Вичикай ихтилат физвай чи ватандаш, Россиядин художникрин ва дизайнеррин Союздин член, Карачаево-Черкесиядин лайихлу художник  Мегьамедзериф  Гьажиевахъ   галаз  зун алатай йисан декабрдин эхирра Махачкъалада, “Россия — зи тарих” тарихдин музейда ачухай выставкада таниш хьанай. Ам лап хъсан суьгьбетчи,  пешедин ус­тад тирди за гьасятда кьатIанай. Выставкадикай  хабар гайиди ва автордихъ галаз зун танишарайди  Дагъустандин искусствойрин лайихлу деятель Гуьлера Камилова тир. Вич пара сагърай!

Мегьамедзериф Гьажиев 1952-йисуз Ахцегьа къуллугъчидин хизанда дидедиз хьана. Ана мектеб акьалтIарна, ам Махачкъалада хуьруьн майишатдин техникумдик экечIна. Ватандин вилик буржи тамамарна хтайла, кIелунар давамар хъувуна, амма 3-курсунай техникум гадарна. Шикилар чIугунал, генани дуьз лагьайтIа, художественный литературадин ктабрай гьайванрин (иллаки балкIанрин шикилар авайвал чIугунал) ам гьеле 3-класс­да кIелзавайла машгъул хьанай. Художест­венный эсерар кIелунал рикI алай адаз Майн Рид, Фенимор Купер ва гзаф маса авторарни  аял чIавалай таниш тир. Литературадал хьиз, искусстводални рикI алай жегьил ДГПУ-дин культурадин ва искусстводин институтдиз гьахьна.

Вузда кIелдай йисара М.Гьажиев Дагъус­танда женгинин искусствояр машгьурунал машгъул муаллим-тренер  Агьмед Рамазановичахъ ва художник — тренер Дарвин Велибеговахъ галаз таниш хьана. Гьеле 5-курсуна кIелзавай студент тирла, Мегьамедзериф Гьажиева спортдин факультетда каратэ­дай вердишвилер гузвай. 1979-йисуз институт акьал­тIарайла адаз вуздин спортфакда ва худграфда кIвалахиз акъвазун теклифнай. Амма жегьил хайи хуьруьз хъфена. Зегь­метдин рехъ Ахцегьрин худшколада тарсар гуналди давамар хъувуна. Ахпа ам кьисметди Карачаево-Черкесиядиз акъудна. 1988-2019-йисара ада ана художественный школайра ва 13 йисуз Ке­ферпатан Кавказдин гу­мани­тар­но-технологический госакадемиядин дизайндин ва искусствойрин факультетда тарсар гана. И йисара адан гъилик вердишвилер къачур аялри жуьреба-жуьре конкурсра кIвенкIвечи чкаяр кьуна. Гьа са вахтунда вичини Вирироссиядин, зонадин выставкайра иштиракна. Ялтада (Крым), Альтенштадтда  (Германия), Парижда (Франция), Фи­ла­дельфияда (США), Анкарада (Туьркия) вичин выставкаяр тешкилна.

2008-2015-йисара М.Гьажиева Карачаево-Черкесиядин художникрин Союздин председателвилин везифаяр (ам кьве сеферда союздин кьиле хкяна) намуслудаказ кьилиз акъудна.

Мисалда лугьузвайвал, паталай хъсан аква­да. Яргъал йисара Карачаево-Черке­сияда яшамиш хьайи Мегьамедзериф­ Гьа­жиеваз лезги халкьдик къалабулух кутазвай, тIал алай месэлайрикай хабар авачиз тушир. ИкI, Ахцегь райондин кьил Осман Аб­дул­ке­ри­мован теклифдалди чи ватандаш хайи ерийриз хтана. Ам ватандихъ цIигел яз хьайи йисар алатна. Къе жуван чи­лел яшамиш хьу­нал­ ам шад ва рази я. Ада вичин рикI алай кеспидал машгъул хьун давамарзава: Ахце­гьа кар­дик квай  А.Сарыджадин  тIварунихъ галай изобразительный искусствойрин школадиз регьбервал, гьа са вахтунда аялриз  изобразительный искусстводай чирвилер гузва. Алай вахтунда художественный школада 160 аялди чирвилер къа­чуз­ва. Абурухъ галаз 14 муал­лимди зегьмет чIуг­ваз­ва. Тарсар 5 йисан программадай тухузва, 5-класс­да абур худ­учи­­ли­щей­­риз ва искусствойрин рекьяй вузриз гьазурзава.

Винидихъ къейднавай выставкадал хквен. Алатай йисан эхирра ачухай выставка М.Гьажиев хайи йикъаз талукьарнавай. Амни Дагъларин уьлкведин меркезда тешкилнавай сад лагьай выставка тир (адалай вилик Ахцегьа “Крымдин ва Кавказдин рагъ” тIвар алаз тешкилайди квачиз). Санлай къачурла, вири кIвалахар къалурдай мумкинвал авачирвиляй ана абурукай анжах 72 эцигнавай. Выставкада къалурнавай шикилрал акъвазай­тIа, абурун тематика жуьреба-жуьреди я. Абурун арада пейзажри (реалистическая живопись) хьиз, импрессионизмди (Францияда арадал атай), авангардди… (абурукай 4 кIвалах Дагъустандин художникрин Союздин выставкайрин залда кьиле физвай выставкада эцигнава) еке чка кьунва. М.Гьажиеван эсеррихъ чпин кьетIенвал ава. Ада вичин картинаяр тамашзавайбуруз гьар сеферда цIийивал ачух жедайвал чIуг­вазва, эхирдалди вичин тайин фикир къалурзавач, яни тамашзавай касдив вичивни фикириз тазва.  Пейзажрикай кьилди рахай­тIа, абура неинки Дагъларин уьлкведин (Махачкъала, Дербент, Ахцегь…), вич яргъал йисара яшамиш хьайи ва зегьмет чIугур Карачаево-Черкесиядин, къунши Кабардино-Балкариядин, Кеферпатан Осетия- Аланиядин, гьакIни Крымдин пейзажри чIехи чка кьунва. ТIебиатдин шикилрихъ галаз сад хьиз, анра архитектурадин надир имаратрини чпел фикир желбзава.

— Ялта шегьердин патарив гвай “Нижняя Ореанда” санаторий гзаф гуьрчег ва тарихдин метлеб авай (виликдай анаг Крымдин ханар, императорар яшамиш хьайи) чка я. Ана кьве сеферда жуван выставкаяр тешкилиз хьун за бахтуни гъун яз гьисабзава, — суьгьбетзава М.Гьажиева. — Кьве сеферда зун (гьар сеферда кьве вацра) Францияда стажировкада хьана. Париждин центрадиз мукьва Сент-Андре-дез-Арт тIвар алай ­куьчедиз (аниз искусствойрин шегьер лу­гьузва) вири дуьньядай художникар кIватI жезва, шикилар­ чIугвазва, сада муькуьдан тежрибадикай­ мен­фят къачузва. Гьа инани зи выставка хьана. Кьвед лагьай сеферда заз французри чпи аниз эверна. Захъ “психология цвета” темадай итижлу проект авай (и темадай за академийра лекцияр кIелна. Гьатта кандидатвилин диссертация кхьинални машгъул я, амма эхирдалди кьилиз акъуднавач). Парижда Пикассодин картинайрихъ галаз таниш хьайи вахт зи рикIел хъсандиз алама. Художник жуван кье­тIен­вал арадал гъун патал датIана “къекъве­на кIан­да”.

Инал са кар мадни къейд тавуна жедач, чи ватандашдин кIвалахри неинки Россиядин, гьакIни къецепатан уьл­квейрин — Германиядин, Польшадин, Франциядин, Америкадин, Туьркиядин, Китайдин, ­Австриядин, Гуржистандин кьилдин ксарин музейра чка кьазва. Ам гзаф кьадар шабагьрин, кьилди къа­­чуртIа, РФ-дин культурадин министерстводин грамотайрин, Россиядин художникрин Союздин къизилдин медалдин, Карачаево-Черкесиядин, Ставрополдин крайдин, Ростовдин областдин гьукуматдин ва культурадин министерствойрин, Россиядин художникрин Союздин грамотайринни дипломрин  сагьиб я.

Суьгьбетдин эхирдай Мегьамедзериф Гьажиева гележегдин планарни раижна. Кьилди къачуртIа, Ахцегьа (Россиядин вири пипIерай художникар ва студентар атун ва абур кьабулун патал вири мумкинвилер аваз) художникрин КIвал эцигун адан эрзиман мурад я. Мадни гележегдин планрик худшкола­да скульптурадиз ва прикладной маса жуьрейриз артух фикир гун ква. Къуй чи ватандашдин рикIе авай мурадар, гележегдин планарни вири кьилиз акъатрай!

Рагнеда  Рамалданова