ЧIехи шаирдин мецелай кхьей келимаяр

СтIал Сулейманан — 155 йис

Газетдин алатай нумрада чна СтIал Сулейманан райондин администрациядин куьмекдалди­ Да­гъустандин халкьдин шаир Май­рудин Бабаханова гьазурнавай Сулейманаз бахшнавай литературадин эсеррин  ктаб акъудзавайдакай лагьанай. Райондин администрациядин куьмекдалди­ Сулейманаз талукь мад кьве ктаб акъатзава: шаирдин шикилар гьат­­навай фотоальбом ва адан афоризмайрин (ка­маллу келимайрин) кIва­тIал. И кьве ктабни, «ЦIийи Кавказ» дестедин кIвалахдин пландик кваз, М.Бабаханова гьазурнавайбур я.

Фотоальбомда­ гьат­на­­вайбуру­кай, М.Ка­ли­­­нин Дагъус­тан­диз атайла янавай шикил кIел­за­вай­буруз газетдин­ ви­ликан нумрайрикай са­да акуна. И сеферда­ чна цIийиз жагъун­ хъу­вунвайбурукай­ 30-йисарин мад са шикил гузва­. Гьайиф хьи, ам гьикI ва мус, вуч кар себеб хьана янайтIа, шаирдихъ галаз шикилдиз акъатнавай­ кьве кас вужар ятIа тайинариз хьанвач.

Афоризмайрин кIватIал ачухдайла, М.Бабаханова кхьизва: «СтIал Сулейман адетдин шаир­ туш. Ам, чиляй къарагънавай дагъ хьиз, лезги халкьдин арадай адан агъзур йисарин тежриба ва камал гваз хкаж хьана, адан кьакьанвал вирида кьатIана, адан зигьиндин хцивили дуьнья гьейранарна. Ктабда чIехи шаирдин мецелай хейлин йисара Алискендер Алкадарскийди кхьей ва ктаб туькIуьрайда шаирдин чIаларай къачур афоризмаяр, насигьатар ва туьгьметар гьатнава».

РикIел хкин: Алкьвадар  Гьаса­нан хтул Алискендер 1920-1924- йисара Куьре округдин ревкомдин секретарь, комитетдин председатель, округдин исполкомдин­ сифтегьан председатель хьанай­. Петербургда политехнический институтда кIелай, а девирдин савадлу ксарикай сад тир аданни гьатта кIелиз-кхьиз тийижир накьан батрак Сулейманан арада кIе­­ви дуствилин алакъаяр авай. А.Ал­кадарскийди шаирдин­ 78 бенд кхьенай. Абурун­ дафтар­дин эхирда ада къейдзава: «Гьа инал за 1917-1934-йисан июндин­ вацралди чIехи шаирдин вичи­н мецелай кхьей келимаяр акьалтIарзава. Гьелбетда, абурун кьадар мадни гзаф я…».

Агъадихъ чна «Алискендеран дафтарда» гьатнавайбурукай шаирдин келимаяр гузва.

Р.Абдулов

*  *  *

Эй факъир, ви цIару кашу

Винел къуьл экIя жедайд туш.

Ягъалмишмир, хва кьейди, чу,

Кьусудал гьуьл кя жедайд туш.

*  *  *

Заманадин ужуз-масан,

Чазни чида чи пис-хъсан.

Къад-яхцIур йис хьайи инсан

КьепIина эчIя жедайд туш.

*  *  *

На вун гьахъ я лугьуналди,

Ви а батIул гафуналди,

Жуван рикIиз кIан хьуналди

Цавук тIуб кя жедайд туш.

*  *  *

Фагьумзава за ви крар,

Цаварик кутаз жеч гурар.

Ламран винел чергес пурар, —

БалкIандивди тай жедайд туш.

*  *  *

Чеб кьве кIвач квай ламарикай,

Четин я лап авамрикай,

Са гъута кьур самарикай

Деве чраз цIай жедайд туш.

*  *  *

Са бязи инсанрин гъараз

Тежер акьахун я тараз,

Вич пуд туьлек хьайи катраз

Пехърекай мидя жедайд туш.

*  *  *

Гьикьван куьк хьайитIан зурба, —

Хъваз жеч мурдал якIун шурпа.

Вич асилдай ламран супа, —

Хуьнуьхалди тай жедайд туш.

*  *  *

Тум кафалда авай рагъул

Ахмакьдав чIугваз жеч къул,

Жуваз авай тIимил акьул

Авачирдаз пай жедайд туш.

*  *  *

Фикирна ялгъуз чIугвадай,

Йикъалай-къуз рикI дакIвадай,

Мецин хер вилиз таквадай

Жерягьдивай сагъ жедайд туш.

*  *  *

Дуьнья икI къвез фейитIани,

ЦIай кьуна, нур къвайитIани,

Сулейман вич кьейитIани,

Гвяна бед дуьа жедайд туш.

*  *  *

Муьжуьд мам квай цIару кчаз,

ЦIегьрез хьиз,бацIи жедайд туш.

А тербият гумир на чаз,

Марифат кицIиз жедайд туш.

*  *  *

Галатна,юргъун хьуналди,

Гаф яваш рахун хьуналди,

Деве вич яхун хьуналди,

СикIрелай гъвечIи жедайд туш.

*  *  *

Фагьумна за са бязибур,

Вич гьакIан юхсул, такабур,

Мядендин ракь тушир гапур

Чархунал хци жедайд туш.

*  *  *

Фикир ийиз жуван къулав

Ацукь,акьул кIватIна къвалав,

Са затI вич бинедай чIулав,

Чуьхвена,лацу жедайд туш.

*  *  *

На вун гьахъ я лугьуналди,

Яд гъиз жеч гьич сафуналди,

Югъди-йифди яд гуналди,

Кьурай затI ицIи жедайд туш.