Къван тарихдин шагьид я

“Лезги газетдин” алатай йисан 50-нумрада “Къаракуьре” тешкилатдин регьбер Къадир Къадирован “Тарих михьидаказ хуьн!..” тIвар алай макъала чапнавай. Ана авторди зи “Гьакъи­къат патал” (“ЛГ”, 2018-йис, №37) макъалада гъанвай делилрин патахъай вичин фикирар лагьанвай. Кьилди къа­чур­тIа, Кура ва РичIа хуьрера мис­кIинар гьеле 703-йисуз эцигна лугьудай делилдин жигьетдай Къ.Къадирова кхьизва: “Ам­ма за кIелай ктабра Абу-Муслим мис­кIинар эцигунив 733-734-йисара эгечIайди къалурнава”. Гьелбетда, авторди къейдзавай хьтин ре­къемарни ава. Тарихдал рикI алай зун лезгийрин къадим гзаф хуьрериз фенва. Гьа жергедай яз — Фита, РичIа, Кьуьчхуьр ва масанризни. РичIарин мис­кIин­дин цла авай къванцел (шикилда) мис­кIиндин дарамат 703-йисуз эцигнавайди тестикьарзавай кхьинар атIанва. Жу­ван макъаладани за и делилдикай (тарихдин шагьид тир къванцикай) хийир­ къачунвай.

За “Гьакъикъат патал” ма­къа­лада кхьенвай “Абу Муслима вичин векилар-халифар сад Курада, садни Дербентда тайинарна” келимайриз баян гудайла, Къ.Къадиров “Асари Дагъустан” ктабдин 26-чина авай гафарал бинеламиш жезва: “Но никто не слыхал, чтобы там из его рода кто-нибудь был известен, как ставший правителем…”.

Лагьана кIанда, зун жуван макъалада тайин са касдин тухумдикай рахазвач. За Курадани, Дербентда халифар (гьакимар) тайинарайдакай кхьенва. И делилни за араб чIалал кхьенвай “Фаргъ Асари Дагъистан” ктабдай къачунва. Ана, 220-чина, икI кхьенва (араб чIалай авунвай таржумадин мана): “Гьакъи­къатда, Дербентдани Кура хуьре гьакимар тайинарна…”.

Ариф Рустамов, Ичинрин хуьруьн имам