( Эвел — 41-нумрада )
Макъаладин сад лагьай пай чи сайтдай и ссылкадай кIелиз жеда.
Насир ад-Дин ибн Мугьаммад Туси (1201-1274) — ам тригонометриядай кхьенвай илимдин бегьем чIехи кIвалахдин сифте автор тир.
Али ибн Абдурагьман аль-Мисри (1009-йисуз кьена) — ада тригонометрияда дегиш жедай формулаяр ачухна.
Омар ибн Ибрагьим аль-Хайям (1123-йисуз кьена) — ада биномдин формула туькIуьрна, анжах ам Ньютонан кIвачихъ янава.
Сабит ибн Къурра аль-Гьаррани (901-йисуз кьена) — ада гьеле Ньютоналай кIвенкIве дифференциальный гьисабунар ачухна.
Астрономия — им мусурманрин алимриз итиж авай илимрикай сад тир. Мусурманрин уьлквейрин чIехи саки вири шегьерра обсерваторияр авай. Анра мусурманрин алимри асирралди илимдин ахтармишунар тухудайла, илимдин гзаф сирер ачухна, Жордано Бруно (1546-1601), Коперник (1473-1543), Галилей (1564-1642) хьтин рагъакIидай патан алимриз руьгьдик гьевес кутадай чешме хьана.
Мусурманрин алимри астролябия – гъетерин чка къалурзавай, абурун арада авай мензил алцумзавай алат тамамдаказ туькIуьр хъувуна.
Ибрагьим аз-Заркали (1029-1087) — ада гьа вахтунда виридалайни дуьз ва къулай астролябия туькIуьрнавай. Мусурманрин алимри амай алимрилай кIвенкIве, Чилиз элкъвей кIалуб авайдакай ва ам элкъвезвай жуьредикай лагьана. Гьеле Мугьаммад аль-Бируни (973-1048) лугьудай мусурман алимди Чил вичин гигинал ва гьакI Ракъинал элкъвезвайди субутна. Индиядин Нандан шегьердин патарив ада тухвай ахтармишунрин нетижада, аль-Бирунидилай Чилин винел патан майдан гьикьван ятIа чириз алакьна. Ам чирун патал ишлемишзавай къайдадиз Европада “Бирунидин къайда” лугьузва. Гьеле IX-X асирра Мусадин рухвайри Чилин окружностдин яргъивал чирна.
“Исламдин гьакъикъат” ктабдай
( КьатI ама )
