Дуьньяда

В.Путина тагькимарна

Сирияда авай законсуз яракьлу дестеяр чlуру къастар кьилиз акъудиз гьазур жезва, гьа жергедай яз — химиядин яракь ишлемишу­нихъ галаз алакъа­лубурни. “Интерфакс” чешмеди хабар гузвайвал, идан гьакъиндай Россиядин Президент В.Путина 7-сентябрдиз Иран­­дин ва Туьркиядин президентрихъ галаз кьиле фейи гуьруьшдал малумарна. 4-сентябрдиз Россиядин ВКС-ди Идлибда бомбаяр вегьинин гегьенш гьерекатар кьиле тухвана. Оборонадин министерстводи тестикьарайвал, тайин чкаяр бомбаламишуникди боевикри пилот галачир аппаратар, хъиткьинардай затlар кlватlнавай склад ва цех тамамвилелди тергна.

Са шумуд югъ идалай вилик РФ-дин Президентдин пресс-секретарь Д.Пескова къейд авурвал, Идлибда гьалар гьеле акьван хъсан туш. Идлиб боевикрин гуьзчивилик квай Сириядин эхиримжи чlехи шегьер я. И мулкар патал 2011-йисалай женгер кьиле физва.

Куьмек гун хиве кьуна

Россиядин Президентдин куьмекчи Владислав Суркова ДНР-дин цlийи регьбер Денис Пушилиназ кlвалахда агалкьунар хьун алхишна ва куьмекни гун хиве кьуна. Идакай Донецкдин хабаррин чешмеди малумарнава.

“Кьиле фейи сечкийри Донбассдин сиясатдин, медениятдин вини дережа, рейсадвал, ислягьвал, лайихлу уьмуьр кьиле тухунин ихтиярар патал женг чlугунин кар давамарунин жигьетдай  халкьдин кьетlивал къалурна”, — къейдна Суркова.

7-сентябрдиз ДНР-дин Халкьдин советдин заседанидал Денис Пушилин республикадин кьилин везифаяр вахтуналди тамамардайди яз тайинарна. Республикадин цlийи кьил хкягъунин сечкияр 11-ноябрдиз кьиле фида.

Рикlел хкин, 31-августдиз Донецкда ДНР-дин кьил, республикадин бине кутурбурукай сад тир Александр Захарченкодин чандиз вагьшивилелди къаст авунай.

Гъуьлягъдикай къутармишна

Ганада аялдал гьужум авур лап чlехи гъуьлягъ фермерди кьена. Идан гьакъиндай “Citinewsroom.com” чешмеди хабар гузва. 38 йисан яшда авай Эклу Авайла тестикьарзавайвал, адаз йис тамам тахьанвай вичин рушан гьараяр къариба жуьрединбур тирди чир хьана. Ам тадиз аял галай патахъ фена. Эклудиз акуна хьи, кьуд метр яргъивал алай гъуьлягъ таза аял туькьуьниз алахънавай.

Итимдиз питон чукуриз кlан хьана, амма гъуьлягъ адал аруш хьана. Фермердивай гъуьлягъдин туьд кьуна, адал еб вегьез алакьна. Гьа и жуьреда ада питондин винел гъалибвал къачуна. Гуьгъуьнлай ада гиликьнавай гъуьлягъ шегьердин майдандал тухвана ва чкадин агьалийриз къалурна. Ахпа ада аял медицинадин рекьяй ахтармишун патал азарханадиз тухвана.

Къейдзавайвал, Ганада питонрин са шумуд жуьре ава. Бязи питонрал 6 метр кьван яргъивал ала, 100 кг кьван заланвал ава. Бязи питонри Нил вацlун жегьил крокодилар, гьатта леопардарни туькьуьнай дуьшуьшар малум я.

Нетижалу регионар малумарна

Москва, Ханты-Мансийский автономный округ ва Башкирия республика налогрин сиясатдин жигьетдай Россиядин виридалайни нетижалу регионар яз малумарнава. Ихьтин фикирдал PwC тешкилатдин пешекарар атана. Абурун ахтармишунрин нетижаяр тешкилатдин сайтда раижнава.

Регионрин дережаяр ахтармишай авторри ирид терефдиз фикир ганва. Абурун жергеда налогар тайинарунин къурулуш вилик финин гьал, масанай куьч хьанвай ксар патал патентар ишлемишун, улакьрин налогрин къиметар ва масабур ква. Ибурулайни гъейри, кадастрдин къиметдилай аслу яз, регион­да тешкилатрин ва физический ксарин эменнидин налогдин гьахъ-гьисаб иш­ле­мишзаватlа ва я ишлемишзавачтlа, гьа кардизни фикир ганва. Вири и терефриз­ килигна, PwC-дин пешекарри виридалайни нетижалу регионриз гзаф баллар гана. ИкI Москвадиз 196,8 балл хьана, ХМАО-диз — 184,8, Башкириядиз — 172.

Сириядиз фена

Россиядин гьуьлерин пияда кьушунрин подразделение Средиземный гьуьле флотдин ва авиациядин вердишвилерин серенжемар санал кьиле тухун патал Сириядиз фена. Идан гьакъиндай “Новости” РИА-дин корреспондентди агьвалатар кьиле физвай чкадай хабар гана.

Россиядин аскерри Сириядин Латакия вилаятдин патарив гвай шартlлу душмандин сенгерар кьун герек тир. Сифтедай къерехдал вертолетда аваз разведчикрин десте фена. Гуьгъуьнлай луьтквейра аваз гьуьлелай барбатl хьанвай ва маса манийвилер авай чкайрай рехъ ачухдайбурун дестени атана ва идалай кьулухъ асул къуватар вири желбна. Десант авудунин гьерекатар патал дяведин 26 гими кардик кутунвай. Десантникриз цавай Россиядин ВМФ-дин ва ВКС-дин лув гудай 24  аппаратди куьмекна.

1-8-сентябрдиз Средиземный гьуьле тухвай вердишвилерин серенжемар Рос­­сиядин ВМФ-ди ва ВКС-ди санал тешкилай сифте тежрибадин гьерекатар я.

Кьуд юкъуз — тама

Китайдин Гуанси-Чжуанский автономный районда рехъ алатуникди масанихъ акъатай 22 вацран яшда авай руш кьуд йикъалай жагъун хъувуна. Идан гьакъиндай “South China Morning Post” чешмеди хабар гузва.

Фермердин кьуд ва ругуд йисан яшда авай, аялрихъ галаз къугъвадайла, и аял дуьшуьшдай там галай патахъ алатна. Нисинин вахтунда руш кlвализ тахтайла, бубади вири багърийривай адахъ къекъуьн тlалабна. Полициядиз лагьайтlа, гъвечlи руш квахьнавайдакай пакадин юкъуз чир хьана.

Полициядин къуллугъчийрини чкадин агьалийри тамари кьунвай тепейрин мулкар­ вири ахтармишна. Аял жагъур хъувунин гьерекатра 700 касди, кицlери ва пилот галачир­ лув гудай аппаратри иштиракна. Алахъунри нетижани ганач. Кьуд лагьай юкъуз хуьруьн агьалидиз тепедин кул-кусрай ажайиб ванер атана. Квахьай аял полициядин къуллугъчийриз къалин кул-кусрай жагъана. Хирер, гьашаратри кlасай гелер алай ам гьасятда азарханадиз агакьарна. Са кьадар хасаратвилер хьанатlани, аял сагъ яз амукьна.

Гьазурайди — Куругъли Ферзалиев