Им гьар са мусурмандиз чир хьана кIанзавай дуьа я! Вучиз лагьайтIа, и дуьа тайин са карда агалкьун хьунин, дуьз атунин сир я. Инсан вичин уьмуьрда гзаф дуьшуьшра и дуьа авунихъ муьгьтеж жезва. “Истихара” дуьадин чIехи метлеблувал Пайгъамбардин (къуй Аллагьдин патай салават ва саламар хьурай вичиз) гьадисда къалурнава.
Истихара кьве кардикай хийирлу кар хкягъун патал Аллагьдивай ийизвай тIалабун я. Месела, инсан са куьн патахъай ятIани кьве рикIин хьанвайла (са рушал эвленмиш хьун, къалурнавай машин маса къачун, самолетдаваз яргъал рекьиз фин ва маса чкадиз куьч хьун…), и кар авун хъсан яни, тавун лугьуз, шаклувилик квайла, яни кьве кардикай гьим хкядатIа чин тийизвайла, ийидай дуьа я! Дуьадин куьмекдалди инсанди Аллагьдивай кьве кардикай (и дуьньядани ва Эхират патални) Ада ваз хийирлуди хкягъун тIалабзава. Вичин пакадин югъ гьикI жедатIа чин тийизвай инсан зайиф я, амма инсан халкьнавай Аллагьдиз Къияматдин Йикъалди вуч жедатIа, тайин гьи кар хийирлу ятIа, вири чизва. Халикьдивай вич патал хийир авай кар хкягъун тIалабайди ва муъмин ксарихъ галаз мешвера (меслят) авурди садрани пашман жедач.
Аллагь-Таалади Къуръанда лагьанва: 3-сура, 159-аят (мана): “…Ва меслят (мешвера) ая вуна абурухъ галаз (герек) крара…”
Джабир сагьабийди (Аллагь рази хьурай вичелай) лугьузвайвал, “Аллагьдин расулди (къуй Аллагьдин патай салават ва саламар хьурай вичиз) чаз Къуръандин сура чирзавай хьиз (дикъетдалди), чи вири крара истихара дуьа авун чирзавай”. Пайгъамбарди (къуй Аллагьдин патай салават ва саламар хьурай вичиз) лугьузва: “Квекай садаз са кар герек хьайила (ам ийидай къаст, ният авурла), къуй ада кьве кьил истихарадин капI (сунна) авурай ва ахпа лугьурай:
“Аллагьумма инни астахирука би-ильми-ка ва астакъдиру-ка би-къудрати-ка ва асъалю-ка мин фадли-ка ль-гIазим, фа-инна-ка такъдиру ва ля акъдиру ва тагIляму ва ля агIляму ва анта ГIалляму-ль-гъуййуб. Аллагьумма ин кунта тагIляму анна гьаза ль-амра — (инал вичин рикIе авай кар лугьуда) — хайрун ли фи дини ва магIаши ва гIакъибати амри (ва я: фи гIажили амри ва ажили-гьи) фа-къдур-гьу ли ва йассиргьу ли сумма барик ли фи-гьи. Ва ин кунта тагIляму анна гьаза ль-амра шаррун ли фи дини ва магIаши ва гIакъибати амри (ва я: фи гIажили амри ва аджили-гьи) фа-сриф-гьу, гIан-ни ва -срифни гIангьу ва -къдур ли-ль-хайра гьайсу кяна, сумма арди-ни би-гьи”.
Мана: “Я Аллагь! Гьакъикъатда, за Вавай тIалабзава Вуна Ви чирвилелди заз хкягъун, ва тIалабзава за Вавай Ви къудратлувиликай заз къуват гун, ва тIалабзава за Ви зурба регьимдикай (няметрикай). Гьакъикъатда, Вун гьар са кардал къудратлу я (Валай вири крар алакьда), захъ гьич къуват авач (залай алакьдач), ва Ваз вири крар чизва, заз гьич чизвач. Ва Вун “гъайб” крар (чинебан крар, сирер, малум тушир крар, гележег) вири Чидайди я!
Я Аллагь! Эгер Ваз чизватIа (ва, гьелбетда, Ваз ам чизва), дугъриданни, (зи) и кар — (инал рикIевай мурад кар лагьана кIанда: месела, “флан рушал эвенмиш хьун”) хийирлу ятIа, заз зи диндин карда, зи яшайишдин карда, ва и кардин эхирда (ва я: ада лагьана: а кар фад авун, геж авун), Вуна заз а кар кьисмет-кьадар ая, ва кьезилара заз а кар, зун паталди берекатлу ая а кар!
Ва эгер Ваз чизватIа (ва, гьелбетда, Ваз ам чизва), дугъриданни, а кар — заз пис (зиян) ятIа — зи диндин карда, зи яшайишдин карда, ва зи кардин эхирда (ва я; ада лагьана: а кар фад авун, геж авун), Вуна а кар залай алуда (къакъуда, яргъаз ая), ва зун Вуна а кардикай яргъа ая (къакъуда), ва кьисмет-кьадар ая Вуна заз хийирлу кар, гьикI хьайитIани, ахпа Вуна зун адалди рази ая” (Бухарий).
И дуьа, истихарадин кьве кьил капI авуна, салам гайидалай кьулухъ, гъилер хкажна, лагьана кIанда (гьакIни и дуьа саждада ва я “аттагьиятдилай” гуьгъуьниз, салам гудалди кIелдай ихтиярни ава).
Жаваб и къайдада чир жеда: я ахварай аквада, я рикIи гьиссда, я кар регьятдиз кьилиз акъатда, я четинвал, манийвал хьана, а кар акъваз жеда.
Гьавиляй, гьуьрметлу газет кIелзавайбур, жез хьайитIа, куьне и дуьа хуралай чира, тахьайтIа — чарчяй кIелайтIани жеда. Аллагьди кьабулрай куь дуьаяр!
Ямин Мегьамедов, диндин рекьяй алим
