Хийир Эмиров
29-июлдиз РД-дин Кьил Сергей Меликова эцигунрин рекьяй координационный штабдин (ам региондин кьилин тапшуругъдалди алай йисан апрелдиз кардик кутурди я) заседание кьиле тухвана. Анал милли проектар ва государстводин программаяр уьмуьрдиз кечирмишунин, федеральный проектра иштиракун патал арзаяр гунин ва эцигиз гъиле авай имаратар куьтягьунин месэлаяр веревирдна.
Мярекат ачухдайла, республикадин Кьили къейдна хьи, алатай вацра Дагъустанди са бязи программайрай вичин кIвалах хъсанарна. Гьа са вахтунда «Алай аямдин шегьердин шартIар арадал гъунин» милли проект уьмуьрдиз кечирмишунин сергьятра аваз тухузвай аваданламишунин кIвалахар виринра сад хьиз тамамарзавач. Медицинадин тамамдиз ремонтна кIанзавай бязи идараяр герек сиягьра гьатнавач.
Са жерге месэлайрин патахъай республикадин Кьили тапшуругъар гана. Абурал региондин регьберди датIана гуьзчивалда. Талукь министерствойриз, ведомствойриз ганвай тапшуругъар кьилиз акъудуниз талукь яз августдиз жедай штабдин заседанидал малумат гуда. Кьилин фикир 1-сентябрдиз ишлемишиз вахкана кIанзавай образованидин дараматар гьазур хьанвай гьалдиз гуда.
Эцигунрин вахтар яргъал тефин патал Сергей Меликова чара авунвай такьатар подрядчикрив вахтунда агакьарна кIанзавайдини рикIел хкана.
«За финансар ишлемишзавай гьалдай лап рикIивай кьил акъудун истемишзава. Абур вахтунда подрядчикрив агакьарун лазим я. Эцигунрин ва финансар чара авунин графикар кар алай документар я. Абуруз килигна чна дараматар вахтунда вахкунин ва еридивди эцигунин месэлаяр гьялзава», — къейдна ада.
Федеральный проектар ва государстводин программаяр уьмуьрдиз кечирмишзавай гьалдикай РД-дин Гьукуматдин Председателдин Сад лагьай заместитель Манвел Мажонца малумат гана. Гьар гьафтеда мониторинг ва анализ кьиле тухун патал Россиядин эцигунрин министерстводи «федеральные светофоры» кардик кутунва. Дагъустанда алай вахтунда 23 проект кьилиз акъудзава. Къенин юкъуз 17 проектдикай 15 къацу зонада ава. Хъсанвилихъ нетижаяр жезвайдини аквазва.
Са бязи проектар уьмуьрдиз кечирмишзавай гьалдикай гегьеншдаказ РД-дин эцигунрин, архитектурадин ва ЖКХ-дин министрдин везифаяр вахтуналди тамамарзавай Бахтияр Уллаева ихтилатна. Ада малумат гайивал, «Шегьердин къулай шартIар арадал гъун» федеральный программадин мярекатар республикадин 10 шегьерда ва 27 районда уьмуьрдиз кечирмишзава. Алай вахтунда умуми 6 мулкуна кIвалахар акьалтIарнава, 111 чкада аваданламишунин кIвалахар кьиле тухузва. Абурук 30 гьаят ва общественный 81 чка акатзава.
Районра аваданламишзавай чкаяр михьидаказ хуьн патал видеокамераяр эцигун лазим я. Къенин йикъалди 37 муниципалитетдикай 15-да чпин районра аваданламишнавай мулкар камерралди таъминарнавач.
«Государстводин программаяр кьилиз акъудуни чи шегьерра ва районра яшамиш жезвай инсанрин яшайиш, уьмуьр хъсанарзава. Амма лугьун лазим я хьи, са бязи муниципалитетрин кьиле авайбуру чпин хивез къачунвай везифаяр кьилиз акъудзавач. Жемиятди ишлемишзавай чкаяр еридивди хуьдайвал видеогуьзчивилин къурулушралди таъминарун герек я», — къейдна Бахтияр Уллаева.
Ада рекъемрин къурулушриз талукь малуматни гана. Алай йисан 1-январдилай идара авунин вири документар электронный къайдада тухун лазим я. Ида республикада эцигунрал тамамвилелди гуьзчивалдай мумкинвал гуда.
Мярекатдал маса докладчикарни рахана.
Нетижаяр кьадайла, республикадин Кьили, эцигунрин месэлайриз талукь яз, муниципалитетрин векиларни галаз элкъвей стол кьиле тухудайдакай малумарна. И мярекат октябрдиз тешкилда.
Гьа и юкъуз РД-дин Гьукуматдин Председатель Абдулмуслим Абдулмуслимован регьбервилик кваз кьиле фейи совещанидал Россиядин Федерациядин госпрограммайрин мярекатра республикади иштиракун патал арзаяр гунин месэлани веревирдна.
Премьер-министрди гьукумдин органрин кьиле авайбуруз и рекьяй кIвалахар яргъал тевгьена виликди тухунин тапшуругъ гана. ГьикI хьи, мукьвал вахтунда федеральный бюджетдин проект тайинарда. Гьавиляй Дагъустан Республика патал лап кар алай объектриз федеральный бюджетдай пулар чара ийидайвал авуна кIанда.
«Им анжах чи ва куь везифа я. Федеральный центради чаз и рекьяй тамамвилелди куьмек гузва. Чна уьлкведин Президентди кардик кутунвай милли цIийи проектарни фикирдай акъудна кIандач», — лагьана А. Абдулмуслимова.
