Дагъустан Республикада авай Роспотребнадзордин Управленидин пресс-къуллугъди хабар гузвайвал, алай вахтунда республикада якIун ва адакай гьазурзавай недай затIарин (продукциядин) ери ва хатасузвал ахтармишунин серенжемрал гуьзчивал артухарнава. ИкI, пландик квачир 80 ахтармишун кьиле тухванва ва и кар давамарзава.
Вири санлай 2019-йисан алатнавай варцара недай-хъвадай затIарин ери ва хатасузвал ахтармишунин сергьятра аваз Дагъустандин гигиенадин ва эпидемиологиядин центради якIун ва адакай гьазурзавай недай затIарин 172 проба къачуна, са шумуд рекьяй (санитарно-химический, физико-химический, микробиологический) ахтармишна. Абурукай 5 дуьшуьшда як ва адакай авунвай затIар тайинарнавай нормайрив кьазвачирди дуьздал акъудна.
Ахтармишунрин нетижада як ва адакай гьазурзавай затIар маса гунал гьалтайла (ам гьинай ятIа, адан ери ва хатасузвал субутзавай) документар гвачир дуьшуьшриз талукь яз административный жавабдарвилиз чIугунин жигьетдай 141 протокол туькIуьрна. Санлай къачурла, тахминан 800 агъзур манатдин жермеяр илитIун патал 127 къарар акъудна. Мадни 14 материал суддиз рекье тунва. Идалайни гъейри, лазим маркировка тахьуниз килигна, 206 кг як маса гузвай чкадилай вахчуна.
ЯкIун ва адакай гьазурзавай затIарин хатасузвал таъминарунин месэлаяр РД-да авай Роспотребнадзордин Управленидин гьар йикъан гуьзчивилик ква.
Серенжемар кьабулда
23-октябрдилай 6-ноябрдалди РД-да авай Роспотребнадзордин Управленидин пешекарри емишринни салан майвайрин еридиз ва хатасузвилиз талукь месэлайрай меслятар гун патал “кузвай линия” кардик кутунва. ИкI, телефондин 8 (8722) 69-03-63 нумрадиз зенг авуналди, квевай къалабулух кутазвай месэлайрикай хабар кьаз жеда. Роспотребнадзордин меслятар гудай Сад тир центрадин нумра 8-800-555-49-43 (зенг — пулсузди) я.
Кьилди къачуртIа, меслятар агъадихъ галай месэлайриз талукьбур я:
— РФ — дин нормативно-правовой актарихъ галаз кьадайвал, емишринни салан майвайрин еридиз, хатасузвилиз ва абур ишлемишунин вахтариз талукь тIалабунар;
— емишрални салан майвайрал лазим маркировкаяр эцигун;
— агьалийри емишарни салан майваяр дуьздаказ тIуьн (абурун кьадар ва жуьреба-жуьревал);
— емишарни салан майваяр маса гун, гьа гьисабдай яз — муркIада авайбурни;
— емишарни салан майваяр дуьз хкягъун;
— туьквенра ерисуз емишарни салан майваяр акурла, гьиниз арза гудатIа ва икI мад.
Идалайни гъейри, муьштерияр ва карчияр патал ГИР ЗПП портал (онлайн-ресурс) кардик ква. Ана хаталу недай шейэриз талукь дуьшуьшар, гьакIни къалп продуктар маса гузвай общепитдин карханаяр дуьздал акъудайла, вуч авун лазим ятIа малуматар ганва. ИкI, туьквенда, базарда… ерисуз продукт акурла (гьалтайла), муьштеридивай Роспотребнадзордин Управленидиз чарчел кхьена ва я сайтдай хабар гуз жеда.
Гриппдиз акси рапар
Дагъустандин здравоохраненидин министерстводин пресс-къуллугъди хабар гайивал, алай йисуз республикадин 1 миллионни 370 агъзур (45 процентдилай тIимил тушиз) агьалидиз гриппдиз акси рапар ягъун пландик ква. Къенин юкъуз тахминан 500 агъзурдалай гзафбуруз рапар янава.
Духтурри рикIел хкизвайвал, гриппдиз акси рапар ягъуни алатай йисарани гьалар къайдадикай хкатунин вилик пад кьаз куьмекна. Алай вахтунда ихьтин рапар агьалийривай чеб яшамиш жезвай чкайрин поликлиникайра ягъиз жеда. Амма и кар азарди кьил хкаждалди авунихъ еке важиблувал ава.
Гриппдиз акси рапар сифте нубатда хаталувилин дестедик (медицинадин къуллугъчияр, муаллимар, тербиячияр, яшар 60-йисалай алатнавай, гьакIни яргъалди сагъариз техжезвай азаррикди начагъ ксар, кIвачел заланзавай дишегьлияр, школайра кIелзавай аялар ва масабур) акатзавайбуруз язава.
РикIел хкин: къенин юкъуз вахтунда рапар ягъун гриппдин вилик пад кьунин виридалайни нетижалу серенжем я. Адакай менфят къачуналди, гриппдин чIуру таъсирдикай (пневмония, бронхит, синусит, отит ва маса азаррикай) хуьз жеда.
Рагнеда Рамалданова
