Гзаф терефрин бажарагъ
Бажарагълу инсан вири крара бажарагълуди жеда лугьуда. И келимаяр 1958-йисан 17-мартдиз Ялцугърин хуьре дидедиз хьайи, 1966-йисалай Эминхуьре яшамиш жезвай Хазран Гьажибалаевич Кьасумовазни хас я. 1973-йисалай инихъ ада республикадин “Лезги газетдихъ” (виликан — “Коммунист”), СтIал Сулейманан райондин “Куьредин хабарар” газетдихъ (виликан — “Коммунизмдин гатфар”) ва маса изданийрихъ галаз сих алакъа хуьзва.
1990-йисан 1-февралдилай Хазран Кьасумова “Куьредин хабарар” газетдин редакцияда кIвалахзава. Ам Лезги писателрин Союздин СтIал Сулейманан райондин отделенидин жавабдар секретарь, информагентстводин фотокорреспондент я.
Журналист, шаир, публицист, гьикаятчи Хазран Кьасумов “Терезарни герек къведа”, “Зи гьевес, зи айгьам”, “Йифен зенг”, “Журналистдин блокнотдай”, “Ша, хъуьрен, дустар”, “ЗуькIуьд булах” ва “Цекверин кIунтI” ктабрин автор, РД-дин информациядин ва печатдин, культурадин министерствойрин, “Лезги газет”, “Куьредин хабарар” газетрин редакцийрин хайи райондин администрациядин грамотайрин ва маса шабагьрин сагьиб я.
* * *
“Лезги газетдин” редакциядин коллективди чи къелемдин стхадиз агакьнавай дережаяр рикIин сидкьидай мубаракзава:
Эминанни Сулейманан меркезда
АватIа кас ви къуллугъ чаз эвездай!
Жегьре ала женгинавай къелемдал,
Ашукьди яз хайи чIалан алемдал!
Шак алачиз, бегьеррални бар ала,
“Хазран Кьасум” — гьихьтин адлу тIвар ала!
Вафалувал зайиф жеч ви Куьредиз!
Рехне ерли жагъидач ви жуьредиз!..
__________________________________________________
Хазран Кьасумов
ГьикI дамахдач!
Килиг садра туькIуьр хьанвай тегьердиз,
Аквазвай гьар са хуьр са шегьер хьиз.
Багъни бустан, агакьнавай бегьер гьиз,
ГьикI дамахдач Сулейманан райондал!
“Рычал”, “Мевер” — ятар вичин девлет тир,
“Кпул — ятар” — сагъламвилиз женнет тир,
“Латарин пIир” — гьар са касдиз куьмек тир,
ГьикI дамахдач Сулейманан райондал!
Гьар са рекьяй машгьур ксар бул авай,
Гьуьрмет-хатур, садвал хуьдай къул авай,
Бул берекат, агакьнавай зул авай,
ГьикI дамахдач Сулейманан райондал!
Къадим Куьре вичин асул бине тир,
ЯркIи падни хайи сухта-неве тир,
НуьцIугъ дагьар чи тарихдин къеле тир,
ГьикI дамахдач Сулейманан райондал!
Дишегьлияр гьарма сад са бике тир,
Итимрикай рахайтIа, мад вине тир,
Агъа СтIал шииратдин Мекка тир,
ГьикI дамахдач Сулейманан райондал!
Гьар са хуьруьхъ дамахдай са кар авай,
Машгьур ксар — баркалладин зар алай,
“ХХ асирдин Гомеран” пак тIвар алай,
ГьикI дамахдач Сулейманан райондал!
Килиг садра Цмур, КIварчагъ дерейриз,
Уллу Гъетягь, Испик патан гуьнейриз,
Чи Кьасумхуьр чIехи хьанвай тегьердиз,
ГьикI дамахдач Сулейманан райондал!
Зардиянда, ШаракIунда — шегьерар,
Сайдумован хайи хуьр тир ДаркIушар,
Пуд СтIалар пуд стхадиз яз ухшар,
ГьикI дамахдач Сулейманан райондал!
Кьурагъ, Чирагъ, Гуьлгери вацI — дамахар,
Кьуд пад язва абукевсер булахар,
Дере-тепе, авай гуьзел яйлахар,
ГьикI дамахдач Сулейманан райондал!
Вил вегьена, килиг садра кьуд патаз,
Аквада ваз районда экв, наз аваз.
Чуьллер, тамар — акъвазнавай къаз алаз,
ГьикI дамахдач Сулейманан райондал!
Гьар са хуьре бахтунин экв куькIвенвай,
Рехъни куьче къайдадаваз туькIвенвай,
Кьезил шагьвар гатун юкъуз къекъвезвай,
ГьикI дамахдач Сулейманан райондал!
Гуьне пата шумудни са хуьр авай,
Гьар са хуьруьхъ еке тарих, сир авай,
Сайтарахуьр, ажайиб тир вир авай,
ГьикI дамахдач Сулейманан райондал!
Арифдарар, шаирарни гьакимар,
Гьуьсейновар — вири язва алимар.
Авазва чахъ машгьур тир хуьр Алкьвадар,
ГьикI дамахдач Сулейманан райондал!
Жегьил-жаван, рикIер сад яз къугъвазвай,
Абур акваз, диде-буба хъуьрезвай,
ЧIехи-гъвечIи, чеб чпивди туькIвенвай,
ГьикI дамахдач Сулейманан райондал!
Ични чуьхвер, гьар са емиш бул авай,
Гьар бегьердиз дигай бере — зул авай,
Мублагь чилер, дере-тепе, тIул авай,
ГьикI дамахдач Сулейманан райондал!
Акъатнавай шумудни сад алимар,
Генералрин бине хьанвай Цмурар,
Ичин, Качал вичиз хьанвай къуншияр,
ГьикI дамахдач Сулейманан райондал!
Уллу Гъетягъ — вич алимрин тир ватан,
Салиянни — кьегьал рухвайрин макан,
Асалдхуьрни — жуван рикIиз тир масан,
ГьикI дамахдач Сулейманан райондал!
Чирагъ вацIун чапла пата синеллай,
Муаллимрин хуьр яз элдин мецеллай,
Курхуьр акваз, гуьгьуьл ачух жезавай,
ГьикI дамахдач Сулейманан райондал!
Сардархуьруьн яшар хьанва вад агъзур,
ЯтIани чаз аквазвач ам яз какур,
Хуьр язва ам инсанрин лап такабур,
ГьикI дамахдач Сулейманан райондал!
Эминан хуьр, шегьер хьиз къе аквазвай,
ЦIийи Макьар къуншидал мад алазвай,
Дашлу тIулал Чуьхверахуьр — диганвай,
ГьикI дамахдач Сулейманан райондал!
ЦIийи Мамрач — гъвечIи стха хуьрерин,
Майдан хьанвай мел-мехъерин, демерин.
Йифизни кваз нур чкIанвай экверин,
ГьикI дамахдач Сулейманан райондал!
Кьурагь вацIун кьилел алай КIахцугъар,
ГъвечIи ятIан, авадан я Сийидар,
Чи Зугьрабхуьр, авай вичихъ алимар,
ГьикI дамахдач Сулейманан райондал!
Са пад дагълар, са пад аран тир вичин,
Райондин ярж — муьгъ авай цIерид вилин,
Вилик физ вич гьамишанда тир кIвачин,
ГьикI дамахдач Сулейманан райондал!
Сергьят хуьрла, баркалладин кар авур,
Чи Радима Игитвилин тIвар къачур,
Гьич садани леке къведай кар тавур,
ГьикI дамахдач Сулейманан райондал!
Гьам тарихни пак чкаяр къад авай,
Дулама син, Макьарин вир… — мад авай,
Яшни вичин кьудкъанни цIуд хьанавай,
ГьикI дамахдач Сулейманан райондал!
ЧIални тарих хуьзвай пакдиз даиман,
Кьиле авай чи алим хва Нариман,
Йикъалай-къуз вилик физвай зи макан,
ГьикI дамахдач Сулейманан райондал!
Дамахда за, дамахда за райондал,
Заз играми, заз багъа тир райондал!
2019-йис
«Лезги газет»