Имтигьанрай — уьтквемдаказ

Алатай ислендиз Сулейман-Стальский райондин администрацияда кьиле фейи совещанидал налогриз, школаяр кIелу­нин цIийи йисаз гьазур хьуниз талукь ва маса месэлаяр веревирдна. Ам башламишдалди вилик райондин кьил Нариман Абдулмуталибова ЧIехи Гъа­либвилин 75 йис тамам хьуниз талукь яз шабагьриз лайихлу хьанвай са жерге агъсакъалрив — ВОВ-дин ветеранрив (ВОВ-дин ветеранриз барабарнавай ксарив) юбилейдин медалар вахкана. Идакай райондин администрациядин пресс-къуллугъди хабар гузва. 227 кас и медалдиз лайихлу хьанва. Абур Роспотребнадзордин тIалабунрал ва санитариядинни эпидемиологиядин вири къайдайрал амална, агьалияр чеб яшамиш жезвай хуьрера, гьакI сагъламвал са артух пайгар тушир ксарив, кIвалериз физ, вахкунни пландик ква…

— Шаксуз, квел зурба четинвилер, магьрумвилер ацалтна. Амма квевай а имтигьанрай неинки уьтквемдаказ экъе­чIиз, гьакIни рикIера къенивал ва инсанвал хуьз алакьна. Ингье гила квехъ чIехи хизанар ава, куьне лайихлу несилар тербияламишнава. Виридаз малум тир себебар аваз, чалай лишанлу вакъиа — Гъалибвилин югъ — рикIиз кIандайвал къейд ийиз алакьнач. Гьа са вахтунда чун ветеранрин игитвал рикIелай ракъур тийиз ва абуруз жезмай кьван артух фикир гуз чалишмиш жезва. Гьуьрметлу ветеранар, квез лишанлу вакъиа рикIин сидкьидай мубаракрай! Квехъ ва куь багърийрихъ сагъвал, хушбахтвал ва дуьньяда ислягьвал хьурай! — лагьана, медалар вахкудайла, Нариман Шамсудиновича.

И юкъуз юбилейдин медалар вахкай ксарин арада Зизикрин хуьряй тир Рамалданов  Сейфудинни  (шикилда) ава. Тамам 42 йисуз ада хуьруьн школада сифтегьан классрин аялриз чирвилер гана. Сейфудин муаллимди тарсар гайи аялрикай къанун-къайда хуьдай органрин къуллугъчияр, муаллимар, общест­водин хийир патал зегьмет чIугвазвай жуьреба-жуьре пешейрин сагьибар хкатна.

Инал рикIел хкун кутугнава, тамам 5 йис идалай вилик майдиз, вири уьлкведа хьиз, Зизикрин хуьрени 1941-1945-йисарин Ватандин ЧIехи дяведа Советрин халкьди Германиядин фашизмдин винел гъалибвал къазанмишайдалай инихъ 70 йис тамам хьунин сувар шад гьалара къейдзавай вахтунда зун Сейфудин муаллимдихъ галаз мукьувай таниш хьанай. А чIавуз хуьруьн культурадин кIва­лин заведующий А.Эскендаровади, библиотекарь Г. Мегьамедовади, школадин директор М.Мегьамедовади дяведин йисара хуьряй фронтдиз фейибурун уьмуьрдин ва женгерин рекьерикай, далу пата зегьмет чIугурбурукай гегьенш суьгьбетарна, хъсан мярекат тешкилнавай. Анал са шумуд касдив, гьа гьисабдай яз Сейфудин муаллимдивни Гъалибвилин 70 йисан юбилейдин медаларни вахканай. Ада ва амай ветеранри-дяведин йисарин жаванри- чпин уьмуьрдин рекьикай, дяведин йисара далу пата ва адалай кьулухъ йисара чIугур зегьметдикай авур ихтилатри кIватI хьанвайбуруз гзаф таъсирнай. Дугъриданни, дяведин девирдал аялвилин ва жаванвилин йисар ацалтай инсанрихъ кьетIен кьисмет хьайиди мад ва мад сеферда тестикь хъжезва. Абуруз мад ва мад сеферра аферин ва баркалла лугьуз кIанзава.

Къейд. Сейфудин Рамалданов Дербентда 1932-йисуз дидедиз хьана, а чIавуз адан бубади ана кIвалахзавай. Гуьгъуьнлай Рамалдановрин хизан Зизикрин хуьруьз хтана. Адан буба Татархана ва диде Угълангерека 4 аял-са хвани пуд руш — чIехи ийизвай. Бейхабардиз­ башламиш хьайи дяведи уьмуьрдин чарх вичиз кIандай патахъ элкъуьрна.

— Дяве башламиш хьайила, зи 9 йис тир. Буба дяведиз фена. КIвале зун чIехи аял тир. Дидедиз куьмек хьун патал зун колхоздин данаяр хуьз фена. Зун са гъве­чIи ва яхун аял тир, чанда са акьван къуват авачир. А йисарин вири жаванрин хьиз, руфун гишила авай зи хиял сад тир-кIелда, чирвал къачуда, са пе­ше­дин иеси жеда. ИкI, зун кIвачел алукI­дай шаламарни авачиз, кIелунрик экечIун патал Махачкъаладиз фена. Амма ина зи мурад кьилиз акъатнач, хтана гуьгъуьнлай Дербентда муаллимвилин курсара кIелна, — рикIел хкизва агъсакъалди.

Са йиса курсар кIелна хтай жегьилди хуьруьн школада сифте физкультурадин, зегьметдин, географиядин тарсарин муаллимвиле кIвалахна, ахпани яргъал йисара гъвечIи классрин аялриз сифтегьан чирвилер гана.

Ватандин ЧIехи дяведин четин йисар алатна. Сифте С.Рамал­данован диде рагьметдиз фена. Фронтдай хтай бубадини яргъал­ди дурум ганач. Вахарин патахъай вири къайгъударвални Сейфу­динан хиве гьатна, амма ада ажузвалнач. Зегьмет чIугуна, вахар динжарна, вични эвленмиш хьана. Рагьметлу уьмуьрдин юл­даш Мейрамахъ галаз 9 аял хвена, уьмуьрдин шегьредал акъудна. Алай вахтунда абурухъ  виридахъ чпин хизанар хьанва. Са шумуд велед Россиядин шегьерра, амайбурни Каспийскда, Махачкъалада яшамиш жезва. Хтулрини птулри агъсакъалдин рикI шадарзава.

Мадни са гъвечIи алава хъийиз кIан­зава: Сейфудин Рамалданов “Лезги ­газет”, са цIарни ахъай тавуна, кIелзавай ксарикай сад я. Къуй квехъ, куь невейрихъ, гьуьрметлу муаллим, чандин мягь­­­кем сагъвал, хушбахтвал, вири дуьньяда ислягьвал хьурай! Къуй чиле­рал мад дявеяр таххьурай!

Рейгьанат  Рамазанова