12-ноябрдиз Дагъустандин Кьил Владимир Васильева стратегиядин жигьетдай акунрин — кьатIунрин “Россия-исламдин дуьнья” Дестеди “Жегьилриз чирвилер гунин рекьелди экстремизмдиз аксивал авун” темадай кьиле тухвай пленарный заседанидин кIвалахда иштиракна.

Къейд ийин, 2006-йисуз тешкилай и Десте Россиядини Исламдин уьлквейри са­нал кIвалахун гегьеншарун патал ара­дал­ гъанвай меслят къалурдай орган я. Адан составдик мусурман 27 уьлкведай тир­ государстводин ва общественный маш­­­гьур 33 деятель ква. Абурун арада ис-ламдин Шаркь патай — Индонезиядай, Маро­ккодай, Саудовский Аравиядай, Ирандай, Кувейтдай ва хейлин маса чкайрай тир виликан премьер-министрар, къецепатан крарин виликан министрар, диндин ре­кьяй  лап чIехи са жерге алимар ава.

Мярекат РФ-дин МИД-дин МГИМО (У) — дин цивилизацийрин амадагвилин Центрадин директор, посол, Дестедин координатор Вениамин Попова ачухна ва кьилени тухвана.

“Алай вахтунда, гьич садни хкат таву­на, вири уьлквеяр патал международный терроризмди, гьакъикъи къурхулувал арадал гъанвай чIавуз, РагъакIидай па­та авай чи амадагри международный терроризмдиз акси женгинин сад тир фронт тешкилунин патахъай РФ-дин Президент Владимир Путинан эвер гуниз гьа­къикъатда жаваб гун тавунвайла, чаз асул къуватар мусурман жегьилрин арада­ профилактикадин кIвалах тухунал желб ийиз кIанзава ва гьа и мурадралди чна “Жегьил башчидин школа” проект кардик кутун теклифзава. Адан бинедаллаз чавай неинки экстремизмдихъ галаз женг чIугваз алакьдай руководителар гьазуриз, гьакIни, сифте нубатда, ахьтин жуьредин фикирар арадал атунин вилик пад кьаз жеда”, — гьисабзава РФ-дин МИД-дин МГИМО (У) — дин цивилизацийрин амадагвилин Центрадин директорди.

Ахпа мярекатдал Татарстан Республикадин Президент, “Россия — исламдин дуьнья” Дестедин Председатель Рустам Минниханов рахана.

Ада и тешкилатдин кIвалахдиз фикир ва къуват гунай РФ-дин Президент Вла­ди­мир Путиназ, уьлкведин къецепатан крарин­ министр Сергей Лавроваз ва гьуьрметлу­ мугьманриз сагърай лагьана. Ахпа ада мярекатдин иштиракчийрин тIвар­цIихъ государстводин Кьили ракъурнавай тебрик кIелна.

“Дестедин гилан гуьруьш лап важиблу месэлайриз — терроризмдин ва экстремизмдин идеологиядиз аксивал авуниз, гьа гьисабдай жегьилрихъ галаз кIвалах тухунин рекьелдини аксивал авуниз, чирвилер гунин ва савадлу авунин хилера кьиле тухузвай гьерекатар алакъалу авуниз талукьарнава. Зун инанмиш тирвал, куьне са­да-сад  менфятлу, гьакъикъи тежрибадихъ галаз танишарда, саналди тир кIвалахдин гележег авай жуьреяр ва рекьер тайинарда. Заз куьне бегьерлудаказ санал кIвалах­на кIанзава, квехъ вири хъсанвилер хьурай!”, — лагьана Татарстандин Президентди­.

Заседанидал гъанвай кар алай  месэла веревирд авунал элячIуналди, Татарстандин Президентди Махачкъалада кьиле тухузвай заседаниди Дестедин членриз Дагъустандин мисалдалди  чирвилер гунин ва культурайрин арада авай алакъаяр еримлу авунин рекьелди жегьилрин арада экстремизмдин вилик пад кьунин барадай Россиядин тежрибадихъ галаз таниш жедай мумкинвал гудайдахъ инанмишвал къалурна.

Вичин нубатдай РД-дин Кьили мугьманриз Дагъустандин чилел атун тебрикна ва чи накьварал икьван чIехи мярекат кьиле тухун республика патал кьилин винизвал тирди тестикьарна.

“Дагъустан гзаф миллетрин векилрикай ибарат регион я. Алай аямдин Россиядин Федерациядин мулкарал ислам гьа и региондай атайди я. Ина тарихда дуьнья­дин пуд дин — ислам, хашпара дин ва чу-вудрин дин — сада-садаз рехъ ачухунин­, са­да-сад эхунин ва дуствилин бинейраллаз кардик ква. Ислам — им Рос­сия­дин го­­су­дарственностдин, адан тарихдин ва культурадин къакъудиз тежер пай я.  Уфа шегьерда Россиядин мусурманрин диндин управленийрин муфтийрихъ галаз гуьруьшмиш хьайи чIавуз чи государстводин Кьил Владимир Владимирович Пути­на къейднай: “Ислам жемиятдинни сиясатдин уьмуьрдин кар виликди ра­къурдай  чIехи къуватдиз элкъвенва ва ада чи общество руьгьдин ва медениятдин жигьетдай вилик тухуник лап чIехи пай кутунва”, — лагьана региондин руководителди.

Владимир Васильеван фикирдалди, Россияди жемиятдинни сиясатдин рекьяй­ меслятвал, уьлкведин къенепата ва адан сергьятрилай къецени гьаларин дурумлувал мягькемарунин карда жуьреба-жуьре культураяр ва жуьреба-жуьре динар чеб-чпихъ галаз алакъада хьунин барадай тарихда девлетлу тежриба кIватI­на-ва”, — рикIел хкана ада.

РД-дин Кьили алай вахтунда Дагъустанда диндин 2672 тешкилат, 1337 жуьмя-мис­кIин, магьалрин 116 мискIин, кпIар­дай 158 кIвал авайдан гьакъиндайни малумарна.

Региондин руководитель вичин рахунра информационный майдандиз гьалар пайгардикай хкудзавай идеологияр, гьа гьисабдай экстремиствилин идеологиярни йигин еришралди гьахьзавайвилиз талукь месэладални акъвазнава.

Вичин рахунрин эхирдай субъектдин руководителди Россиядини Исламдин дуьньядин сообществоди алакъаяр хуьнин лап важиблу терефриз талукь месэлаяр Дестедин заседанидал веревирд авуни къурхулувилер ва санкцияр артух жезвай шартIара халкьарин итижар вилив хуьналди месэлаяр саналди гьялунин рекьер жагъуруниз куьмек гудайдахъ инанмишвал къалурна.

Ахпа дипломат, РФ-дин МИД-дин кьетIен тапшуругъар тамамардай посол Константин Шувалова РФ-дин къецепатан крарин министр Сергей Лаврован патай тебрик кIелна.

Пленарный заседанидал гьуьрметлу мугьманар ва мярекатдин иштиракчиярни рахана. ИкI, Чечен Республикадин парламентдин Председатель, Россиядин Игит Мегьамед Даудова Чечнядин Кьил Рамзан Къадирован патай тебрик кIелна.

Ингушетиядин Кьил Юнус-Бек Евкурован патай тебрик адан куьмекчи, меслятчи Мегьамед Дзаурова раижна.

«Лезги газет»