Зи фикирдалди, и ва я маса касдин къилихдиз, къаматдиз къимет гудайла, инсанвилин ериди еке чка кьун лазим я.
Са бязибуру кьилин чирвилериз килигна, инсанвилин, гьуьрметдин ери гьисаба кьун тавуна, еке тарифар ийиз жеда. Дипломдиз килигна еке къимет гузва. Вични и девирда гузвай чирвилериз. Жуван вилералди акур агьвалатди зун къелем гъиле кьуниз мажбурна.
Алай йисан гатун варцара, техника ремонт авунин лазимлувал аваз, зун гъвечIи хцихъ галаз Сулейман-Стальский райондин Герейханован хуьре яшамиш жезвай тежрибалу токарь Бабаев Раидин Мавлудовичахъ галаз гуьруьшмиш хьана. Чна чи дерди лагьана. Ада эхирдалди дикъетдивди яб акална, вичелай и кIвалах алакьдайди ва кьве йикъалай атана хутахайтIа, жеда лагьана. Чаз кIандайвал кьилиз акъудун хиве кьуна. Ина са шумуд кас авай. Чна танишвал гайила, абурукай сада вич Рутулай, сада Агъулай, муькуьдани Мегьарамдхуьруьн райондай, тIварни Тимур тирди лагьана. Абурун сивяй малум хьайивал сад лагьайди, ина кIвалах виниз тир еридивди кьилиз акъудзава, муьштерийрихъ галаз вичин архайрихъ галаз хьиз рахазва. Сад къвезва, сад хъфизва. Фирягь цехда са шумуд станок ава, абурал токарвилин вири кIвалахар кьиле тухузва.
Заз Раидин гъвечIи чIавуз Кьурагь райондин Ругунрин хуьряй тир, а чIавуз и хуьре бригадир Бабаев Мавлуданни адан кайвани Лейлидин хва яз чидай. Абурун хизанда ругуд велед чIехи жезвай, Раидин бедендиз кьезил, тапшурмишай кар тамамардай аял тир. За а вахтунда КIирийрин Салигьован тIварунихъ алай колхоздин кьилин бухгалтер яз кIвалахзавай.
Са кьве келима Мавлуд халудикай лугьун. Ам гзаф викIегь, жавабдар, къенин кIвалах пакадал вигьин тавуна, гъиле-гъил аваз, еридивди кьилиз акъуддай кас тир. Адан бригадади векьер гьазурунай гьамиша сад лагьай чка кьадай. Ам а хуьре вири тир, адаз вич халкьдин арада тухудай къайда, са гафуналди халкьдин чIал чидай. Раидинан диде Лейли кIвалахдин, хизан хуьнин ва тербияламишунин рекьерай зиреквиляй итимдиз ухшар тир (векь ягъунай, векьер хкунай). Халкьди лугьуда, итимни паб сад хьтинбур жедач, эгер итим викIегьди хьайитIа, паб зайифди жеда ва я хесетар сад жедач. Мавлудни Лейли, Аллагьди регьмет гурай чпиз, сад хьтин инсанар тир. Абурун тербияди ва гьакъисагъвили хизанни зегьмет ва гьуьрмет чиз вердишарна.
Раидиназни зегьмет чIугваз гзаф кIанда, ада вичелай чIехиданни, гъвечIиданни хатур хуьда.
Хайи ерийра кIвалах кьит хьуниз килигна, Раидин Кабардино-Балкариядин Тырныауз шегьердиз акъатна. Раидинан рикI токардин пешедал алай, ада заводда и пешедай курсар кIелна ва вичикай лап хъсан пешекар хьун патал зегьмет чIугуна.
Токарвилин пешедин сирер, адаз вичин муаллим лугьузвай, КIирийрин хуьряй тир еке тежриба авай токарь Агъабубаев Сейфудинавай (дядя Саша) чирна. Раидин адакай гзаф хушдиз рахада. Раидинакай вичин муаллим Саша хьтин токарь хьана. Алай йисуз Раидинан 53 йис тамам хьанва, адахъ вич хьтин кар алакьдай кайвани ва пуд велед — кьве хвани са руша ва. ЧIехи хци Санкт-Петербургда стоматолог яз кIвалахзава, гъвечIида бубадиз куьмек гузва, рушни и йикъара эвленмишдайвал я.
Раидина инсанвал, халкьдиз куьмек, гьуьрмет авун гьамиша вине кьазва. “Бязи вахтара, кIвалах куьтягьна, хъфиз гьазур хьайила, са чара авачир кас къунши райондай къведа. Вучиз ятIани завай ам рахкуриз жедач. За токарь яз 33 йисуз кIвалахнава, идакай ирид йис Кабардада, 2 йис хайи хуьре, амай вахт ина кIвалахзава. Пакамаз кардив эгечIдалди зи кьиле авай фикир жувавай атайбур рази яз рекье хутаз жедани, жедачни, гьадахъ галаз алакъалуди я”, — лугьузва тежрибалу токарди.
Бабаев Раидин хьтин гьар са кас алхиш авуниз лайихлу я.
Атлухан Рагьимханов
