Эхиримжи йисара иллаки жегьил хизанри ипотекадин кредитдикай менфят къачуналди чпин яшайишдин шартIар хъсанарзавай дуьшуьшар гзаф жезва.

 “Сбербанк” ПАО-ди алай йисан 10-августдилай ипотекадин процент тIимила­рунин нетижада яшайишдин кIвалерин базарда арадал атанвай мумкинвилерикай алатай гьафтеда Махачкъалада “Дагъустан” РИА-дин конференц-залда “Сбербанк” ПАО-дин Дагъустандин отделенидин санал зегьмет чIугвазвай ксарихъ галаз кIвалахдай отделдин начальник Шамил Газитееван, ипотекадин кредитрин Центрадин руководитель Зарема Ибрагьимовадин ва Дагъустандин эцигунардай компанийрин векилрин- “ЦIийи шегьер” ООО-дин директор Савбан Маммаеван, “София” СК-дин гендиректор Екатерина Орловадин ва “Хан” юзан тийир эменнидин (недвижимость) агентстводин директор Исмаил Ханован иштираквал аваз кьиле фейи пресс-конференциядал лагьана.

ИкI, Зарема Ибрагьимовадин гафарай  малум хьайивал, 2017-йисан августдилай Сбербанкди цIийиз эцигзавай, гьакIни фад эцигнавай ва ишлемишзавай чкайрай (вторичный рынок) яшайишдин кIвалер маса къачун патал ипотекадин кредитрин процентар, гьакIни гьазуран кIвал маса къачун патал сифтедай гузвай пул (первоначальный взнос) тIи­миларнава.

— Ипотекадин процентрин цIийи кьадарар ихьтинбур я: цIийиз эцигзавай чкада кIвал маса къачун патал 8,9-10,5%, гьакIни фад эцигнавай ва ишлемишзавай чкада — 8,9-10%. ИкI, икьван чIавал­ди гьазуран кIвал ва я квартира маса къачун патал адан (кIвалин ва я квартирадин) вири къиметдикай 20% пул гун лазим тиртIа, гила а кьадарди 15% тешкилзава. Идахъ галаз, виликдай авайвал, налогрин пул хкудзава, дидевилин капиталдикайни менфят къачуз жезва, эцигна куьтягь тавунвай кIвал маса къачудай ихтиярни ава. Ихьтин кьезилвилер тешкилайдалай кьулухъ республикада къачузвай кредитдин кьадарни артух хьанва. И рекъемди 2016-йисуз -1,3 млн, 2017-йисуз 1,7 млн манат тешкилна. Идалайни гъейри, алай вахтунда Сбербанкди застройщикрихъ галаз кьиле тухузвай махсус программадин сергьятра аваз ипотекадин кредит 7,4% къачудай мумкинвални ава. Ахьтинбурун жергеда “ЦIийи шегьер”, “София” ва вишералди мад застройщикар ава, — къейд­на Центрадин руководителди.

Адан гафарай мадни малум хьайивал, Дагъустанда военный ипотекадикай менфят къачузвай ксарин кьадар гзаф я. ИкI, ипотекадиз талукь тир вири кредитрикай 65% военный ипотекади тешкилзава, яни 2016-йисуз ганвай ипотекадин вири 1200 кредитдикай 165 военный ипотека я. Военный ипотекадай кIвал маса къачун патал 2 миллионни 220 агъзурдалай виниз тушиз пул ахъайзава, процентрин ставкади 10,9%  тешкилзава.

Зарема Ибрагьимовади алай вахтунда Сбербанкди ачухнавай цIийи къуллугърикайни суьгьбетна. Абурун арада ава: “Электронная регистрация” — ида цIийиз эцигзавай чкада, гьакIни фад эцигнавай ва ишлемишзавай кIвалер маса къачузвайбуруз икьрар “Онлайн” режимда регистрация ийидай мумкинвал гузва (къуллугъ Росреестрдихъ галаз санал ачухнава). И къуллугъдикай 84,3 % заём­щикри менфят къачузва. И жуьреда регистрация ийизвайбуруз, кредит къачудайла, кьезилвилер (скидка) ийизва. И къуллугъдин кьетIенвал адакай ибарат я хьи, ипотека къачун патал муьштери анжах са сеферда банкдиз фин герек къвезва, амай вири кIвалахар (документар, арза… гун) официальный сайтда хсуси кабинетда ацIуриз жеда. Дагъустанда и къуллугъ ишлемишуналди 75 касди ипотекадай кIвалер къачунва.

Ипотекадин кредитрин центрадин регьберди “ДомКлик” (заёмщикдин хсуси кабинет, адан куьмекдалди кIвале ацукьна вири операцияр кьиле тухуз жезва) порталдикайни куьрелди суьгьбетна. Малум хьайивал, и порталда ипотекадин вири “продуктар” къалурнава. Идакай менфят къачуналди, кIваляй экъечI тавуна лазим кIвал жагъурдай ва адан къимет  тайинардай мумкинвал арадал атанва.

Ш.Газитеева къейд авурвал, алай вах­тунда Сбербанкдай ипотекадин кредитар къачузвай ксарин арада бюджетдин идарайрин къуллугъчийрин кьадар­ни­ гзаф жезва. Ипотекадин кредитриз та­лукь яз еке буржар чи республикадал алач. Амма им са жуьрединни четин ме­сэ­лаяр арадал къвезвач лагьай чIал туш.

Пресс-конференциядал Екатерина Орловади вичи векилвалзавай эцигунардай компанияди, ипотекадин кредитрал гьалтайла, “Сбербанк” ПАО-дихъ галаз сих алакъада аваз зегьмет чIугвазвайди ва и карди муьштерияр патал мумкин тир хатайрикай хуьзвайди (гьикI лагьайтIа, банкди эцигунар патал вири документар ахтармишзава) къейдна. Адан гафарай мадни чир хьайивал, эхиримжи вахтара инсанри кIвал эцигиз башламишайвалди, квартираяр маса къачуз гьерекатзава, гьикI хьи, и вахтунда гьар са квадрат­ный метрдин къимет ужуз акъваззава. Идалайни гъейри, ада Дагъустанда 214-нумрадин ФЗ-дай (“Об участии в долевом строительстве многоквартирных домов”) лап тIимил компанийри кIвалах­за­вайдални фикир желбна.

Эхирдай журналистри са кьадар суаларни гана. Дагъустанда ипотека къачузвайбурун кьадардиз талукь суални ганай. Жавабдай малум хьайивал, ипотекадин кредитрин кьадардал гьалтайла, чи республика, Россиядин амай регионрив гекъигайла, я виликни квач, я кьулухъни галач.

Рагнеда Рамалданова