисуз Дагъустанда милли 12 проектдин сергьятра аваз региондин 45 проект макьсаддив агакьарна. Санлай къачурла, и рекьиз 23,9 миллиард манат пулунин такьатар ахъайна: 18,8 миллиард манат — федеральный бюджетдай, 3,1 миллиард манат — республикадин бюджетдай, 2 миллиард манат — маса чешмейрай.
Агьалийриз куьмек
С.Меликован регьбервилик кваз кьиле фейи нетижаяр кьунин совещанидал халкьдиз яшайишдин икьрардин бинедаллаз государстводин патай куьмек гунихъ ва пуд йисалай ирид йисал кьван яшара авай аялриз гьар вацра гузвай пулунин такьатрихъ галаз алакъалу месэлайризни килигна.
РД-дин зегьметдин ва яшайишдин рекьяй вилик финин министрдин везифаяр вахтуналди тамамарзавай Изумруд Муьгьуьтдиновади хабар гайивал, аялар авай вири хизанрив талукь тир такьатар тамамвилелди агакьарнава. 2021-йисуз республикада яшайишдин 7652 икьрар кутIунна. Ихьтин икьрар себеб яз агьалийриз ЛПХ-яр еримлу авунин жигьетдай хъсан куьмек жезва.
Совещанидин эхирдай Сергей Меликова гьукумдин органрин кьиле авайбуруз, нетижаяр кьуналди, веревирдер авуниз ва къведай йисуз четин гьалариз рехъ тагуниз эвер гана. Дагъустандин регьберди коронавирусдин азардин аксина тухузвай кIвалах мадни артухарун тапшурмишна.
«Лезги газет»
