21-июлдиз Махачкъалада, «Дуствилин кIвале», республикадин коммерциядинбур тушир тешкилатрин (НКО) «Активное общество – процветающий Дагестан» лишандик кваз конференция кьиле тухвана. Адан тешкилатчияр Дагъустандин Халкьдин Собрание, РД-дин Гьукумат ва Дагъустандин Общественный палата тир. Зал сиве-сивди ацIанвай. Конференциядин иштиракчийрин арада республикадин парламентдин депутатар, Дагъустандин Кьилин Администрациядин, Гьукуматдин членар, муниципалитетрин ва шегьеррин округрин жавабдар ксар, районрин ва шегьеррин депутатрин собранийрин председателар, муниципалитетрин общественный палатайрин, жемиятдин, диндин, ветеранрин, дишегьлийрин, жегьилрин тешкилатрин, СМИ-рин векилар авай. Адан кIвалах  пленарный заседанидалди Дагъустандин Халкьдин Собранидин Председатель Заур Аскендерова ачухна. Ада конференциядин иштиракчийрин вилик Дагъустан дурумлудаказ виликди тухунин важиблу месэлаяр веревирд авун квайди къейдна.

«Тамам (чранвай) общество галачиз ихтияррал амалзавай демократвилин гьукумат арадал гъиз жедач, гьикI хьи, анжах къанажагълу инсанрилай санал яшамиш хьунин менфятлу, метлеблу къайдаяр арадал гъиз алакьда. Анжах и тегьерда эгечIуналди чавай алай аямдин шартIара дурум гуз жеда. Чун гьукумдин ва обществодин саналди тир чалишмишвилералди уьлкве вилик тухунин ва агьалийрин агьваллувал хкажунин месэлаяр дуьз тайинариз ва абур гьялиз алахъна кIанда. И жигьетдай гражданвилин обществодин роль екеди я.

РФ-дин Президент Владимир Путина Федеральный Собранидиз рекье тур Чарче къейднавайвал, Россиядин вилик акъвазнавай кьван важиб­лу месэлаяр анжах саналди, гьукумди, гражданвилин общес­т­води, бизнесди сих алакъада аваз кIвалах кьилиз акъудуналди гьялиз алакьда.

Шаксуз, гьукумдин органри гьикьван сих алакъада аваз агьалийрихъ галаз кIвалах кьиле тухвайтIа, республика вилик тухунин месэлаярни гьакьван агалкьунралди гьялиз жеда», — лагьана ада.

Дагъустандин Кьил Сергей Меликова, регион яшайишдинни экономикадин жигьетдай вилик финал гьалтайла, коммерциядинбур тушир тешкилатриз, общественный кIватIалриз важиблу роль чара ийизвайди, идахъ галаз сад хьиз республикада гражданвилин общество вилик тухунин праводин база арадал гъанвайди къейдна.

Заседанидал РД-дин Общественный палатадин (ОП) председатель Азизбег Черкесов, Дагъустандин милли сиясатдин ва динрин крарин рекьяй министр Энрик Муслимов, Дагъустандин энергетикадин ва тарифрин министерстводин общественный советдин председатель Шехмегьамед Абашилов рахана.

— КIвалахда общественный гуьзчивилихъ  галаз ала­къалу серенжемриз чун кьилин фикир гуз чалишмиш жезва. ГьикI хьи, им Общественный палатадин кIвалахда кар алай такьат-алат я. Адан куьмекдалди чавай агьалийрин ва гьукумдин органрин ­арада диалог хъсанариз жезва, — къейдна А. Черкесова. Идахъ галаз сад хьиз респуб­ликадин гьар са агьалидиз умуми месэлаяр гьялун патал арза гваз Общественный палатадиз къведай мумкинвал авайди алава хъувуна.

Дагъустандин милли сиясатдин ва диндин крарин рекьяй министр Энрик Муслимова Россиядин Президент В. Путина тамам са йис идалай вилик АСИ-дин (Агентство стратегических инициатив) форумдал гражданвилин жавабдар ва викIегь общество чи уьлкведин аслу туширвилин диб тирдакай лагьай гафар рикIел хкана.

— Дагъустандин Кьил Сергей Меликовани жуьреба-жуьре майданрал кьиле физвай серенжемра арадал къвезвай и ва я маса месэлаяр гьукумдин органрин ва обществодин къуватар сад ва сада-садахъ ихтибаруналди кьилиз акъудунал датIана фикир желбзава. Къенин мярекат Россиядихъ галаз мидявалзавай уьлквейри чун чуькьвез, басмишиз алахънавай, дяведин махсус серенжем кьиле тухузвай шартIара кьиле физва. Ихьтин вахтунда общество тупламишунал, четинвиле гьатнавай кIватIалрин итижар хуьнал, сада-садаз куьмек гунал гьалтайла, коммерциядинбур тушир тешки­латрин роль артух жезва. Гражданвилин обществоди Россиядин садвал мягькемарунин, гьакIни ислягьвал ва дурумлувал хуьнин рекье кьилин роль къугъвазва, — къейдна Э. Муслимова.

Месэла веревирддайла, Заур Аскендерова коммерциядинбур тушир тешкилатри неинки республика вилик тухунихъ, яша­йиш хъсанарунихъ галаз алакъалу тир хци месэлаяр къарагъарун, гьакI гьукумдин органрихъ галаз саналди абур гьялунин кардани активнидаказ иштиракун, гьа идакай республикадин дережадин конференциядал рахун лазим тирди лагьана.

— Ачух диалогди республикада кар алай, агьалийрик къалабулух кутазвай месэлайрикай дуьз малуматар къачудай мумкинвал гузва. Гьикьван чна сих алакъада аваз кIвалахайтIа, гьакьван чалай санлай респуб­ликадин ва дагъустанвийрин вилик акъвазнавай месэлаяр агалкьунралди кьилиз акъудиз алакьда, — къейдна Заур Аскендерова.

Адан фикирдалди, общественный гуьзчивал тухунал гьалтайла  республикадин ОП-дин ва муниципалитетрин общественный палатайрин, Дагъустандин Муфтиятдин роль екеди я.

Гуьгъуьнлай конференциядин­ кIвалах дискуссиядин 6 майдан­дал давам хьана. Кьилди къа­чуртIа, насигьатчивилиз, НКО-дин грантриз, общественный гуьзчивилиз, туризмдиз, праводиз ва ахлакьдиз, хизандиз, хизандин ивирриз талукь темайрай  Дагъус­тандин Халкьдин Собранидин коми­тетрин председателар Елена­ Павлюченко (образованидин ва илимдин), Мурат­ Пайзулаев (куль­турадин, жегьилрин крарин, спортдин ва туризмдин), Фирудин Ражабов (милли сиясатдин, общественный ва диндин кIватIалрин месэлайрин, парламентрин арада алакъай­рин), Асият Алиева ­(чилин месэлайрин, тIебиатдикай менфят къачунин, экологиядин ва чун элкъвена кьунвай чкаяр хуьнин),  Алаудин Мирзебалаев (промышленностдин, ЖКХ-дин, транспортдин ва рекьерин майишатдин) ва абурун заместителар тир Марина Котенко, Елена Ельникова, Алиасгьаб Шабанов, Гьасан Омаров, Малик Баглиев, Мегьамед Мегьамедов ва депутат Шамиль Омаров рахана.

Конференциядин нетижайрай, гайи тек­лифар  фикирда  кьуналди,  къарар  гьа­зурда.

Рагнеда  Рамалданова