Икьрар къуватда жеда

Туьркиядин президент Р.Эрдогана малумарайвал, уьлкведихъ Россиядивай зенитдин ракетайрин С-500 комплексар маса къачунин  икьрар чIурдай фикир авач. Идакай NTV чешмеди хабар гана.

Туьркиядин регьбердин гафарай, эгер икьрар чIурайтIа, ам къайдасуз амал жеда, гьикI хьи, кьве те­рефдини адан куьлуь-шуьлуьярни кваз тестикьарнава, гьа жергедай — яз кредитдин месэлаярни. Савдадин икьрар куьтягьайдалай кьулухъ Туьркияди Россиядивай С-500 ракетаяр маса къачунин месэладиз килигда.

14-февралдиз, Россиядин Президент В.Путинахъ галаз рахадалди вилик Эрдогана хабар гайивал, Вашингтонди Анкарадивай Россиядин ракетайрин системаяр маса къачуник кьил кутун тавун истемишзава.

Анкарадив ракетаяр агакьарунин гьакъиндай икьрар кутIунунин месэла 2017-йисуз гьялнай. Икьрардин къимет 2,5 миллиард доллар я.

Такьатар артухарда

Набутвал квай ва аял чIавалай 1-группадин набутрихъ гелкъвезвай россиявийриз гузвай такьатар алай йисан 1-июлдилай кьве сеферда — 10 агъзур манатдал кьван артух жеда. Талукь тир къарар Владимир Пу­тина 7-мартдиз акъудна. 2013-йисан 26-февралдин 175-нумрадин къарардик дегишвилер кухтунва.

Федеральный Собранидиз ракъурай Чарче В.Путина малумарайвал, Россиядин хизанрал алай налогрин пар тIимил хьун лазим я. Регионри лагьайтIа, куьмек патал алава серенжемар теклифна кIанда. “Асул къайда ихьтинди хьун лазим я: аялар — гзаф, налогар — тIимил”, — гъавурдик кутуна уьлкведин регьберди.

Гзаф аялар авай хизанриз куьмекдин серенжемдин еринда Президентди квартирада гьар са аялдин кьилиз 5 кв метрдин, хсуси кIвале 7 кв. метрдин кьадарда ва ругуд соток чилин участокдай гузвай  налогрикай азад авун тапшурмишна.

Идалайни гъейри, 2020-йисан 1-январдилай гьар са нефесдал яшамиш хьун патал лазим тир пулдин агъа кIанин кьадардин кьве кьадардилай артух дуллух гьалт тийизвай хизанрини пулдин такьатар къачуда.­ Къанундал асаслу яз, исятда ихьтин такьатар яшамиш хьун патал ла­зим тир пулдин агъа кIанин кьадардин садни зуралай артух тушиз дуллух къвезвай хизанриз талукь я.

ЦIийи къайда

США-дин президент Дональд Трампа ва адан куьмекчийри Америкадин кьушунар маса уьлквейриз акъудунай къачудай гьакъидин цIийи къайда туькIуьрнава. Идакай “CNN” чешмеди хабар гузва.

Вашингтонда тестикьарнавайвал, гьамишан къиметдал 50 процент алава хъувунва. ЦIийи къайдадал асаслу яз, США-дин яракьлу кьушунар чпин сергьятриз кьабулай гьукуматри  вири харжийрин гьакъи гуда, гуьгъуьнлай и такьатрин са пай мадни алава яз хгуда. И карди ахьтин гьалдал гъида хьи, Америкадин аскерар хуьн абурун терефдарриз вад ва я ругуд сеферда багьаз акъвазда. США-дин аскерар кьабулзавай уьлквейри бес кьадарда гьакъи гузвач лугьуз, Трампа галаз-галаз са шумуд йисуз наразивалзавай.

США-дин кьушунар 100-лайни гзаф уьлквейра, гзафни-гзаф Японияда, Кьиблепатан Кореяда, Германияда, Катарда ва Арабрин Сад хьанвай Эмиратра (ОАЭ) ава.

Дустагъда тун хиве кьуна

Украинадин президентвиле кандидат тир Юлия Тимошенкоди малумарайвал, эгер сечкийра вич гъалиб хьайитIа, уьлкведин исятда авай президент уголовный жавабдарвилиз чIугвада. Идан  гьакъиндай ада “Ib.ua” чешмедиз гайи интервьюда раижна.

Тимошенкодиз вичи хиве кьур гаф кьилиз акъудиз ва Порошенкодин пуд дустни дустагъда тваз кIанзава. Адан фикирдалди, а пуд касди По­рошенкодиз талукь делилар дуьздал акъудда ва исятда авай президентди уголовный кодексдай жаваб гуда.

Юлия Тимошенкоди Петр Порошенкодик ва адан къваларив гвайбурук коррупциядин жигьетдай тахсир кутазва. Февралдин эхирра Тимошенкоди гьукуматдин кьилик тахсир кутунин ва тереф хуьзвай муькуь фракцийрихъ галаз санал ам кIвалахдилай алудунин гьерекатар башламишунин ният авайдакай лагьанай.

Къейд ийин, Украинада президентдин сечкияр алай йисан 31-мартдиз кьиле фида.

Бахтуни гъана

Ростовский областдин агьалиди 160 манатдихъ маса къачур лотерейдин билетдай вад миллион манатдилай гзаф пул акъатна. Идакай “Гослото” сайтда хабар гузва.

Чешмедин делилралди, адакай “Гослото»” къугъвазвайбурун арада­ мартдин вацралай гъалиб хьайи кьвед лагьай миллионер хьана. Лоте­рей­дай адаз акъатай пулдин кьадар 5 миллионни 24 агъзур манат я. На­лог кьурдалай кьулухъ россиявидиз 4 миллионни 371 агъзур манат амукьда.

Лотерейдин сайтдин делилралди «Гослото» къугъуна иштиракзавайбурукай гьар гьафтеда садаз миллион манат ва адалайни гзаф кьадарда пул акъатзава. Алатай йисан гатуз 600 манатдихъ маса къачур лотерейдин билетрикай сада Челябинск шегьердин агьалидиз 170 миллион манат пул гъанай. Россияда лотерейрин тарихда виридалайни гзаф кьадардин пул (506 миллион манат) 2017-йисуз 63 йисан яшда авай Воронежский областдин агьали Н.Власовадиз акъатнай.

Гьазурайди — Куругъли Ферзалиев