Алай йисуз Афгъанистандай Советрин Союздин аскерар ахкъудна 30 йис тамам хьанва. А файдасуз дяведа гзаф жегьилар телеф хьана. Абурун арада къурушвияр тир кьве кьегьал хвани ава: Мейланов Къурбан ва Эскендаров Якьуб.
1980-йисан 5-майдиз кьиле фейи женгина Мейланов Къурбан Мирединович телеф хьана. “Жуьрэтлувиляй” медалдиз лайихлу хьайи Къ.Мейланован тIварунихъ хуьруьн 1-нумрадин юкьван школадин пионеррин дружина янава.
1982-йисан 3-ноябрдиз Салангадин гирведа хьайи мусибатдик Эскендаров Якьуб Сейфуллагьовични акатна. Ам “Женгинин лайихлувилерай” медалдиз, Яру Гъед ордендиз лайихлу хьана. Къурушрин хуьруьн 2-нумрадин юкьван школа Я.Эскендарован тIварунихъ янава. Абурун экуь къаматар хуьруьнвийрин ри-кIера гьамишалугъ амукьунин лишан яз ва акьалтзавай несилдиз чешне яз къалурун патал, хуьруьн администрациядин гьаятда гуьмбет эцигнава. А гуьмбетдин юкьвал алай лацу мармардин къванцел къурушви шаир, рагьметлу Лезги Арифан (Агьмедован) къизилдин гьарфаралди кхьенвай ихьтин гафар атIанва:
Афгъанистандин къати женгера
Телеф хьанач куьн, ама рикIера!
Ватандин буйругъ кьилиз акъудай,
Хайи хуьруьн тIвар виниз акъудай
Якьубни Къурбан — лекьер рухваяр,
Чи халкьдин экуь гъетер — рухваяр!
Къ.Мейланованни Я.Эскендарован кьегьалвилер къурушвийрин рикIерай садрани акъатдач. Гьар йисуз майдин вацра, кьиле муаллимар, хуьруьн жемят аваз, а кьегьалар рикIел хкун патал стадиондал футболдай акъажунар кьиле тухузва, мектебра лап хъсандиз кIелзавай аялриз стипендияр гузва, викIегь аскеррин уьмуьрдин ва женгерин рекьериз бахшнавай ачух тарсар ва маса мярекатар тешкилзава.
Дяведиз офицерни жергедин аскер чидач, адаз абур вири сад я: кичIевал гьисс тавуна, гуьллейрин хуруз физвай жуьрэтлу аскерар. Винидихъ лагьайвал, Афгъанистандин женгера Къурушдилай 25 касди иштиракна. А цIаярай акъатай кьегьал рухвайрикай сада — генерал Рамазан Жафарова алай вахтунда РД-дин Гьукуматдин къурулушда кIвалахзава. Гьа йисара “Гвардеец” газетдин жавабдар секретарь хьайи военный журналист Гьажиметов Натифа алай вахтунда Дондал алай Ростовда Кеферпатан Кавказдин военный прокуратурада полковникдин чинда аваз вичин везифаяр кьиле тухузва.
Ингье Афгъанистанда чпин интернациональный буржи тамамарай кьегьал къурушвияр:
Жафаров Рамазан (генерал), Гьажиметов Натиф (полковник), Абдуллаев Камал, Агъарзаев Гьажимурад, Агъаев Магьмуд, Аливердиев Малик, Алисултанов Расул, Арабов Эснедин, Асланов Низами, Велиев Икрам, Велиметов Загьир, Вердиханов Юлчи, Гьамзаев Намик, Гьафизов Гьайдар, Гьуьсейнов Рауф, Жемиев Шангъар, Къулиев Рамазан, Мегьарамов Къагьир, Мамедов Ариф, Мейланов Къурбан, Пиримов Нажмудин, Сафаров Мали, Эльдеров Нуьгь, Эскендаров Якьуб, Эмиров Али.
И кьегьалар государстводин наградайриз лайихлу хьана. Алай вахтунда (рагьметлу Къ.Мейлановни Я.Эскендаров квачиз) вирида чпин кIвал-югъ, хизанар аваз жуьреба-жуьре къуллугърал кIвалахзава. Къурушви “афгъанвийрин” тIварар гьамишалугъ тарихда гьатнава, абуруз шаирри чпин гуьзел эсерар, композиторри манияр бахшзава, скульпторри гуьмбетар хкажзава…
Гьажи Къазиев
