Дуьньяда

Гафунин азадвал кIанзавач 

“Оппозициядин майдан — уьмуьр патал” партияди Украинадин президент В. Зеленскийдик ва “Халкьдин къуллугъчи” партиядин депутатрик уьлкведа гафунин азадвал тергунин карда тахсир кутуна. “Lenta.ru” чешмеди хабар гузвайвал, идан гьакъиндай партиядин сайтда раижнава.­

Акси экъечIзавайбурун фикирдалди, Украинадин гьукумдин гьерекатар чпин гуьзчивилик квачир СМИ-рин такьатриз кIеви жаза гунин мураддихъ элкъуьрнава. Партиядин векилри гафунин азадвилин рекьяй Украинадин Верховный Рададин комитетдин кIвалах критика авуна.

Алай йисан июлдиз “Россия 1” ва “NewsOne” телеканалри кьве уьлкве­дин арада телемуьгъ кьиле тухудайдакай малумарнай. “NewsOne” телека­налдин и амалдиз Украинада гьукуматдиз акси тирвилин,  вафасузвилин гьерекатдиз хьиз къимет гана. Идалайни гъейри, телеканалдиз акси яз уголовный дело къарагъарна. Къизгъин гьалар арадал атайдалай кьулухъ­ Украинадин телеканалди вири халкьарин дережадин тешкилатривай чпин тереф хуьн тIалабна. Гуьгъуьнлай Украинадин парламентди “NewsOne”, “112 Украин” ва “ZIK” телеканалрин кIвалах ахтармишуниз талукь яз вахтуналди тир комиссия тешкилунин гьакъиндай къанун кьабулун кьетIна.

Къейд ийин, Украинадин тIвар кьунвай телеканалар оппозициядин сиясатчи Виктор Медведчукахъ галаз алакъалу ийизва. В. Медведчуканни  Россиядин Президентдин арада хъсан рафтарвилер авайвиляй, гьакIни каналри Россиядиз майилвал авай фикирар раижзавайвиляй Украинадин гьукумди абурук тахсир кутазва.

Меслятдал атана

США-дин вице-президент М.Пенс ва Туьркиядин президент Р. Эрдоган Сирияда женгинин гьерекатар вад йикъан къене акъвазарунин меслятдал атана. Идакай “Reuters” чешмеди хабар гузва.

Куьрдерин “Халкьдин самооборонадин дестейривай» бейтерефвилин зонадивай 30 километрдин яргъаз хъфиз хьун патал Туьркиядин кьушунри вад юкъуз гьужумар кьиле тухудач. Кьве терефдини малумарайвал, абур умуми душмандихъ — “ИГ” тешкилатдихъ (Россияда ам къадагъа авунва) — галаз женг чIугунин къарардал атана.

США-дин президент Д. Трампа вичин Twitter-да Туьркиядин регьбер­диз разивилин келимаяр кхьена. “Миллионралди инсанар къутармиш жеда!” — алава хъувуна ада.

Къейд ийин, Анкарадин терефди женгинин гьерекатар кьиле тухузвай Сириядин кеферпатан гьалар веревирд авун патал Пенс Туьркиядиз рекье гьатнай.

США-диз агъавализ кIанзава…

Россиядин премьер-министр Д. Медведева малумарайвал, США-диз вири дуьньяда агъавализ кIан хьунин жигьетдай авай ашкъидикай Европа икрагь хьанва. Идакай ада Сербиядин “Veиernje novosti” чешмедиз гайи интервьюда къейднава.

Адан гафарай, Европада, гьа жергедай яз Балканский полуостровда­ни США-диз чпин таъсир, нуфуз артухариз кIан хьунин майилвили зарар­ гуда, гьикI хьи, США-ди анжах чпиз экономикадин жигьетдай хийир­ авай макьсадрин тереф хуьзва. Медведева къейд авурвал, США-дин те­реф­диз виринра чпин яракьар хьун патал абур маса къачуна кIанзава. Ва­­шин­­гтонди Европадиз Россиядивай ваъ, чпивай газ маса къачун теклиф­зава. Ибур, премьер-министрдин фикирдалди, вири алемда агъавал­ ийиз­ кIан хьунин рекьяй къалурзавай кьадарсуз ашкъилувилин амалар я.

“Гьа са вахтунда Россия гьамиша вири делилар-гьалар гьисаба кьунин терефдал ала ва чи уьлкведиз амай вири уьлквейрихъ галаз дуствал хуьз кIанзава”, — къейдна Д. Медведева.

Балканский полуостровдин гьукуматрикай рахадайла, ада къейд авурвал, бязи уьлквейри чеб дуствилелди тухузва, муькуьбур лагьайтIа, США-дин аксивилин сиясатдин таъсирдик ква.

Идалай вилик гьукуматдин кьили малумарайвал, Россияди вичин сергьятрин мукьув НАТО-дин базаяр арадал гъунин кардиз гележегдани жаваб гуда. Адан гафарай, Россияди ахьтин камариз гьам сиясатдин, гьам военный жигьетдайни талукь жавабар гуда.

Чпин база тергна

Сириядай чпин кьушунар ахкъудунин гьерекатар кьиле тухудайла, Америкадин аскерри а уьлкведа авай чпин авиабаза тергна. Идакай “SANA” чешмеди хабар гузва.

Къейдзавайвал, хъиткьинунин гьерекатрик военный улакьрин, самолетрин ва вертолетрин Аль-Кулайб база акатна. Идалай вилик малумарай­вал, США-ди агъзурдав агакьна аскерар цавай ва чилелай Сириядай Ирак­диз рекье хтуна. Ана абуру террористрин “ИГ” тешкилатдин къуватрихъ галаз женг чIугун давамардайвал я. Санай масаниз куьч хьунин гьерекатар­ гьафтеда давам жеда. Туьркияди Сирияда женгерик кьил кутурдалай кьу­лухъ Америкадин аскерар тади гьалда Иракдиз рахкурунин гьакъиндай­ гьеле 14-октябрдиз раижнай. Пентагонди чпин кьушунар Туьркиядинни Сириядин яракьлу къуватрин арада чартмада гьатайдакай малумарнай.

Зарарлу няметар

Испаниядин пегьриз тайинарунин рекьяй пешекарри кьадардилай гзаф тушиз гьар са продукт тIуьниз ишлемишуникай зиян авач лугьунин делил инкар ийизва. “Ia Vanguardia” газетдиз гайи къейдера алимри инсандин сагъламвилиз зиян гудай емдин къадарар раижнава.

Абурун фикирдалди, михьи авунвай гъуьр гзаф кьадарда ишлемишуни диабет еримлу авуниз таъсирда. Къейдзавайвал, техилар гьялдайла, клетчаткаяр ва маса менфятлу затIар амукьайрик акатзава. Пешекарри ири тварарин техилдин гъуьр хъсан яз гьисабзава.

Пегьризчийри (диетолог) колбасадин затIарикайни, чIем хкуднавай некIедин продуктрикайни, чранвай ширинлухрикайни, ичкидикайни  къерех хьун меслят къалурзава. Пешекарри гьакIни гьар юкъуз кьве бакьал чехирдикай гуя хийир ава лугьунин делил тамамвилелди инкарзава.

Гьазурайди — К.Ферзалиев