“Кьегьал” гафунихъ ихьтин манаяр ава: викIегь, кичIевал авачир; викIегь кас… “Кьегьалвал авун” — кьегьал кар кьилиз акъудун…
Дугъриданни, масад къутармишун патал жуван чан хаталувилик кутун, адакай кичIе тахьун – кьегьалвал тушни?!
“Кьегьалвилер кьегьалри ийида”, лугьузва халкьдин мисалда.
Ихьтин веревирдер зи рикIел атун и йикъара чаз мугьман хьайи кьуланстIалвияр — бубани хва Физавудин ва Марат Шагьпазоврихъ галаз алакъалу я.
Квекай ибарат я бубадинни хцин кьегьалвал?
Физавудин Нежведилович “афгъанви” я, вичин вахтунда (1979 — 1981 — йисар) Афгъанистанда чи государстводин тапшуругъдалди, а уьлкведин тIалабунни яз, интернациональный буржи викIегьвилелди кьилиз акъудай аскер-сержант я.
Аскервилиз фидалди ада Махачкъаладин эцигунрин техникум акьалтIарнавай. Женгинин майданра ада вич кьегьал дагъви тирди субутна, лугьудайвал, цIаярайни, вацIарайни уьтквемвилелди экъечIна. Мотострелковый полкуна къуллугъна, 1981-йисуз хер хьана, Кушкада сагъар хъувурла, мад женгиниз хъфена. Афгъанвийрин гзаф наградайрихъ галаз адаз КПСС-дин ЦК-дин Гьуьрметдин грамота гана.
Аскервилин везифайрилай гуьгъуьниз ада Къазахстандин Шевченко шегьерда (гила Актау) нафтни газ хкуддай карханайра, буругърин устIар яз, зегьмет чIугуна, ана МЧС-дани кIвалахна, “афгъанвийрин” крарални машгъул хьана. Амма девирар дегиш хьуникди 1988-йисуз Физавудин Дагъустандиз хтана, ина карчивилел машгъул хьана. Са тIимил вахтундилай адаз МЧС-дин къурулушра зегьмет чIугун теклифна. ЦIаяр кьунриз акси къуватар гужлу авунихъ галаз санал общественный кIвалахрани («Афгъанвийрин Союзда, дявединни зегьметдин ветеранрин ва инвалидрин тешкилатра) активвилелди иштиракна.
Алай вахтунда ам меркезда са ЖСК-дин кьиле ава, шегьердин администрациядин патав кардик квай яшлубурун Советдин президиумдин членни я. Эхь, жегьилрин арада тербиядинни гъавурдик кутунин кIвалах тухузва – игитвилин “тарсар” гузва… Гьа жергедай яз адан алахъунри, Дагъустандин МЧС-диз бахшна, урус чIалал гимн (тарифдин чIехи мани “Женгинин отряд”) арадал гъанва. ЧIалар — Арбен Къардашанбур яз, гьава Шагьпазов Физавудина вичи туькIуьрна. Адаз нотаяр музыкадин чIехи устадар тир Валерий Шаулова, Хан Баширова, Мегьамед Абасова туькIуьрна.
РФ-дин МЧС-дин Дагъустанда авай Кьилин Управленидин начальник, генерал Нариман Магьмудович Къазимегьамедова ихьтин савкьат хушвилелди кьабулна.
Им, дугъриданни, кьегьалвилин “тарс” вини дережадиз акъудун ва кьиле тухун яз гьисабиз жеда.
* * *
Физавудинан хва Маратан кьегьалвал квекай ибарат я?
И кар са пуд йис идалай вилик хьана. Адакай газетрани малуматар чапнай. 9-классда кIелзавайла, кIвализ хъфидай рекье, КОР-дин къерехда Маратаз, къаналдиз аватна, ци тухузвай аял акуна. Хаталувал гьасятда кьатIай гадади, парталарни аламаз, циз хкадарна. Батмиш жезвай аял къутармишна. Кьегьалвал авур Маратаз “Батмиш жезвайбур къутармишунай” медаль гана…
Школа акьалтIарна, ам Дагъустанда РФ-дин МЧС-дин къурулушдиз кIвалахал фена. Гила гьа рекьяй институтдиз гьахьиз гьазурвал аквазва. И кардиз, жегьилдин диде-бубади хьиз, МЧС-дин руководстводини разивал ганва.
Чнани и кар гьам диде-бубадиз, гьам чи уьмуьрдин хатасузвал таъминарзавай къурулушрин сагьибриз, гьам Маратазни мубаракзава.
Къуй алукьзавай ЦIийи йисуз чи хизанра вирибурухъ мягькем сагъвал, крара агалкьунар, цIийи, хъсан савкьатар пара хьурай! Муштулухриз чка чнани артухарда…
Мердали Жалилов
