Лезги генералар

Руьгьдик, обществодик, виликди финик юзун-гьерекат кутадай къуватар, инсанар чаз гьар са рекьяй гьамиша, рагъ хьиз, герек я — игитар, алимар, государстводин деятелар, генералар, карчияр ва икI мад. Гужлу, зурба тарар берекатлу яцIу накьвадай экъечIдай хьиз, къадим Лезгистандини чи халкьдиз, уьлкведиз, дуьньядиз маш­гьур, лайихлу ксар вири девирра тIимил ганач. ВикIегьвал, михьивал, жуьрэтлувал, зегьметдал, илимдал рикI хьун, инсанпересвал, гьахълувал, ватанпересвал — и ва маса  кьилин асул ерияр чи миллетдин эдеб — ахлакьдин, марифатдин хазина  я. Лайихлу ксарин арада вири уьмуьр Ватан хуьниз бахшнавай пешедин иесийри кьетIен чка кьазва- полковникри, генералри, адмиралри.  Уьмуьр Ватан хуьниз бахш авун — им еке ватанпересвал, игитвал, абурукай гьар сад фенвай рехъни бегьем са девир, тарих, жегьил-жаванар ватанпересвилин руьгъдаллаз тербияламишунин кIвалахда хъсан чешне, чешме я. Чахъ хьайи, авай генералрикай адмиралрикай кIелайла, къуьнер мадни гьяркьуь, руьгь мадни чIехи жезва. Гьа икI, чи лезги генералрикай — куьруь делилар.

Къейд. Гьайиф хьи, бязи генералрин шикилар, са кьадарбурукай лазим тир делилар жагъа­нач. Сиягь тамамди туш, аник акат тавунвай, квез чидай, ван хьайи генералар аваз хьайитIа, тIа­лабда чаз (редакциядиз) кхьин.

Абилов Магьмуд Абдулрзаевич (1898-1972). Къусар районлин Укуррин хуьре дидедиз хьана. Хасан вирин патав японвийрихъ галаз женгера иштиракна. Бригададин, дивизиядин  командир тир. Душмандихъ галаз женгер чIугваз-чIугваз, Берлиндиз кьван фена, союзникрихъ галаз,  гуьруьшмиш хьана . Генерал-майорвилин чин 1942-йисуз гана. Орденар: Суворован II дережадин, Кутузован II дережадин, Богдан  Хмельницкийдин, Яру Гъед, Ленинан орден.

Амиров Пирали (1860-1920). Пачагьдин Россиядин армиядин генерал-майор. Эсил Ахцегь райондай я.

Апаев Назим Мирзаханович (1957). Къенепатан къуллугъдин генерал-лейтенант. Мегьарамдхуьруьн райондин Гъепцегьрин хуьре дидедиз хьана.

Араблинский Балакиши Алибегович (1828-1902). Генерал-лейтенант. Закаталдин уезддин Ажар хуьре дидедиз хьана. Пачагьдин армияда зур асирда къуллугъна. Крымдин (1853-56), Урусатдинни Туьркиядин (1877-78) дявейра иштиракна.

Ахтынский Алисултан. Россиядин императордин армиядин генерал-майор. Ам ва аданни Ахцегьрин къеледин комендантдин руш  Рот Нинадин чIехи хва 1877 – йисан Россиядинни Туьркиядин дяведа телеф хьана.

Асланов Шамиль Загьрабович (1941). Генерал-майор. Докъузпара райондин Къурушрин хуьре дидедиз хьана. Яргъал йисара МВД-дин къурулушда зегьмет чIугуна. 1999-йисуз халкьдин ополченидин дестейрин, «»Интернациональный бригададин» кьиле акъвазна. СССР-дин МВД-дин лайихлу работник, РД-дин лайихлу юрист, «Жуьрэтлувилин ордендин», медалрин ва СССР-дин, РФ-дин, РД-дин МВД-дин гьуьрметдин  грамотайрин сагьиб я.

Агьмедов Шукур Каримуллаевич. Генерал-майор. Докъузпара райондин Мискискарин хуьре дидедиз хьана. Яргъал йисара РФ-дин Генеральный прокуратурадин аппаратда кьетIен делойриз килигдай чIехи  силисчивиле кIвалахна. Юстициядин 3-классдин советник.

Балалиев Фарид Юсуфович (1957). Генерал-майор. Ери-бине Ахцегьай я. Москвада кьилин командный училище, Фрунзедин тIварунихъ галай Военный Академия Яру дипломдалди, РФ-дин Генштабдин Военный Академия акьалтIарна. 2006-йисуз Московский военный округдин 20 лагьай гвардейский армиядин командующийдин заместителвиле тайинарна.

Бейбутова Зарифа Эседуллаевна. Юстициядин генерал.

Гьасанов Генрих Алимирзоевич (1910-1973). ЧIехи алим, цин кIаникай фидай атомдин луьтквейрин конструктор, техникадин илимрин доктор, профессор, ЦКБ-дин начальник ва кьилин конструктор. Соцзегьметдин Игит, Ленинский ва  Госпремийрин лауреат.

Гьамдуллаев Сиражидин Нагъметуллаевич (1957). Таможнядин къуллугъдин  генерал-майор. Эсил Докъузпара райондин Къаракуьредай я. Россиядин таможенный  академиядин Ростовда авай филиалдин директорвиле кIвалахна. Экономикадин илимрин доктор.

Гьажиев Тагьир Минетуллаевич (1960). Кьурагь райондин Штулрин хуьряй я. Ставрополда  ПВО-дин лётчикринни штурмовикрин высший военно-авиационный училище Яру дипломдалди акьалтIарна.

Жафаров Рамазан Жафарович (1957). Генерал-майор. Къурушви я. Москвада СССР-дин КГБ-дин Академия акьалтIарна. Афгъанистанда, Туьркменияда, Таджикистанда къуллугъна. РД-дин Гьукуматдин Председателдин заместитель.

Къазимегьамедов Нариман Магьмудович (1963).

МЧС-дин генерал-майор. Хив райондин КьванцIилрин хуьре дидедиз хьана. Эцигунрин рекьяй высший командный училище, Россиядин Президентдин патав гвай госкъуллугъдин академия акьалтIарна. Гзаф чкайра мергьяматлувилин ва къутармишдай кIвалахра иштиракна. «Ватандин вилик лайихлувилерай» II дережадин ордендин-медалдин ва ругуд медалдин сагьиб я. 2008-йисалай инихъ РФ-дин МЧС-дин Дагъустанда авай Кьилин управленидин начальниквиле кIвалахзава.

Къагьриманов Муьгьуьдин Гьамидович (1936-2012). Генерал-майор. Кьурагь райондин КIирийрин хуьре дидедиз хьана. Округдин, корпусдин, дивизиядин политотделра са жерге къуллугърал, Конгода, Афгъанистанда къизгъин чкайра хьана. Са  жерге госнаградаярни гьуьрметдин тIварар ганва.

Къехлеров Сабир Гьажиметович (1946). Юстициядин генерал-полковник. Кьасумхуьруьн райондин Кьулан СтIалрин хуьре дидедиз хьана. ДАССР-дин прокуратурада, РФ-дин Генеральный прокурордин заместителвиле кIвалахна. РФ-дин лайихлу  юрист. Гьуьрметдин Ордендин ва гзаф кьадар маса наградайринни тIварарин сагьиб я.

Къулиев Якьуб Къулиевич (1900-1943). Генерал-майор. Шуша шегьерда дидедиз хьана. Ватандин ЧIехи дяведин женгера иштиракна. Сталинграддин женгер кьиле фидайла, Къулиев 5 лагьай гьужумдай армиядин атлуйрин кьуд лагьай корпусдин командующийдин заместитель тир. Генерал-майорвилин чин ва Ленинан орден 1942-йисуз, дагъустанвийрикай сифте яз, Я.Къулиева къачуна.

Лезгинцев Михаил (Мегьамед Гьуьсейнов) (1893-1941). Советрин государстводин чIехи деятель. Пешекар инкъилабчи. Армиядин генерал. Куьре округдин Штулрин хуьре дидедиз хьана. Октябрдин инкъилабдин регьберрикай сад. Ада Зимний дворец къачудайла, Россиядин Вахтуналди тир гьукумат кьадайла, иштиракна. Советрин Россиядин гьукуматда, военный крарай Наркоматда чIехи къуллугърал, РККА-дин ва флотдин  Высший военный финансово-хозяйственный академиядин начальник хьана.

Лезгинцев Георгий Михайлович (Магомедович) (1914-1994). СССР-дин гьуьлерин дяведин флотдин адмирал. Машгьур алим, профессор, геологиядин илимрин доктор. Машгьур писатель.

Лезгинцев Михаил Михайлович (Мегьамедович) (1931-1977). Контр-адмирал, цин кIаникай фидай луьткведин командир.

Лезгинцев Игорь Михайлович (Магомедович). Контр-адмирал. Цин кIаникай фидай луьтквейрин конструктор.

Мегьамедов Мегьамед Омарович (1947). Генерал-лейтенант. Эсил Кьасумхуьруьн райондин Кьианрин хуьряй я. Тарихдин илимрин кандидат. Дербентдин кадетрин корпусдин начальниквиле кIвалахна.

Меликов Михаил Алимович (1958). Генерал-майор. Эсил Кьасумхуьрелай я. Новочеркасский дивизиядин командир. Гьавадин десантдин кьушунра къуллугъна.

Меликов Сергей Алимович (1965). Генерал-полковник. 2014-йисуз РФ-дин МВД-дин къенепатан кьушунрин кьилин штабдин начальникдин 1-заместителвиле тайинарна. РФ-дин Милли гвардиядин директордин 1-заместитель. СКФО-да Президентдин  ганвай векил яз хьана.

Менафов Игит Шагьбанович. Генерал-майор. Ахцегьви. Россиядин Милли гвардиядин кьушунрин Сибирдин округдин командующийдин заместитель – яракьрин ва техникадин рекьяй начальник.

Муслимов Энрик Селимович. (1968). Полициядин генерал-майор.

Набиев Рамзес Къудратович. (1969). Генерал-майор. Чепиви я.

Примова Фаизат Назаровна (1934). Юстициядин генерал-майор. Докузпара райондин Гарагърин хуьре дидедиз хьана. Ростовдин университетдин юрфак (1960) акьалтIарна. 42 йисуз судьявиле кIвалахна. РД-дин лайихлу юрист.

Ризаев Надир Сиражудинович (1960). Генерал-майор. Эсил Кьурагь райондин Ашарин хуьряй я. Минскда ПВО-дин кьилин военный училище акьалтIарна. ПВО-дин Академияда кIвалахзава.

Седрединов Зияд Бедирович. (1947). Юстициядин генерал-лейтенант. Эсил Фиярин хуьряй я.

Хеирбегов Забит Сабирович (1968). Россиядин армиядин генерал-майор. Эсил КцIар райондай я.

Черкесов Азизбег Улубиевич (1951). Генерал-майор. Эсил Докъузпара райондин Макьарин хуьряй я. СССР-дин КГБ-дин Кьилин школа акьалтIарна. КГБ-дин органра, РД-да авай УФСКН-дин начальниквиле кIвалахна. Гзаф наградайрин сагьиб я.

Шайдаев Мегьамедгьанифа Гьажибалаевич. (1918-2008). Генерал-майор. Кьасумхуьруьн  райондин Цмуррин хуьре дидедиз хьана. Ватандин ЧIехи дяведин женгера иштиракна. Тифлисдин артучилищедин политотделдин начальникдин заместителвиле, Махачкъалада  погранучилищедин полиотделдин начальниквиле кIвалахна. Тарихдин илимрин доктор, професср. Женгинин  орденринни медалрин сагьиб тир.

Шайдаев Гьажикъурбан Гьажибалаевич (1932). Генерал-майор. Дагъустандин къенепатан крарин министрдин заместителвиле, МВД-дин Вирисоюздин институтдин начальниквиле, РФ-дин Президентдин патав Дагъустандин гьамишалугъ векилвиле ва маса къуллугърал кIвалахна. Гьукуматдин хейлин орденрин, медалрин ва тIварарин сагьиб я.

Шамхалов Фарид Имирасланович. Генерал-майор. Мегьарамдхуьруьн райондин Ярагъ-Къазмайрин хуьре дидедиз хьана. Промышленность инновационный рекьяй вилик тухунин НИИ-дин директор.

Ширинбегов Рамиз Алагьвердиевич, Генерал-майор. Эсил Кьурагь райондин Хпежрин хуьряй я.

Эминов Тагьир Хийирович (1951). Генерал-майор. Кьасумхуьруьн райондин Агъа Арагърин хуьре дидедиз хьана. Харьковда СССР-дин МВД-дин военный училище, далу патан ва транспортдин Военный академиядин автомобилрин рекьяй факультет, Военно-политический академиядин Юридический факультет акьалтIарна. «За военные заслуги» ордендин ва хейлин медалрин, тIвар кхьенвай яракьдин сагьиб я.

Яралиев Имам Музамудинович (1956). Юстициядин генерал-лейтенант. Кьасумхуьруьн райондин Вини СтIалрин хуьре дидедиз хьана. РД-дин ва РФ-дин лайихлу юрист, РД-дин прокурор, Госсоветдин член, Халкьдин Собранидин депутат, Сулейман-Стальский райондин ва Дербент шегьердин кьиле хьана.

Ярагьмедов Азим Алаудинович. (1960). Генерал-полковник. Кьасумхуьрелай я.

Гьазурайди — Шихмурад Шихмурадов