Гутума — мавлид

И мукьвара Гутума Мугьаммад Пайгъамбардин  тIварцIихъ берекатлу межлис кьиле тухвана. Къейдин, ихьтин мя­рекатар цIи райондин вири хуьрера къур­мишна. Абурун макьсад районэгьлияр диндал мягькем ва чи хуьрерни аваданлу хьун я. Гутумрин хуьруьн СП-дин­ кьил Умар Алимегьамедова ва имам Хайирбег Меликова кьил кутуналди хуьруьн цIийи мискIиндин (ам 2013-йисуз жемятдин харжидалди эцигна) вилик квай майдандал тешкилай и мя­рекатда кьиле Ахцегьрин жуьмя мис­кIин­дин имам, райондин имамрин Советдин председатель Абдулашим гьа­жи Абдулашимов аваз муъмин стхайрин чIехи дестеди, Кьиблепатан Да­гъустанда республикадин Муфтиятдин векилри, бязи хуьрерин имамри ва, гьелбетда, вири хуьруьнвийри иштиракна.

 Къейд. Ахцегь райцентрадилай 36 километрдин яргъа, гьуьлелай 2240 метрдин вине, кьакьан дагъларин къужахда, вацIун чапла къерех-гуьнедив къадим Гутумар бинеламиш хьанва. 1986-1987-йисара хуьре муаллимвиле кIвала­хиз заз чидайла, ина 90 кIвале-хизанда 700-дав агакьна агьалияр авай, школада 76 аялди кIелзавай. “1-Май” тIвар алай колхозда хсусиятдинбурни кваз 14 агъзур куьлуь ва 250-далай артух ири карч алай гьайванар, 150 балкIан, 200-дав агакьна куьнуьяр авай. Хуьруьн кимив кавалар галай къу­жаяр ацукьна жедай. Гьафтеда садра, Ахцегьай къвез, хуьруьн клубда кинояр къалурдай… Гила, 32 йисалай, Гутумар гьич чир хъжезмач: хуь­рел я аялрин, я гьайванрин ван аламач. Кимни буш я… Гьайиф!  Анжах 20 кIвалел чан алама. Школада 8 аялди  кIелзава… ИкI давам хьайи­­тIа, Гутумрин кьисметни гадарна, хара­пIайриз элкъвенвай хуьрерин хьтинди (абур районда 18 ава) жеда.

Диндин межлис Абдулашим гьажиди ачухна. Ахпа ада мавлиддин, пак Ша­а­бан, Рамазан варцарин дережайрикай, си­вер хуьнин метлебдикай, Дагъустанда му­сурман диндин тарихдикай суьгь­бетна­.

Мярекат районда РД-дин Муфтиятдин векил ва Ахцегьрин  жуьмя мис­кIин­дин имамдин куьмекчи Гьуьснидин Ашу­ралиева кьиле тухвана. Мавлиддин дуьайринни нашидрин арайра насигьатдин камаллу суьгьбетар авун патал ада межлисдин иштиракчийриз гаф гузвай.

Ризван  гьажи  Гьабибов, республикадин Кьиблепатан территорийрин округда Муфтиятдин векил: — …Инсандин уьмуьр, вахт къумадин­ сятиниз ухшар я. Акваз-такваз катзава. Гьавиляй къе жедай кар пакадал вегьена виже къведач. Месела­, Исламдин вад шартIуникай кьилинди тир капI авун къачун. Парабуру “зун гьеле гьазур туш, ахпа ийида” лугьу­да. Амма чи вахт къвезвайди туш, ам — хъфизва, чаз хабарни авачиз, гьар са легь­зеда эхир атун мумкин я, чун адаз гьа­миша гьазур хьана кIанда. Дуьньяда ви­ридалайни еке бахт, хъсанвал Аллагь-Таалади чун мусурманар яз халкьун я. И кардай чна гьамиша Аллагьдиз шукур гъана кIанда. Яша­мишни акI хьана кIанда хьи, и дуьнья­дилай Аллагь чалай рази яз физ, ийизвай гьар са кардай пака жаваб гуз жеривал.

Мегьамед-Расул  гьажи, Гъепцегьрин хуьруьн имам: — Чун кьакьан дагъларин Гутумрин хуьруьз атунин кьилин макьсад дагъвияр диндин рекьел мягькем авуналди Аллагьдин патай разивал къачун я. Ислам диндин къуват сабур я. Чна чи диндиз къуват тагайтIа, ам вине  кьун тавуртIа, пис ва гунагь крариз­ кьил яда. Къуй и межлис себеб хьана, диндал хкведай дагъвияр пара хьурай!

Омаров  Шамил  гьажи, Кьиблепатан Дагъустанда диндин таблигьат тухунин ре­кьяй РД-дин Муфтиятдин векил: — Чи бубаяр, ата-бубаяр вири михьи динэгь­ли­яр тир. Советрин девирда, гьайиф­ хьи, дин­диз еке кьецI гана. Гила, Аллагьдиз шу­кур хьуй, ихтиярар ачух хъхьанва. ЯтIа­ни, диндин месэлайрикай кьил къа­къудзавайбур пара ава чи арайра. ЧIуру крар авуналди бахтлу хьайи касни авайди туш…

Мярекатдал гьакI Фиярин хуьруьн кавха  Шамсулла  Азизов  ва мискIин­дин имам Заур  гьажи, Хинерин хуьруьн имам  Абдулкъадир  гьажи ва масабурни рахана. Гутумвийрин тIварцIихъай мугьманриз хуьруьн кавха Умар  гьажи Алимегьамедова ва хуьруьн мис­кIин­дин имам  Хайирбег  Меликова сагъ­рай лагьана.

Мавлид диндин ва ахлакьдинни насигьатдин тербиядин рекьяй гзаф  мана­луди хьана. Аллагьди кьабулрай!  Амма я хуьруьнвийри, я атанвай мугьманри — гьич садани инал яваш-яваш гадарзавай, чкIизвай хуьруьн яшайишдикай, кьисмет-гележегдикай месэла къарагъарнач. Электрик экв, хъсан рехъ (лап ви­же­вай­даказ туькIуьрнава), берекатлу, гегьенш яйлахарни михьи булахар авай инай вучиз дагъвияр катзава? Дагълух атIугъай шартIара яшамиш жезвай жемятдин яшайиш хъсанардай чаз гьихьтин мумкинвилер ава? Хуьр хуьн патал вуч авуна­ кIанда? — чи яшайиш, тарих, культура патал еке мана метлеб авай и суалар, заз чиз, инсанар кIватI жезвай гьар са мярекатда важиблубурукай хьун герек я…

Дашдемир Шерифалиев