1-июлдиз Махачкъалада Дагъустандин юстициядин министерстводин общественный советдин (ОС) нубатдин заседание кьиле фена. Ам, ОС-дин председатель Ислам Мегьамедован теклиф яз, мукьвара Махачкъалада ва Дербентда кьиле фейи терактра телеф хьайи ксарин экуь къаматар, са декьикьада кисна акъвазуналди, рикIел хкунилай башламишна. Заседание Дагъустандин юстициядин министрдин заместитель Рабият Закавовади ачухна.
Анал агьалийрив пулсуздаказ агакьарзавай юридический куьмекдикай Дагъустан Республикадин юстициядин министерстводин законодательстводиз ва нормайриз талукь кIвалахдин рекьяй Управленидин начальник Мутаилав Гьимбатова, цIийиз арадал гъанвай «Государственное юридическое бюро РД» ГКУ-дин директор Максуд Мегьамедова, Дагъустандин мировой судьяйрин кIвалах тешкилдай Управленидин начальник Гьажи Магьмудова (мировой судьяйрин кIвалахдикай) докладар авуна. Заседанида РД-дин ЦПГИ (центр поддержки гражданских инициатив) АНО-дин директор Руслан Магьмудовани иштиракна.
М. Гьимбатова сифте нубатда гьукуматдин патай пулсуздаказ агакьарзавай юридический куьмекдин жуьрейрикай лагьана: ихтиярриз талукь консультация; арзаяр, тавакъуяр ва маса документар туькIуьрун; «Россиядин Федерацияда пулсуздаказ юридический куьмекдин гьакъиндай» ФЗ-да, гьакI РФ-дин ва РД-дин нормативный праводин маса актара тайинарнавай дуьшуьшра ва къайдада судра, государстводин ва муниципальный органра агьалидин итижар хуьн. Пулсуздаказ юридический куьмек агакьарун лазим тир агьалийрик са шумуд къат акатзава. Кьилди къачуртIа, III группадин инвалидар, эгер абуру кIвалахзавачтIа; ВОВ-дин ветеранрин, Россиядин Федерациядин Игитрин, Советрин Союздин, Социализмдин Зегьметдин, Россиядин Федерациядин Игитрин хендедаяр; женгерин гьерекатрин ветеранар ва абурун хизанар; къанун-къайда хуьдай органрин къуллугъдин везифаяр кьилиз акъуддайла, телеф хьайи къуллугъчийрин хендедаяр; республикадин дагълух чкайра яшамиш жезвай агьалияр; уьмуьрдин четин шартIара гьатнавай ксар ва масабур. Ада алава хъувурвал, алай вахтунда Дагъустандин Халкьдин Собраниди мадни гегьенш къатариз пулсуздаказ юридический куьмек гунин гьакъиндай закондик дегишвилер кухтун патал проект сад лагьай сеферда кIелнава. Кьилди къачуртIа, адак санай масаниз катнавайбуруз куьмекар гун ква.
М. Гьимбатован докладдай мадни малум хьайивал, алай йисуз министерстводин векилар, пулсуздаказ агакьарун лазим тир юридический куьмек гуз, республикадин районриз 11 сеферда фена. Гуьгъуьнлай чунни а графикдихъ галаз таниш хьана. ИкI, 26-августдиз ихьтин куьмек гун патал абур — СтIал Сулейманан, 12-сентябрдиз — Докъузпара, 26-сентябрдиз Мегьарамдхуьруьн районриз фин пландик ква (эгер дегишвилер кутун тавуртIа).
2023-йисан эхирра, пулсуздаказ агакьарун лазим тир юридический куьмек хъсанарунин ва мадни менфятлуди авунин макьсаддалди, Дагъустандин Кьил С. Меликован тапшуругъ яз, РД-дин юстициядин министерстводик акатзавай тешкилат — «Государственное юридические бюро РД» ГКУ — арадал гъана. Адан кIвалахдикай, алатнавай вахтунда кьилиз акъуднавай крарикай ва вилик квай месэлайрикай Максуд Мегьамедова суьгьбетна.
— Чи штатда 5 кас ава. Санлай къачурла, чна пулсуздаказ агакьарун лазим тир юридический куьмекдиз талукь яз, Дагъустандин законда къалурнавайвал, агьалийрин 35 къатуниз къуллугъзава. Дугъриданни, къуллугъдихъ еке игьтияж ава. И кар чаз иллаки чкайрал, республикадин районризни хуьрериз фейила, агьалийрин разивиляй мадни тестикь жезва. Сифтедай абур пулсуздаказ куьмек авайдахъ агъазвач, ахпа рикIивай шад жезва. Гзафни-гзаф чи патав пенсионерар, СВО-дин иштиракчийрин хизанар, етим аялар къвезва. И ва я маса месэладай абур чна гъавурдик кутазва, месэла чаз талукьди тушиз хьайитIани, абуруз лазим тир рехъ къалурзава, — къейдна ада.
Заседанидал Гьажи Магьмудова малумарайвал, Дагъустанда 131 мировой судьяди зегьмет чIугвазва. 2023-йисуз абуру 350 агъзурдалай виниз делойрал кIвалахна. Гьелбетда, кIвалах регьятарзавай къайдаярни кардик акатнава. Гьа са вахтунда мировой судьяйрин пешекарвал хкажунизни артух фикир гузва (кьилди къачуртIа, майдиз 24 касди пешекарвал хкажна).
— «Электронный судопроизводство» кардик кутуни, яни телефонриз смс-ар рахкуруни неинки вахт, гьакI почтунин къуллугърай (виликдай извещение почтунай рекье твазвай) гузвай пул кьенятдай мумкинвални гана. Идахъ галаз алакъалу яз, талукь инструкцияр ва положенияр арадал гъана, суддин участокриз рекье тунва. Делойрилай гъейри, мировой судьяйрин везифайрик мировой юстиция вилик тухун патал госпрограммада (ам алай йисуз акьалтIзава) лазим тир дегишвилер тунални машгъул хьун ква. Мировой судьяйрин кIвалахдикай рахадайла, къейд авун лазим я хьи, абуру Дагъустан Республикадин чилерин, Къизилюртдин ва Махачкъала шегьердин Кировский райондин участокдин сергьятриз талукь законда дегишвилер тунин проектни арадал гъана. Гзаф вахтара агьалияр мировой судьяяр машгъул тежезвай месэлайрай арзаяр гваз къвезва. Амма абурузни лазим тир меслятар гузва, месэла гьалун патал рехъ къалурзава, — къейдна Гь. Магьмудова.
Эхирдай нетижаяр кьуна. Председатель Ислам Мегьамедов кьиле аваз, ОС-дин членри министерстводи ва адак акатзавай тешкилатри йисан алатнавай вахтунда кьиле тухванвай кIвалахдиз рейсадвилелди хъсан къимет гана.
Рагнеда Рамалданова
