Дагъустанда “Ачух власть” проектдин сергьятра аваз республикадин гьукуматдин векилар ва министерствойрин, ведомствойринни федеральный къурулушрин регьберар гуьруьш хьунин хъсан адет 2018-2019-кIелунин йисузни давам жедайвал я.
Идахъ галаз алакъалу яз, школайрани вузра тарсар акьалтIна, экзаменрин, гатун каникулриз гьазур хьунин, вахтунда хиве гзаф везифаяр авай къурулушдин, РД-дин образованидин ва илимдин министерстводин руководитель Уммупазиль Омарова “Дагъустан” РИА-диз мугьман хьана. Лугьуз жеда, им ада вич министр хьайи вахтунда гьеле авунвай кIвалахрин нетижа кьунин, планрикай суьгьбетунин, журналистрин суалриз жавабар гунин мярекат тир.
Гуьруьшдал фикир иллаки ЕГЭ-риз, къизилдин медалдалди школаяр акьалтIарзавай аялрин кьадардиз ва федеральный центрадай атана образованидин хиле ийизвай ахтармишунриз талукь месэлайриз гана.
Алай вахтунда вири уьлкведа ЕГЭ-яр кьиле физва. Республикада экзаменар тухудай 68 пункт ава. ЦIи ЕГЭ 12,6 агъзуралай, ОГЭ 34 агъзуралай гзаф аялри вахкуда. Экзаменар кьиле фидай къайдада, министрди къейдайвал, еке дегишвилер хьанвач, анжах КИМ-ар гьар аудиторияда принтердай акъудзава. Дагъустанда ЕГЭ-дин кампанияда вад агъзурдалай гзаф пешекарри иштиракзава. Абурун арада федеральный экспертар ва гуьзчивалдайбур, студентрин, волонтёррин дестеяр, технический пешекарар ва икI мад ава.
Уммупазиль Омаровади Рособрнадзордай са шумуд сеферда ахтармишунардайбур атанвайди, абуру исятдани республикада кIвалахзавайди къейдна. Абурун фикир, ведомстводин регьберди хабар гайивал, пробный ЕГЭ-дин делилри ва цIи республикада къизилдин медаль къачуз гьазур аялрин кьадарди желбна.
— ЦIи чаз медалистрин кьадар гзаф хьанвайди аквазва — тахминан абурун кьадар 1860 я. Гзаф кьадар медалистар хьун чун патал хъсан я. Амма, бязи шегьерра гьар вад лагьай школьник медалист хьуни фикир желбзава. Диагностический ахтармишунин кIвалахри къалурайвал, анжах 34 процент медалар къачуниз лайихлу я, — лагьана У. Омаровади.
Пресс-конференциядал РД-дин Кьилин везифаяр вахтуналди тамамарзавай Владимир Васильеван меслятдалди арадал гъанвай “100 школа” проектдикайни рахана. Министрди рикIел хкана, проектдин сергьятра аваз хкягъай виш школадиз республикадин бюджетдай (санлай тир харжийрин 5 процентдилай тIимил тушиз муниципалитетдин бюджетдай) кьве миллион манатдин кьадарда аваз субсидияр гуда. Гьа са вахтунда, вири къиметдин 30 процент юридический ксарин, карчийрин ва меценатрин патай ийизвай, элкъвена чпиз хийир хкIан тийизвай, куьмек хьун герек я.
Республикада аварийный гьалда авай 133 ва куьгьне 131 школа ава. Образованидин идарайрин кардик квай 546 школадиз капремонт герекзава.
Ихьтин рекъемар лагьайдалай кьулухъ министрди къейдайвал, эхиримжи йисара са шумуд цIийи школа эцигнаватIани, месэла лап четинди я, гьа са вахтунда пуд сменада кIелзавай школайрин месэлани хциди я.
ИкI, пресс-конференциядал СМИ-рин гзаф векилар алай, гьарда итижзавай кьилди месэлаяр, суаларни авай, Уммупазиль Омаровади абуруз виридаз жавабар гана ва саналди тир, теклиф-меслятдин къайдада кIвалахиз вич гьазур тирдан гьакъиндай лагьана.
Майдин вацра гзаф СМИ-ри, иллаки сетевой изданийри Дуствилин кIвале (16-майдиз) кьиле фейи са совещанидал Уммупазиль Омаровадин докладдин вахтунда региондин министрдин кабинетдин кьил Артём Здунов хъел кваз залдай экъечIна лагьай дуьшуьшдикай кхьизвай. И месэладиз талукь суални, им хьанвай ва я буьгьтенар вегьин патал туькIуьрнавай дуьшуьш яни лагьана министрдивай хабар кьурла, ада инкарна. Къейдайвал, пресс-конференцияда иштиракзавай бязи журналистар, “Дагъустан” РИА-дин директор шагьидар тир а мярекатдал вири икI хьана лагьана министрди: “Зи докладдилай кьулухъ мад пуд суал ахтармиш хъувуна. Маса совещанидиз рекье гьатзавай Артём Здунова зи тIалабуналди тешкилай и совещание “100 школа” проектдиз талукь яз давамарун зал ихтибарнава, вич хъфена… Интернетра пайда хьайи а макъалаяр, ванер-сесер тапанбур я лагьана чавай официальный арза авунайтIани жедай, амма чна кIвалахзава, маса крарал машгъул жедай вахт авач. Совещанидин аудио-видео записар, цIудралди шагьидар, гьа жигьетдай журналистарни, ава”.
Журналистрихъ галаз Уммупазиль Омаровади республикадин образованидин хиле авай гзаф месэлаяр веревирдна,министрди вич саналди кIвалахиз гьазур тирди къейдна. Журналистри лагьайтIа, министрдиз кьве тIалабун авуна. Чи республика патал важиблу месэлаяр школайра дидед чIалар чирунинбур я. Сад лагьай тIалабун школайра милли чIалар ва литератураяр чирун патал учебникар акъудунинди, дидед чIаларин тарсарин сятер тIимилар тавун тир. Кьвед лагьайди, “Образованидин гьакъиндай” ФЗ-дик хайи чIалар чируниз талукь дегишвилер кутуртIани, кутун тавуртIани У. Омарова министр тир кьван вахтунда Дагъустанда дидед чIалар чирунин кIвалах зайифар тавун. Министр кьве месэладихъ галазни рази хьана, вичелай алакьдай крар ийидайди хиве кьуна.
Дагъви Шериф
