Алай гьафтедин ислен юкъуз Дагъустан Республикадин Кьилин везифаяр вахтуналди тамамарзавай Сергей Меликова коронавирус чукIунин вилик пад кьунин рекьяй республикада кардик кутунвай Оперштабдин нубатдин заседание кьиле тухвана. Идакай “Лезги газетдиз” РД-дин Кьилин пресс-къуллугъди хабар гана.
Мярекат ачухдайла Сергей Меликова къейд авурвал, алай вахтунда уьлкведа коронавирусдихъ галаз алакъалу гьалар мад хци жезва. “Роспотребнадзордин делилралди, коронавирусдихъ галаз алакъа-лу гьалар четинбур я. СOVID-19 тIугъвалдиз акси женг тухузвай пешекарри са шумуд сеферда малумарайвал, тIегъуьн чукIунин сергьятар гьихьтинбур хьун мумкин ятIа виликамаз тайинариз жезвач”, — лагьана Сергей Меликова.
Идахъ галаз сад хьиз, региондин регьберди республикада тIугъвалдихъ галаз алакъалу гьалар са тIимил хъсанвилихъ элкъвезвайди къейдна. Августдин сифтегьан декададилай коронавирусдик азарлу жезвайбурун кьадар тIимил хьанва. 3-октябрдин делилралди, республикадин азарханайра тIегъуьндик азарлу 1,9 агъзур кас ава. Абурукай 860 кас коронавирус акатнавайбур я.
“Амма, гьайиф хьи, коронавирусдик рекьизвайбурун кьадар гьар жуьре я. Са суткада — 6, муькуь юкъуз — 10 кас. Ида анжах са кардикай лугьузва: гьелелиг чавай азардин вилик пад тамамдаказ кьадай шартIар арадал гъиз хьанвач. Лагьана кIанда, аялар, жегьилар школайриз, вузриз хъфенватIани, республикадиз ял ягъиз гзаф инсанар атанатIани, пуд юкъуз сечкияр кьиле тухванатIани, са жерге идарайри кьабулай серенжемар себеб яз, сентябрдин вацра инсанар са акьван гзаф начагъ хьанач. Гила чун инлай кьулухъни гьа ихьтин дережа гьикI хуьдатIа ва тIегъуьндик азарлубурун кьадар мадни гьикI тIимилардатIа, гьадакай рахун лазим я”, — лагьана С.Меликова.
Республикадин Кьили мад са кардал фикир желбна: Дагъустан герек кьадар дарманралди, рапаралди таъминарунин месэла важиблуди я. Бязи больницайра дарманар авачирдакай инсанри арзаяр ийизвай дуьшуьшарни ава.
С.Меликован гафаралди, эгер ихьтин арзаяр инлай кьулухъни давам жез хьайитIа, са рахунни алачиз, и месэлайриз гуьзчивалдайбурун органар килигда ва талукь тир серенжемарни кьабулда.
“Арадал атанвай чIуру гьаларай чун экъечIун лазим я. Чна республика патал лап важиблу къарар кьабулнай. Адан бинедаллаз государстводин патай кьезилвилер къачудай ихтиярар авай 500 агъзур кас патал 2022-йисуз дарманар къачудайвал бюджетдай 2,3 миллиард манат чара ийида. И рекъем алай йисандав гекъигайла 1 миллиарддин гзаф я. Гьихьтин четинвилер аватIани, чун набутар ва начагъбур тамамдиз дарманралди таъминариз алахъда. Ихьтин серенжемар республикада сифте яз кьабулзава ва гьар са касдиз чир хьун лазим я, бюджетдай ахъайзавай гьар са кепекдин гьакъиндай талукь ксарин хиве жавабдарвал гьатда”, — малумарна региондин регьберди.
Уьлкведин са бязи регионра коронавирусдин кьуд лагьай лепедал чан акьалтнава. Республикадани гьалар авайдалай пис тахьун патал чка-чкада тIугъвалдиз акси таблигъат тухун, агьалияр диспансеризация, вакцинация авун ва маса ахтармишунар тешкилун лазим я.
“Гьайиф хьи, эхиримжи гьафтейра тIегъуьндиз акси рапар язавайбурун кьадар тIимил жезва. Прививкаяр авуниз гьар са кас мажбур я. Вични, вичин хизанни, мукьвабурни хуьн патал.
Чаз аквазвайвал, коронавирусдик аяларни начагъ жезва. Алатнавай 9 вацра начагъ хьайи аялрин кьадар 5 агъзурдалай алатнавай. Абурукай 571 аял больницадиз аватна. Гьайиф хьи, 11 аял рагьметдиз фена. ИкI тахьун патал, школайра тIегъуьндиз акси вири жуьредин серенжемар кьиле тухун лазим я”, — алава хъувуна С.Меликова.
Дагъустанда арадал атанвай эпидемиологиядин гьалариз къимет гуналди, Роспотребнадзордин РД-да авай управленидин руководителдин везифаяр вахтуналди тамамарзавай Лариса Пантинади хабар гайивал, коронавирусдик цIийиз азарлу жезвайбурун кьадар са акьван екеди туш, амма начагъбур тIимилни жезвач. Имни, адан фикирдалди, тIугъвалдиз акси серенжемрал амал тавунихъ, школайра, вузра тарсар башламиш хъувунихъ галаз алакъалу я. Л.Пантинади яшар 65-далай алатнавай агьалияр кIвалера амукьунин вахт давамарунин теклиф гана.
Заседанидал рахайбуру къейд авурвал, образованидин ва яшайишдин маса хилерихъ галаз алакъалу яз тешкилзавай мярекатар, гьелбетда, акъвазариз жедач. Амма абур пешекарри тайинарнавай вири къайдайрал амална, гуьтIуь сергьятра аваз кьиле тухвана кIанда.
“Чна къадагъаяр эцигзавай алава серенжемар кьабулзавач. Амма хийир-шийирдин ва маса жуьредин мярекатар кьиле тухудайла Роспотребнадзорди ийизвай истемишунрал амална кIанда”, — нетижаяр кьуна Сергей Меликова.
«Лезги газет»