ХХ асирдин Гомеран юбилейдин мярекатар 17-майдиз нянин сятдин 5-даз Махачкъалада, М.Горькийдин тIварунихъ галай Урусрин театрдин ЧIехи залда давам хьана. Ана республикадин жавабдар къуллугърал алай хейлин ксари, гьа жергедай яз Дагъустандин Гьукуматдин Председателдин Сад лагьай заместитель А.Къарибова, заместитель Р. Жафарова, шаир, публицист, РФ-дин культурадин лайихлу работник, Россиядин писателрин Союздин секретарь И.Голубничийди, РД-дин писателрин Союздин председатель Мегьамед Агьмедова, Дагъларин уьлкведин са жерге районрин кьилери, республикадин культурадин хилен работникри, гьа гьисабдай яз РД-дин культурадин министр Зарема Бутаевади, шаирдин тIварунихъ галай райондай еке делегацияди, Дагъустандин яратмишунардай интеллигенциядин, общественный тешкилатрин, массовый информациядин такьатрин векилри, шаирдин яратмишунрал рикI алай гзаф кьадар инсанри иштиракна…
Ам тамашачийриз лентинилай СтIал Сулеймана Москвада, Вирисоюздин писателрин Сад лагьай Съездда иштиракун ва Лезгийрин госмуздрамтеатрдин артистри сегьне (шаирдин ролда-РФ-дин лайихлу артист Абдуллагь Гьабибов) къалурунилай гатIунна.
Межлис кьиле тухузвай Дагъустандин культурадин лайихлу работник Алексей Тимохина сифте гаф РД-дин Гьукуматдин Председателдин Сад лагьай заместитель Анатолий Къарибоваз гана.
Ада шаирдин уьмуьрдин ва яратмишунрин рекьикай куьрелди суьгьбетна. СтIал Сулейман хайи югъ — шииратдин сувар — республикадин культурадин уьмуьрда лишанлу вакъиа тебрикна.
— СтIал Сулейман дидедиз хьайи югъ Дагъларин уьлкведин шииратдин Йикъаз элкъвенва.Зурба шаирди республикадин общественность ва гзаф халкьарин векилрикай ибарат Россиядин литературадин алем битавламишна. СтIал Сулейманан шииратди Дагъустандин сивин яратмишунрин летописда кьетIен чка кьазва. Адаз уьмуьр хъсандиз чидай, кесиб халкьдин тIал-квалрикай хабар авай. КьетIен бажарагъди ва халкьдихъ авай кIанивили ам кьакьан кукIушриз хкажна, гафунин зурба устадрин жергеда туна. Халкьдиз ам гзаф мукьва ва багьа тир. И кар чаз 2016-йисан гатфариз адан кIвал-музейдиз цIай ягъайла, ам са куьруь вахтунда арадал хкуни мад сеферда субутзава. Камаллу агъсакъалдин кьетIен бажарагъдиз Максим Горькийди, Советрин властди еке къимет гана. Кьилинди, а машгьурвал адав чан аламаз агакьна, и карди адаз бахтлувал гъана, — лагьана докладчиди.
Межлисдал РД-дин писателрин Союздин председатель Мегьамед Агьмедова къейд авурвал, гьикьван чун СтIал Сулейман яшамиш хьайи ва вичин жавагьирар кхьей девирдивай яргъа хьурдавай чаз адан эсерар ва шаир вич мукьва, адан яратмишунрин важиблувал артух, йисалай-суз Сулейманан яратмишунрин цIийи-цIийи терефар ачух жезва. Вичин девирда Максим Горькийди “Жавагьирар яратмишзавай Сулейман хьтин инсанар хуьх” лагьайди рикIел хкана. И гафарихъ къенин юкъузни дерин мана, важиблувал авайди къейдна.
— …СтIал Сулейманан шиирар руьгьдин ем я. Килиг садра, 150 йис идалай вилик дуьньядиз атай шаир чна чахъ галаз санал яшамиш жезвайди хьиз гьиссзава. Гьа им еке бажарагъ, бахт ва кьетIен хатI хьун я, — лагьана ада.
Иван Голубничийди СтIал Сулейманаз М.Горькийди еке къимет гайиди, агъсакъалдин камаллувал, кьетIен бажарагъ гьасятда кьатIайди рикIел хкана. СтIал Сулейманан шииратди лезги чIал девлетлу авурди, ада чIалаз гзаф кьадар цIийи гафар гъайиди, адан шииррин цIарар мисалриз элкъвенвайди, абуру халкьдин сивера мягькем чка кьунвайди, XX асирдин Гомеран яратмишунрихъ акьалтзавай несилар тербияламишунин карда еке важиблувал авайди къейдна…
Сулейман-Стальский райондин кьил Нариман Абдулмуталибова шаирдин зурбавал адан чIалан тIебиивиле, гьакъикъатдиз вафалувиле, эсерар теснифунин устадвиле авайди къейдна. Вичи регьбервал гузвай район республикада шаирдин тIварунихъ галай анжах сад тирдакай, и районэгьли хьунал вичи дамахзавайдакай лагьана.
— Алай йисуз чи машгьур ватандаш дидедиз хьайидалай инихъ 150 ва район арадал атана 90 йис тамам жезва. СтIал Сулейманаз халкь, адан дердияр, уьмуьр хъсандиз чидай. Адавай чIалан къуватдалди вири вичиз муьтIуьгъариз жедай. Ада лугьудай “Ингье зи ктабар” ва, тIуб туькIуьрна, вичин къуншияр, инсанар къалурдай. Ам фурс, такабурлувал гвачир инсан тир. Ада вич вичин хуьруьнвийрилай тафаватлу тахьун лазим яз гьисабдай. Ам гзаф викIегь инсанни тир (кIалубриз — яхунди, зурба буй-бухах авачиртIани). Нажмудин Самурский, Гьажибег Гьажибегов хьтин кьегьал рухваяр буьгьтенрик кутурла, Сулеймана гьайиф чIугунай. СтIал Сулейман гзаф къени ва дуствал кIандай инсан тир. Ада вичин аялриз чешнелу тербия гана, халисан ватандашар яз чIехи авуна. Халкьдин шаирдин хва Мусаиб гуьгьуьллудаказ фронтдиз фена. Сталинграддин патарив женгера игитвилелди телеф хьана. СтIал Сулейман, адан тIвар, яратмишунрин ирс неинки Дагъустандин, гьакI вири Россиядин руьгьдин чIехи девлет, ирс я.
Нариман Абдулмуталибова вичин рахунра зурба шаирдин тIварунихъ, винидихъ лагьанвайвал, район, гьакI литературадин рекьяй республикадин премия, хайи хуьр, Лезгийрин госмуздрамтеатр, Дербентда ва Махачкъалада паркар, Дагъустанда, гьакIни Дондал алай Ростовда, Омскда, Киевда, Элистада, Новороссийскда ва масанра куьчеяр галайди къейд авунихъ галаз сад хьиз, республикадин кьиле авай ксаривай, залда ацукьнавай Дагъустандин Гьукуматдин Председателдин Сад лагьай заместитель Анатолий Къарибовахъ элкъвена, Дагъустандин госуниверситет, гьа сифтедай авайди хьиз, СтIал Сулейманан тIварунихъ хъиягъун тIалабна. Залда ацукьнавайбуру, яргъалди гурлу капар ягъуналди, и теклифдин тереф хвена.
Мярекатдал рахай СтIал Сулейманан хтул, шаирдин кIвал-музейдин директор Лидия Стальскаяди, жегьил шаир, Дагъустандин писателрин Союздин лезги секциядин регьбер Владик Батманова ва гзаф масабуру шаирдин руьгьдин экуь къаматдикай, яратмишунрин деринвиликай ва къенин юкъуз абурухъ авай еке метлебдикай лагьана, шиирар кIелна.
Эхирдай Лезгийрин госмуздрамтеатрдин артистрин, Дагъустандин эстрададин гъетерин, Дагъустандин халкьдин алатрин оркестрдин, “Дагъустандин жегьилвал”, “Каспий” ансамблрин, Т.Мурадован тIварунихъ галай Даггосфилармониядин ва масабурун иштираквал аваз еке концерт гана.
Рагнеда Рамалданова
