Кар алай проект — уьмуьрдиз

9-июндиз РД-дин Гьукуматдин Председатель Артем Здунов Дербент шегьерда хьана. Ина ам “Газ квай чехирар ва Россиядин шампанский чехир гьасилдай, къапара цадай завод” инвестпроект кьилиз акъудзавай гьалдихъ галаз таниш хьана. А проект теклифайди “Дербентдин чехирар гьасилдай компания” ООО я. 

Къейд авун лазим я хьи, проект кар алайбурун жергедик и мукьвара кутурди я. Завод алай аямдин технологийрихъ галаз кьадайвал тадаракламишнава. Ида производстводин менфятлувал вини дережадиз хкаждай, гележегда кархана  регионда чехир гьасилдай кластердин  кар алай къурулушрикай садаз элкъуьрдай, гьакIни экономикадин са жерге хилер вилик финик рум кутадай мумкинвал гуда. Алай вахтунда складар, производстводин дараматар ва имаратар ишлемишиз вахканва. Коньякрин цех, административный ва яшайишдихъ галаз алакъалу дарамат мукьвара эцигна акьалтIарда. Вири объектар дуьньядин стандартрихъ галаз кьа­­дай вини дережадин технологийрал бинелу тадаракралди таъминарнава.

Фикирдиз къачунвайвал, проектда къалурнавай къуватдив агакьайла, заводда кIвалахзавайбурун кьадар саки 180 касдив агакьда. Се­зондин вахтунда желбзавай работникар гьисаба кьурла, алава яз кIва­лахдин мад 600 чка жеда.

Артем Здунов хабардар авурвал, заводдихъ хаммалдин барадай авай игьтияжар таъминарун патал Дербент, Сулейман-Стальский, Мегьарамдхуьруьн, Табасаран, Къаякент, Дахадаев ва Къайтагъ районрин майишатрин мумкинвилерикай менфят къачуда. Алай вахтунда инвесторар  проект кьилиз акъудунин кьвед лагьай паюнив эгечIнава. Хсуси такьатрикай ла­гьай­тIа, абур гьеле 1,9 миллиард ма­натдин кьадарда аваз ишлемишуник кутунва. Нетижада коньякар гьазурдай производство кардик кутада. Алай вахтунда лагьайтIа, заводди шампанский, газ квай ва адетдин чехирар гьасилзава ва ма­са гузва. Идалайни гъейри, проект теклифнавайбуру  продукция санлай гзаф кьадарра маса гудай  ва кьилдин чкайриз чара ийидай центр арадал гъун, 50 гектардин майданра столовый сортарин уьзуьмлухар кутун фикирдиз къачунва.

Заводдин мумкинвилерихъ галаз таниш хьайидалай гуьгъуьниз Артем Здунова заводдин руководстводин теклиф кар алай проектдин дережадиз хкажунин себебриз баянар гана.

“И проект ципицIар гьялунал би­неламиш хьанва. И кар чун патал ва­жиблу я. Ракъинин кагьрабаяр гьа­силзавайбуру чавай чпиз гьасилнавай продукция маса гунин барадай куьмек гун са шумудра тIа­лабнай. И карханади Дагъустандин хуьруьн майишат патал лап важиблуди тир уьзуьмчивилин хел вилик тухуниз, ина гьасилзавай бегьерар маса къачуналди, неинки куь­мек гуда, гьакIни кIвалахдин ала­ва чкаярни тешкилда. Жуван ну­батдай яз, чна налогрин­ жигьетдай кьезилвилер гуда. Инвестицияр графикда къалурнавай вахтара агакьунал гуьзчивалда, гьакIни маса жуьрейрин куьмекарни ийида”, — къейдна Артем Здунова.

“Дербентдин чехирар гьасилдай компания” ООО-дин директор Эмиль Омарова проект кьилиз акъу­дунин барадай куьмек гунай  ва ам кар алайбурун жергедик квай проектдин дережадиз хкажунай республикадин руководстводиз ва РД-дин Гьукуматдиз сагърай лагьа­на. “Жуван нубатдай яз, чна Да­гъус­­тандин абадвал патал кIвала­хун, бюджетдиз гузвай налогрин пуларин кьадар артухарун ва кIвалах­дин цIийи чкаяр тешкилун хиве кьазва”, — малумарна Э.Омарова.

Журналистри, виликдай ципи­цIар­ агалкьунралди гьасилзаваз хьайи КIварчагъ дереда гьихьтин гьа­лар аватIа, гьа кардиз итиж авуна.

РД-дин хуьруьн майишатдин ва суьрсетдин министр Абдулмуслим Абдулмуслимова дагъларин ценерив гвайди гьавадин температураяр садлагьана гзаф дегиш жедай зона тирди, ихьтин шартIара гьасилзавай ципицIар вини дережадин ери авайбур жезвайди къейдна.

“Гьавадин шартIар себеб яз и зонада гьасилзавай ципицIар азаррикай хуьн патал са акьван гзаф гьялун герек къвезвач. Алатай йисуз и зонада лап вижевай водовод ишлемишиз вахкана ва и дереда 2 агъзур гектардин майданра чил ди­гиз жезва. Идахъ галаз алакъалу яз  чи инвесторди гьанани жуь­ре­ба-жуьре сортарин ципицIар битмишарда. Дуьшуьшдикай менфят къа­чунал­ди, рикIел хкиз кIанзава хьи, алатай йисуз  республикада  рекорддин кьадар ципицIар кIватI хъувуна ва гьялна. Ихьтин дережайрив алатай асирдин 80 йисарилай инихъ агакьариз хьанвайди тушир. “Дербентдин ци­пицIар гьялдай компания” ООО-ди чи тIалабуналди алава яз мад 6 агъзур тонн ципицIар  гьялдайвал я. Им чун вирибур па­тал­  лап важиблу кар я”, — къейдна министрди.

«Лезги газет»