Украинада Донецкдин, Луганскдин, Херсондин, Запорожьедин мулкар миллет­базрикай азад авунин мураддалди кьи­ле­ тухузвай­ махсус серенжем давам жезва. Ана вишералди Дагъларин уьл­кведин ле­кьерини ви­кIегьвилелди иштиракзава­. Абурукай бязибур отпускдиз хквезва, багърийрал кьил чIугуна, са тIи­мил ял яна, женгинин юлдашрин патав хъфизва. Садбур, залан хирер сагъар­ хъувур­далай гуьгъуьниз, хайи республи­кадиз хквезва. Гьахьтинбурукай сад тир Кас­пий­ский флотилиядин гьуьлуьн пияда­ кьушундин сержант Амирханов Жа­мал­­­динахъ галаз республикадин журна­листар гуьруьшмиш хьана. Ада вичин суьгьбет чIехи бубадилай гатIунна.

— Чи тухумдин итимар ислягь пешедин ие­си­яр — эцигунардайбур я. ЧIехи буба, дах, зунни­. ЧIехи буба Гьажи заз гьамиша викIегь кас, халис игит хьиз тир. Советрин Союздал Гитлеран­ чапхунчийри вегьейла, бубадин 15 йис тир. Гъве­чIивилизни килиг тавуна, ам фронтдиз фидай къастунив ацIана. Амма гьар сеферда военкоматдай ам кьулухъ элкъуьр хъувуна. СакIани тежез акурла, ада нин куьмекдалди авунатIа чидач, фамилия ва яшни дегишарнавай документ туькIуьрна. 1952-йисалди армияда къуллугъни авуна.

Украинада военный махсус серенжемдив эгечIайла, за жува жуваз  «валай чIехи бубадивай хьиз, гуьгьуьллувилелди Ватандин итижар хуьз алакьдани?» лагьана. Хиве кьада, и суал за жуваз са шумудра гана ва эхир къарарни кьабулна. Инженервилин пеше къачунвай за эцигунрин карханада кIвалахзавайтIани, Каспийскдин флотилиядин морпехдин подразделенида къуллугъ авунин контракт кутIунна. Армиядин жергейра, Курскда, ПВО-дин частара за 2009-2010-йисара къуллугъ авурди я. Морпехдик экечIун зун патал цIийивал тушир. Жуван хизандин гьаларизни килиг тавуна, зун махсус серенжемдиз фена.

Ж.Амирханован уьмуьрдин юлдаш пуд йис вилик рагьметдиз фенвай ва ам 10-12 йисаравай кьве хва гваз амукьна. Абур дах Мегьамедал­ ихтибарна, вич  итимвилин буржи кьилиз акъудиз рекье гьатна.

— Гьелбетда, за дидедиз, дахдиз кардин гьа­къикъат лагьанач, анжах 2 вацралай дахдиз зун сергьятдин «Джанкой» постунал ваъ, Запорожьедин областда, женгер физвай чкада авайдакай чир хьана, — давамарзава суьгьбет Жамалдина. — Чал, морпехдин ротадал, Гуляйполе хуьруьн къваларив гвай сенгеррин сад лагьай линия хуьн тапшурмишна. Сифте йикъара четин хьанатIани, ахпа чун миллетбазрихъ ва наемникрихъ галаз гьикI женг тухудатIа гъавурда гьатна. Командирди рота пуд чкадал пайна, гьардаз душмандин гьужумриз жаваб гудайвал чирна. Чна хуьзвай сенгерар къачун, чун тергун патал неонацистри гьикьван алахъу­нар авунатIани, абурулай са затIни алакьнач. Гьар сеферда телеф хьайи аскерар, кайи пикапар, БМП-яр майдандал таз, кьулухъ кат хъувуна. Авайвал лагьайтIа, Украинадин аскеррихъ тарифдай са ерини авач. Са гьилле кIеве гьатнамазди, абур яракьарни гадарна, катзава. Я тахьайтIа, чеб есирда вугузва. Наемникрикай икI лугьуз жедач. Абур дявеяр кьиле фейи чкайра иштиракнавай халисан пешекарар я. ЯтIани гьужум авур са сеферда абуруз чна ахьтин инад кьуна хьи, гила наемникар чи сенгерар авай мулкунив гатIум хъижезмач. Абуруз чахъай лап къурху ава.

– Куь уьмуьр гьар юкъуз хаталувилик ква. КичIевиляй, вичин чан хуьз алахъуналди женг чIугунихъай кьил баштанзавай дуьшуьшар хьанани?

— Чи ротадин чIехи пай дагъустанвияр я. ВикIегь, дирибаш, жуьрэтлу гадаяр. Завай гьар садакай хушвилелди лугьуз жеда. Лезги Гьамидов Альбертал, душмандин нубатдин са гьужумда, хер хьана. Пакун тIвалар хана, кIвачер къайдадикай хкатна. ЯтIани, ам госпиталдиз фенач. Са жуьре хирер сагъ хъувуна­, жергеда ама. Миллетбазар нубатдин гьужумдиз атайла, Альберта бедендин, кIва­черин тIалризни килиг тавуна, душмандин гуьл­лейрик фена, абур къвезвай рекьерик минаяр кутуна. Аварви Абдулаев Абдулмумина, чи пуд лагьай взводдихъ галаз ала­къа амачирла, гуьллейрин харцин кIаник, юлдашриз аккумуляторар, батареяр тухвана. ЦIахурви Мирза Ибрагьимовани за хер хьайи юлдаш саламат чкадиз  ахкъудна.

Чи сенгеррин патав гвай са хуьре, са терефдихъни физ тахьана, 8-9 хизан амукьна­ва. Абуру подвалра йикъар-йифер акъуд­зава, гуьллейрин марфадик. Недай-хъвадай суьрсет авач. Чна ротадиз кьадардилай артух ризкьи истемишзава ва са пай гьа хуьруьн агьалийрал агакьарзава. Кьиникьихъай къурху аватIани. Гьа имни игитвал я. Эгер чун, душмандихъай кичIе хьана, сенгерар туна, кьулухъ элкъвейтIа, миллетбазар хуьруьз гьахьда ва абуру ана амай агьалияр вири тергда. Гьикьван чеб четин, азаблу гьалара аватIани, абуру чав арабир некIедин продуктар агакьарзава.

Россиядин аскерри инсанвилин чин квадарнавач, ислягь, жергедин агьалийриз алакьдай вири жуьредин куьмекар гузва. Душмандикай рахайтIа, адав маса тегьерда рахазва.

–  Залан, азаб алай йикъар гзаф хьанани?

— Дяведин гьаларихъ галаз вердиш хьун четин я. ГьикI лагьайтIа, гьар юкъуз гьалар дегиш жезва. Зун ва зи юлдашар патал виридалайни залан югъ Абдулмумин телеф хьайи югъ я. Ислягь халкьдал гужунин дяве илитIнавай, Россия барбатI ийиз кIанзавай империализмдин 50 уьлкведиз вижевай тарс гана кIанзавайдан гъавурда гьатзава. За мад сеферда тикрарда, ватанпересвилин гужлу руьгьди, дирибашвили, викIегьвили чи  гадайрив вилик эцигзавай гьар са тапшуругъ тирвал кьилиз акъудиз тазва. Душмандин тIем адак акакьзавач…

Амирханова малумарайвал, Каспийскдин фло­­тилиядихъ галаз кутIуннавай икьрардин вахт куьтягь хьанва, хирерни бегьемвилелди сагъ хъхьанвач. Дидедикай магьрум хьанвай кьве веледдин къайгъуни чIугуна кIанзава. Гьавиляй Жамалдин гьелелиг СВО-диз хъфизвач. Ада вичин буржи итимвилелди кьилиз акъудна ва гила эцигунардай инженер вичин ислягь пешедив гатIун хъийида.

Нариман  Ибрагьимов