Эминхуьре гуьруьш

Декабрдин сифте кьилерай са чиг галай юкъуз за хабар тавуна Эмин хуьре яшамиш жезвай  чи ч1ехи шаир Етим Эминан руш Муслиматан хтул  Эслидин  рушан  Азнифатан патав акъатна, яни штулдин патав. Къеце саврух гьава авайт1ани , амма хуьруьн сивел алай Етим Эминан бюст авай багъ кьуд патахъай   фараш хьанвай лацу къизилгуьлри кьунвай. Заз ван хьайивал и цуькверин еридихъ,бюстдив гелкъвезвай касдин т1вар  Вили я. Ам и хуьряй я.  Избербаш шегьердай  яшамиш жезвай ада  анай  хквез гелкъвезавайди я  ширдин гьасретдай…

Ингье вар ачухна зун гьаятдиз фена Азнифатаз эверна. Зи вилик гуьзел к1алубрин , чина шад къвер авай Эминан неве экьеч1на  зун гужахна.

Гьасятда адан суса Рагьимата суфра ачухна . Анал халис хуьруьн  регъвенвай  гъуьрикай чранвай къумрал   фу , исит1а,  тутарин мед вичи  хкуднавай ва  вичи гьамиша гьазурдай т1ач, дадлу хуьрекар  ва маса  гьар са намет гъана эцигна. Халисан лезги суфра.  Заз к1андай т1ач суфрадал акурла  заз пара хуш хьана.  Ахпа  суфрадикъай  гелеч1айла , чун яваш — яваш суьгьбетрик акатна.

Азинифатахъ галаз зун танишарайди адан Актау шегьерда яшамиш жезвай  стха Идрис я. Адалай гъейринни, зи ч1ехи вахазни ам хъсан чида, абур Уьзень шегьерда яшамиш жез пара вахтан тир. Азнифат гъуьлуьз фейила ам итимдихъ галаз к1валахар ийиз Къазахстандин жегьил шегьердиз фенай. Ана ада столваядин ашпаз яз  к1валахиз хьана. Хзанда кьуд хвани авай , юлдаш Равидин вичин к1валахал машгъул кас тир, вири патарихъайни асаиш уьмуьр авай чкадай абурухъ кьулухъ хкведай фикир гьеле авайди тушир, амма садлагьана къазахрин бунтар хкаж хьайи береда Азнифатан хзанни галаз элкъвена  хуьруьз хтанай. Бубайрин мисал гьакъ я, гъурбатдикай ватан садазни хьайиди туш…

Алемише хуьре к1вал эцигна ахпа совхоздин багълара к1валахиз башламиш авур Азнифатан рик1 са юкъуз бедбахтвили къарсурна. Белиждай мекъерикай элкъвена к1вализ хквезвай са десте хуьруьн инсанрин чебни рекьин къерех кьуна хквезвайбур тир уьлчуьдал, бейхабар са бортовой машинди Равидин капутдал гадарна, ам къутаримишиз хьанач, регьмятдиз фена. Ахпа дидедиз куьмек хьуй лагьана Армиядавай ч1ехи гададиз эхтияр гана к1вализ михьиз хкведай. И береда дертни рик1лай фена Азнифата аялар к1вачел хкажун патал , югъди арендайра , йифди чарабуруз хразвай гамаринни гебейрин тарарихъ ацукьна пул къазанмишиз хьана. Чи к1вачерик галай еке гамарни ада хранвайбур я ,чебни  раиж хьанвай кьеп1ирин чешнедин гиширар аваз. Адаз мукьва вичин диде Эслини яшамиш жезвай. Са гафуналди аялриз дарвал тагана Азнифата абур кьумбакдал акъудна. Исятда  адан пуд хва Москавда чпин хзанарни галаз яшамиш жезва. Гъвеч1и гада  Азнифатан патав гва кьуд хтулни  галаз. Гада карчидар я, свасни медсестра я хуьре. Адан Джабраил  хтулди  мектебда физвай  конкурсра вичин ч1ехи буба Етим Эминан шиирар к1елзава, Азнифат дидедин шиирар к1вале к1елзава ,ада дидедин ктаб  гуьзетзава чапдай акъуднавай.

Азиятар пара акур дишегьлидиз Аллагьди вичи сабур гана, ада фадлай  кап1- т1ятни ийизва , ам Гьажидал фена зияртна хтана, чпин ч1ехи диде- бабайри хьиз фадлай шиирани теснифзава, амма абур гьелелигда  мектебдин дафтарин чинра ава , ктаб акъуднавач. Ам ара -бир ч1ехи  бубайрин хуьруьз къфизва зияртрал, Эмин  къекъвей гелерай са вуч ят1ани гьисс ийиз сейрда жеда, гагь ада стха Идрисаз зенгда ,абуру садасадаз шиирар к1елда.

Шиирар адан лап ч1ехи буба Севзихана , ахпа  Етим Эмина, лугьудайвал Мелика, Туьквезбан бадедин  ч1ехи буба  шаир  Рухун Алиди, диде Эслидинни  , хайи хала Мазифатани кхьенвай. Амма алай вахтунда Идрисани Азнифата кхьизва шиирар. Мумкин я Джабраила абурун рекъ давамарун. Адан рик1 пара ала лезги  поэзиядал.

Кьасумова Азнифат Аллагьди гайи кьисметдал рази я  , хуьрел Эминан т1вар ала, им еке бахт я адан, ам такабурлу вири вичин невейрал, балайриз дидедин къадир ава, вични вичин сусарилай, хтулрилай пара  рази я. Азнифат руьгьдиз пара зурба дишегьлини тирди заз ашкара хьана чи гуьруьшда.

Заз Лезги газет к1елзавайбур  Касумова Азнифатан яратмишунрихъ галаз танишриз к1анзава. Адан яратмишунра  еке чка  Азнифата вичин рик1ин гьиссериз, багъри ксариз  , абурун экуь къаматриз бахшнавай ц1арари кьазва. Инсандин къадир хьун, адаз четин береда гьай лугьун — кьилин фикир я шаирдин. Гьелбетда, ам гьахъ я. Къуй Азнифат Кьасумовадин  яратмишунар чими ва экуь гьиссералди  мадни виниз хкаж хьурай!

Бикеханум Алибегова

Эмин бубадиз

Эмин буба на етимар хвейид я
Архайрикай рик1 са к1ус кьван хайид я
Хуравай рик1 кана кабаб хьайид я,
Ваз Аллагьди регьметар гуй, чан буба!
Лап шад хьанай ваз веледар хьайила
Кур пашман тир девирди рик1 кайила
Жегьил уьмуьр гьижрандивди фейила
Ваз Аллагьди регьметар гуй, чан буба.
Гьар жуьмяй къуз вун Меккеда аквада
Малаикар вавди милиз рахада.
Яраб вакай чаз са чара жедат1а?
Ваз Аллагьди рагьметарг гуй ,чан буба.
Халкь авуна вун бахтуниз кьери яз
Уьмуьрдизни  тежер кьадар куьруь я
Цилингрин хуьр — ви бубайрин ери яз,
Ваз Аллагьди рагьметар гуй,чан буба
                        ХХХ
                Эминхуьр
Дуьзен чуьлдал эцигнавай,
Пак шегьердив гекъигнавай.
Емиш тарар элигнавай,
Берекетлу чан Эминхуьр.
Ирид хуьруьн жемят аваз,
Гьар сад садав милиз рахаз
Куьн арада гьуьрмет аваз
Къамат авай чан Эминхуьр.
Эминхуьруьн гужлу чилер,
Берекетлу къуьлуьн ник1ер,
Гьар жуьредин авай цуьквер,
Вуч гуьрчег я, чан Эминхуьр.
Дуьзен чуьллер,къацу векьер
Гьар са куьче гегьенш рекьер,
Зегьметдал рик1 алай эллер
Девлет авай чан Эминхуьр.
Августдин варз шадвал жедай,
Кьуд- вад мекъер санал жедай,
Мани ягъиз кьуьлер жедай
Гурлу я вун чан Эминхуьр.
                   ХХХ
            ИЕСИДИЗ
Межнум квахьай Лейли я зун,
Эслидилай дели я зун.
Ажеб жедай ви дердиник
Чан ганайт1а, я иеси!
Къизил иес вун амачиз
Дуьньядал гьик1 къекъведа жал?
Жува жуваз ц1ай ягъайт1а
Зал душманар къуреда жал?
Кьуд баладин гъил- гъилеваз
Зун амукьна ялгъуз к1вале
Садакайни хьанач куьмек,
Жува абур кьуна хиве.
Шагьдагъдилай авахзавай
Булах хьана виленикай
Къизил иес, ваз хабар туш
Зи чандавай дердерикай.
Зи вилерлай атай накъвар,
Сурун к1ане кьар хьанва хьи.
Ваз хъел къвемир, чан иеси
Зи рик1 гзаф т1ар хьана хьана хьи.
Сад Аллагьдин вичин кар я
Рази тахьун гунагь я заз
Заз и дуьнья гзаф дар я,
Къизил иес ша лагь т1ун заз.