Дагъустандин Яшайишдин фондунин (Россиядин Яшайишдин фондунин Дагъустан Республикада авай отделение) пресс-къуллугъдин малуматрал асаслу яз, мобилизациядин сергьятра аваз военный къуллугъ кьилиз акъудна хтанвай ксари 3 югъ алатдалди вахтунда кIвалахзавай чкада (работодателдихъ галаз) икьрар цIийи хъувун герек я.
ИкI, октябрдин вацра Россиядин Федерациядин Зегьметдин Кодексда (ТК) мобилизациядик акатнавай агьалийрин гьакъиндай, зегьметдин икьрарар туькIуьрунал гьалтайла, са шумуд дегишвал къуватда гьатнава. Сад лагьайди, цIийи къайдайралди Россиядин Яракьлу къуватрин жергейра къуллугъзавай вахтунда адан кIвалахдин чка хуьзва, амма зегьметдин икьрардин къуват (идахъ галаз сад хьиз, кьве патан мажбури везифаярни) вахтуналди акъвазарзава. Кьвед лагьайди, къуллугъ кьилиз акъудзавай кас авачир вахтунда кIвалахдалди таъминарзавайдаз адан чкадал масад кьадай ва адахъ галаз икьрар кутIундай ихтияр ава. Пуд лагьай цIийивал лагьайтIа, кIвалахдалди таъминарзавай идарадивай мобилизациядик акатнавай касдихъ галаз икьрар ам галачиз къуватдай вегьез тахьуниз талукьди я. Жеда, эгер организация, ИП агалнаватIа ва я зегьметдин икьрардин вахт акьалтIнаватIа.
«Мобилизация кьилиз акъудна, агьали кIвалахал хтай юкъуз адахъ галаз икьрар къуватда гьат хъийизва, амма и кардикай ада 3 югъ виликамаз работодатель хабардар авун лазим я. И къайда страхованидин жигьетдай пул гунизни талукь я, мисал яз, — больничный чарарай. Эгер вахтуналди зегьмет чIугваз тахьунихъ галаз алакъалу йикъар алукьдалди, яни «больничный» ачухдалди, а касди работодателдихъ галаз икьрар цIийи хъувунвачтIа, адаз страхованидин пул гудач», — къейдна, и месэладин патахъай гъавурда твадайла, Дагъустандин Яшайишдин фондунин векилди.
Мобилизациядихъ ва пенсийрихъ галаз алакъалу месэлаяр пайда хьайи дуьшуьшра абурукай Россиядин Яшайишдин фондунин чи республикада кардик квай Управленидин алакъадин центрадиз, телефондин 8-800-200-03-39 нумрадиз зенгна, хабар кьаз жеда. Зенг пулсузди я.
* * *
Алай йисуз Дагъустандай тир 73 муаллим пенсиядиз фад экъечIна.
— И жуьредин пенсия тайин йисарин стаж хьайила тайинарзава. Кьилди къачуртIа, образованидин хиле 25 йисан стаж ва лазим кьадар коэффициентар хьун лазим я. Иник кIелзавай йисар, гьакIни пешекарвал хкажзавай курсара хьайи вахтни акатзава, — гъавурда туна чун Дагъустандин Яшайишдин фондунин пенсияр тайинардай отделдин начальник Патимат Абдурагьмановади.
Къейд авун лазим я хьи, пенсиядиз фад экъечIдайла мад са кар (переходный вахт) гьисаба кьазва. Им лагьай чIал я, эгер муаллимдихъ 2023-йисуз тайин кьадар стаж хьанватIа, адавай лайихлу пенсиядиз 60 вацралай экъечIиз жеда.
* * *
2023-йисан алатнавай тамам 9 вацра Дагъустандин Яшайишдин фондуни агьалийриз вахтуналди зегьмет чIугваз тахьунихъ галаз алакъалу яз 87 агъзурдалай виниз «больничныйрай» 1 100 миллиард манатдилай виниз пул ганва.
Малум тирвал, вахтуналди зегьмет чIугваз тахьунихъ галаз алакъалу яз гьукуматдин идарада (официальнидаказ) кIвалахзавай, яни чпин паталай кIвалахдалди таъминарзавайда страховой взносар гузвай ксариз пособие къвезва. Адан кьадар зегьмет чIугвазвай касдин стаждилай аслу я. ИкI, 5 йисал къведалди вахтунда кIвалахзавайбуруз мажибдин юкьван гьисабдин кьадардикай 60%, 5-8 – 80% ва 8 йисалай виниз вахтунда кIвалахзавайбурузни 100% гузва.
Регина Семедова
