Газетдин 2-нумрада чна Россиядин Пенсийрин ва яшайишдин рекьяй страхованидин (соцстрах) фондар сад авунвайдакай хабар ганай. Идахъ галаз алакъалу яз, газет кIелзавайбурулай пенсийриз ва пособийриз (гьа гьисабдай яз аялриз алай йисан 1-январдилай тайинарнавай сад тир пособидин гьакъиндайни) талукь суалар пара къвезва. Кьилди къачуртIа, пенсияр ва пособияр тайинардайла, гьихьтин дегишвилер хьанватIа, цIийи идарада документриз талукь гьихьтин истемишунар аватIа, хабарар кьазва. Гена хъсан, СФР-дин Дагъустанда авай Отделенидин пресс-къуллугъди чи суалриз, гежел тевгьена, жавабар агакьарзава. И кардай абуруз сагърай лу­гьуз кIанзава. Агьалийрик къалабулух кутазвай суалриз и сеферда Яшайишдин фондунин Дагъустанда авай Отделенидин управляющийдин заместитель Нурулагь  Исмаилова  жавабар гана.

Малум хьайивал, Пенсийрин ва яшайишдин рекьяй страхованидин фондар сад авунин кьилин метлеб пенсияр ва маса пособияр тайинарунин ва гунин къайда дегишарун туш, кьилинди регьятвал хьун я. Идахъ галаз алакъалу яз агьалийриз виликдай къвезвай ва цIи тайинарнавай вири пособияр, гьакI пенсия тайинаруниз ва гуниз кьецI гудай, къалабулух акатдай са себебни авач. Кьве фонд садаз элкъуьрунихъ агьалийриз къуллугъзавай тегьер ва ери хъсанарунин, къуллу­гъар фад ва къулайдаказ агакьа­рунин макьсад ава. ИкI, мисал яз, Яша­йишдин фонд арадал гъуни бизнесдал машгъул ксариз хейлин регьятвал гуда ва яшайишдин рекьяй­ страхованидин куьмек агакьарзавай агьалийрин кьадарни артухарда.

— Чпин агьвал агъузди тир хизанривай яшайишдин хилен вири куьмекар (пособияр) гила са чкада, санал туькIуьриз жеда. Пенсияр ва пособияр агакьардай вахтар дегиш хьанвач. Абур гьа виликан чкада, яни республикадин шегьерра ва районра кардик квай виликан Пенсийрин фондунин муьштерийрихъ галаз кIвалахдай къуллугъра туькIуьриз жеда, — къейдна Нурулагь Исмаилова.

Ада агьалийривай чпин дердияр, кIваляй къецел экъечI тавуна, “Госкъуллугъар” порталдикай менфят къачуналди (и къуллугърин сиягьдикай чна “Лезги газетдин” 4-нумрада гегьеншдаказ ганва), кьилиз акъудиз жезвайдини рикIел хкана. И сиягь мадни гегьенш жедайди раижна.

2023-йисан 1-январдилай тайи­нарнавай сад тир пособидиз (адакайни чна газетдин 2-нумрада хабар ганватIани) талукь яз газет кIел­завайбурулай суалар гзаф къвез акуна, мад сеферда и пособидикай лугьун хъувун тIалабна.

— 2023-йисан 1-январдилай эгечIна гудай сад тир пособие цIийи куьмек, серенжем туш. Ада виликдай гузвай са шумуд пособие санал­ агудда. Иник яшайишдин хилез талукь 6 пособие акатзава (гьа гьисабдай яз кIвачел залан дишегьлияр фад учётда акъвазунихъ галаз ала­къалу тирдини, гьакI аял хайи йикъа­лай адан 18 йис тамам жедалди та­йинарзавайдини). Мадни рикIел хкай­тIа, сад тир пособие тайинарун ва къачун патал арза атай гьар са дуьшуьш, хизандин гьалдиз вири па­тарихъай къимет гуналди, ахтар­миш­зава. Гьаниз килигна, тикрар хъийин: сад тир пособидин кьадар диде-бубадин доходдилай аслу я, яни Дагъустанда гьар са касдал республикада яшамиш хьун патал тайинарнавай пулунин агъа кIанин кьадардилай (алай йисалай — 13 081 манат) тIимил агакьзавай хизанриз гуда. Адан кьадарди чи регионда яша­миш хьун патал  тайинарнавай пулунин агъа кIанин кьадардин 50-да­лай 100 процентдив агакьна тешкилда. Эгер хизанди алай йисалай тайинарнавай сад тир пособидик квайбурукай 100 процент­дин кьадарда аваз пособие къа­чузватIа, ада цIийи арза гун герек туш. Лазим тир кьван вахтуналди ам гун давам хъжеда. Алай вахтунда Украинада кьиле тухузвай военный махсус серенжемда иштиракзавайбурун хизанрин доход, тIимил таъминвал авай хизанриз эменни къачун патал тайинарзавай субсидияр, дидевилин капитал, налогрин вычет, инвалид аялрин диде-бубайриз, тIе­би­ат­дин бедбахтвилерай, кьетIен гьалар арадал атунай (ва икI мад) гузвай пособияр доходдик акатзавач, — алава хъувуна Нурулагь Исмаилова.

* * *

Гьуьрметлу “Лезги газетдин” редакция!

Сад лагьайди, квез алукьнавай ЦIийи  йис мубаракрай! Квехъ  агалкьунар, чандин сагъвал, кIва­лера берекат ва шадвилер хьурай! Чна, агъадихъ тIварар кьунвай дишегьлийри, “Лезги газет” гьамиша кхьизва, ам кIел­зава. Чаз багъри газетдай чи суалриз жавабар чириз кIанзава.

Алай вахтунда аялриз гузвай пособийрин, кьилди къачуртIа, сад тир (единое) пособидин пата­хъай чун МФЦ-диз фена. Анай чаз жаваб ганач. Ахпа чун фейи Яша­йишдин фондунин чи райондин отделенидай лагьана хьи, куьне алатай йисуз къачур доходдин гьахъ-гьисаб кьадайла, аник 2022-йисуз куь аялриз гайи по­собиярни акатнава. Абурни фикирда кьурла, куь хизанар тIимил до­ход къвезвайбурук акатзавач. Суал: акI хьайила, чаз са затIни къвез­вачни?!

Кьвед лагьай суал: 1-апрелдиз 3-далай 8 йисалди, 8-далай  17 йисалди яшда авай аялрин пособийрин гьакъиндай чна гьихьтин документар гьазурна кIанзава?

Пуд лагьай суални ихьтинди я: чи доходдик вуч акатзаватIа (алатай йисуз къачур пособияр акатзавани, акатзавачни)? Куьне чаз тамам ва дуьз жаваб гудайдак  умуд кутазва.

Гьуьрметдивди, газет датIа­на кIелзавай гзаф аялрин дидеяр:

 А.М. Мегьамедова,

 Т.К. Шихзагьирова,

 М.Г. Айвазова,

К.У. Зейналова,

М.Н. Алиева,

С.А. Муртузова.

Накь газет вахкудалди вилик редакциядин почтадиз СтIал Сулейманан райондин Кьасумхуьрел яшамиш жезвай, винидихъ чпин тIварар кхьенвай дишегьлийрилай атанвай и чар чна Россиядин Яша­йишдин фондунин (СФР) Дагъустанда авай Отделенидин пресс-къуллугъдин регьбер  Альбина Сункъулиевадал   агакьарна.

Ада вичи кьил акъудда, амма чар рекье тунвай дишегьлийрин  аял­рин снилсрин нумраяр ракъурун тIалабна. Гьайиф хьи, чахъ абур ава­­чир, гьатта чар кхьенвай дидейри чпихъ галаз алакъалу жедайвал телефондин нумрани кхьенвачир. А.Сункъулиевади (винидихъ ма­къа­лада СФР-дин Дагъустанда авай отделенидин управляющийдин заместитель Н.Исмаиловани) къейд авурвал, сад тир пособидин кьадар диде-бубадин доходдилай ас­лу я. Ам тайинарун патал арза атай гьар са дуьшуьш, хизандин гьал­диз ви­ри патарихъай къимет гу­налди, ахтармишзава. Гьаниз ки­лиг­на, сад тир пособие Дагъустанда­ гьар са касдал республикада яшамиш хьун патал тайинарнавай пулунин агъа кIанин кьадардилай тIи­мил агакьзавай хизанриз гуда. Са кар­ мадни аш­кара я: аялриз пособие тайинар­дайла, гьар са дуьшуьш хизандиз къвез­вай вири доход, гьатта хизанди, мисал яз, мад са кIвал ва я мад са машин (гьар са хизандихъ са машиндилай артух хьана кIанза­вач) маса къачунни фи­кирда кьазва. Ихьтин хизанар тIи­мил доход къвезвай хизанрик акатзавач.

РикIел хкин: пособие тайинарун патал герекзавайди арза кхьин я. Ам гузвай касдивай арза дуьз кхьин тIалабзава. Лазим тир амай ви­ри делилар фондунив, ведомст­войрин арада авай документо­обо­ротдин бинедаллаз агакьарзава.

Пресс-къуллугъдин регьберди агьалийривай лазим вири пособияр “Госкъуллугъар” порталдикай менфят къачуналди кьилиз акъудунихъ галаз сад хьиз, суалар пайда хьайи чIавуз телефондин агъадихъ галай нумрайриз зенг авуна чирунни теклифна. Ингье абур: 88006000317 (чи региондин) ва 88006000000 (федеральный).

Дугъриданни, суалар гзаф арадал къвезва. Абуруз  чна газетдин гуьгъуьнин нумрайрани жавабар гуда.

Рагнеда Рамалданова