Чир хьун хъсан я

—           Шекердин азар аваз, бедендик квал акатнавайла, гьар юкъуз хуьрекдин 2-3 тIу­руна авай клюква тIуьн ва адан миже хъун гзаф хийирлу я. Мадни, клюквадин мижедай салфетка кьежирна, квал квай чкайрал эци­гайтIа, квал гьасятда секин жеда.

—           Жалгъаяр тIазвайла (артроз), брусникадинни вергерин пешер ва паркьулдинни таразумдин (череда) дувулар (гьар сад са истиканда авайди) вири куьлуь авуна, сад-садак какадарна, хуьрекдин са тIуруна авай къаришмадал 0,5 л ргазвай яд илична, кIе­вирна тада. Ахпа ам куьзна, фу нез зур сят амайла, йикъа 3-4 сеферда хъвада.

—           Хуквадин азар (гастрит) авайла, хуьрекдин кьве тIуруна авай календула хъчарал са истиканда авай  ргазвай яд илична, 10 декьикьада зайиф цIал эцигда. Са сятда туна, куьзна, гьалимадал мад звал гъана, аниз хуь­рекдин пуд тIуруна авай  гергеррин (овсянка) чIахар вегьеда. Ам икьи хапIа хьиз хьайила, аниз хуьрекдин са тIуруна авай вирт алава хъийида. Ихьтин хапIа са гьафтеда ишлемишда. Амма и гьафтеда маса шей тIуьна виже къведач.

—           Туьтуьнин хатунин цIумаруфар (щитовидная железа) тIазвайла, кушдин ягълуди (льня­ное масло) куьмекда.

Аптекадай ихьтин са литр ягълу къачуна­, фу недалди вилик 15 декьикьа амаз хуьрекдин са тIуруна авайди ишлемишда. Са гьафтедилай туьтуьнилай хуьрек регьятдиз фида, давление агъуз аватда. ГьакIни ксудалди ви­лик ихьтин ягълу туьтуьнивай гуьцIна, чими шарфуналди кутIунда.

—           ТIал секинардай  аламатдин дарман гьазурдай ихьтин рецепт ава. Ам кIвалин шартIара гьазуриз жедач. Аптекадай къачуна кIан жеда: ментол — 2,5 мл, новокаин — 1 г, анестезин — 1 г, 70 процентдин спирт — 100 г. Абур вири какадарда. И къа­­ришма, радикулит авайла, юкьвавай ва тIазвай жалгъайривай гуьцIда. Кьил тIазвай­ла, йикъа кьве сеферда  япарин патаривай, ахвар текъведайла, кьамухъай са япалай муькуь япал къведалди гардандивай гуьцIда. И къаришмадик,  хийирдилай гъейри, са зарарни квач.

—           Мекьивал себеб яз азарлу хьанвайла, агъадихъ галай рецепт хийирлу я.

Са истиканда авай рганвай чими циз хуь­рекдин са тIуруна авай вирт ва гьакьван  лимондин миже, чайдин тIурунин кьатIавай, ра­кьай янавай с енжефил (имбирь), чукIул­дин кIвенкIвел алай дарчинар вири хуькуьрна  хъвада.­

Мадни са лимон, са кьил серг чуьхвена, михьна, блендерда куьлуь авуна, ругунвай зур литр яд илична, 3 юкъуз кIвалин гьавада мичIи чкада тада. Ахпа ам куьзна,  экуьнахъ ичIи рикIелай хуьрекдин са тIуруна авайди хъвада. Ихьтин къаришмади иммунитет мягькемарда.

—           Астма азардин приступ башламиш жедайла, гъилер ва кIвачер эхи ийиз жедай хьтин кудай це туртIа, приступ фад алатда.

—           Ахтармишунри къалурзавайвал, эгер йикъа 3-4 чашка къагьве ишлемишайтIа, ада астмадин приступ тахьуниз куьмек гуда.

—           Садлагьана  рикIи фад-фад кIвала­хайла, зур истиканда авай рганвай чими цик чайдин тIурунин са кьатIа авай хуьрекдин со­да хуькуьрна, хъун меслят къалурзава.

—           Стенокардиядин  приступ хьанвайла,  капан юкьвал 10-12 стIал пихтадин (аптекадай маса гузва) ягълу вегьена, 1-2 декьикьада рикI алай чкадивай гуьцIда.

—           ВиртIедик  какадарнавай кIе­рецдин хвехвери атеросклероз азар авайбуруз хъсан куьмек гуда. Ада да­ма­­рар михьи ийида ва иммунитет хкажда.

Гьар юкъуз, виртIедик кутуна, 5 кIерецдин хвех тIуьн гзаф хийирлу я.

—           Свах тIадайла, пам­багдин гъвечIи кIус, валерианадин настойкадай кьежирна, сухвал эцигайтIа, са 10 декьикьадилай  тIал атIуда.

«Айболит» газетдай гьазурайди Надият Велиева я.