Ватандин ЧIехи дяведин ветеранрикай рахадайла, зи рикIел ихьтин цIарар хкведа:
Вуч паталди фенай абур женгериз?
Обелискар, гуьмбетар таз невейриз?..
Гьисаб авач атIай кьадар версерин,
МуьтIуьгъ тежез цIаяризни гуьллейриз…
Къе а цIаярай хтайбурукай сагъ яз амайбур лап тIимил я. Амма ЧIехи Игитвал (за кьве гафни чIехи гьарфарилай кхьизва) садрани рикIелай ракъуриз тежер ирс я. Бубайрин ирс — веледрин рехъ. И гафар за ЧIехи Гъалибвилин суварин вилик, отставкада авай полковник Агъалар Даниялович Пулатова чав вичин буба Даниял Агъаларовичакай ва иранбуба, чи халкьдиз машгьур хьайи чIехи духтур-хирург, “РСФСР-дин лайихлу духтур” лагьай гьуьрметдин тIварцIин сагьиб Абдул-Вагьид Вагьабович Вагьабовакай делилар агакьарайла, кхьизва. Абурун суьретарни, уьмуьрдинни женгерин рекьерикай делиларни галаз, ЧIехи Гъалибвилин 75 йисан вилик Москвада цIийиз эцигай Георгий Победоносецан тIварунихъ галай храмда-музейда ачухнавай “Эбеди яз рикIел хуьн” мемориалда тунва.
Инал ихьтин карни рикIел хкун кутугнава: Абдул-Вагьид Вагьабовичан и йикъара — 100 йис, Даниял Агъаларовичан 95 йис хьанва. Кьведазни дяведиз 1941-йисан гатуз Ахцегьай эвер гана. Сад — Дагъустандин мединститут акьалтIарнавай духтур, муькуьди хуьре ва Бакуда жуьреба-жуьре устIарвилер авурди. Кьведани женгер Кеферпатан Кавказда башламишна. Кьведахъни “Кавказ оборона авунай” медалар ава.
Гьелбетда, кьве ахцегьвидин женгинин рекьер гьарма сад са жуьрединди хьана. Медицинадин къуллугъдин капитандин вири вахт, хирер хьанвай аскерар ва командирар сагъар хъийиз, женгинин госпиталрани лазаретра акъатзавай. Стрелок-снайпердин рекьер, гьужумар ийиз, дзотрилайни сенгеррилай, рагарилайни чуьллерай яна физвай. Кьведани чи Ватандин саламатвал хвена.
Абдул-Вагьида вичин женгинин рехъ, медкъуллугъдин подполковникдин чинда аваз, 1944-йисуз акьалтIарна. Адалай гуьгъуьниз та вич рагьметдиз фидалди (2009-йис) вири уьмуьр Дагъларин уьлкведин медицинадин хел, хирургиядин къуллугъ арадал атуниз, виликди тухуниз, инсанрин сагъламвал хуьниз бахшна.
ЧIехи хирургдикай за гьеле 1988-йисуз ихьтин мани-гимн кхьена:
Сагъламвилин аскер хьана
Вун гьамиша, Вагьид духтур,
Вав шадвилин хуш хъвер хьана,
Чи бахтарин шагьид духтур.
Ватан хуьрла, яракь кьуна,
Скальпелдихъ галаз, духтур.
Душманрин кьил хура туна,
РикIе таъсиб аваз, духтур.
Ислягь йикъан дирек хьана,
Титаз адал хирер, духтур.
ЧIехи хьана, зирек хьана
На битмишай цIирер, духтур.
Ваз такур хуьр, вун течир кIвал,
Белки, чахъ гьич амач, духтур.
Вун акурла, вич квахьда тIал,
И кардал шак алач, духтур.
Къилих гуьзел, къекъуьн зирек,
Гъилер я ви къизил, духтур.
Вун хьтинбур жеда тек-тек,
Гьакьван кардиз кьезил духтур.
Гьарайдиз — гьай! Гьар са чIавуз
Вавай жедай ван я, духтур.
Авач сад ваз алхиш тавур,
Гена пара кIан я, духтур.
Ахцегь багъда несил галаз
Ажеб я вун уьзягъ, духтур!
Вун паталди рикIе чIалар
Рахазва икI юмшагъ, духтур.
Артух хьуй ви вилерин экв,
Гьисаб тийиз яшар, духтур.
АтIузмай кьван Самурди рехъ,
Квадариз жеч ви кар, духтур!..
* * *
Даниял Агъаларович Пулатов 1943-йисуз, залан хирерикди инвалид яз, хуьруьз хтана. Са бубат кIвачел ахкьалтайдалай кьулухъ ада Ахцегьрин агьалийриз яшайишдин рекьяй къуллугъдай комбинатда сятсазвилин кеспи (устIарвал) давамарна. 1986-йисуз рагьметдиз фена. Дяведин иштиракчияр тир и кьве кас къавумризни элкъвена. Бубайрин ирс веледри давамарна. Абдул-Вагьид Вагьабовичан кьве рушани духтурвилин рехъ давамарна. Майя Абдул-Вагьидовнади (и йикъара гьаданни 70 йис тамам хьанва) хирургдин пеше хкяна, вичин уьмуьрни СССР-дин МВД-дин Кьилин школада кIелзавай офицер Агъалар Даниялович Пулатовахъ галаз сад авуна. ИкI ам итимдихъ галаз санал гагь Киевдиз, гагь Москвадиз акъатна, духтурвилин пешени а чIехи шегьерра генани дериндай чирдай мумкинвал хьана. 1978-йисалай абур Махачкъалада яшамиш жезва. Агъалара сифтедай Дагъустан Республикадин МВД-да, ахпа налогрин полицияда, гуьгъуьнлайни наркоконтролда полковникдин чинда аваз къуллугъна. За адакай, “Пуд сеферда полковник” кьил гана, очерк кхьенай (2014-йисан 13-март). Ам гьакъикъатдани къанун-къайда, агьалийрин хатасузвал, законар хуьнин рекьерай Шарвилидин невейрикай сад хьиз я.
Алад вилик, Шарвилидин
Шивцел алай хва!
Баркаллаяр, гъетер хьтин,
ТIварцIел алай хва! — гьавайда лагьанвайди туш.
* * *
Майя Абдул-Вагьидовнади вичин вири алакьунар Дагъустандин медицинадин училищеда (гила — колледж) жегьилриз терапиядин ва лечебный рекьерай чирвилер гуниз бахшна. 2002-йисан 18-апрелдиз РД-дин Госсоветдин Указдалди адаз “Дагъустан Республикадин лайихлу духтур” лагьай гьуьрметдин тIвар гана. РСФСР-дин лайихлу духтур бубадихъ ихьтин руш хьуни веледри бубайрин ирс устадвилелди давамарзавайди субутзавачни!
Чна Майя Абдул-Вагьидовнадиз хайи югъ — 70 йисан юбилей рикIин сидкьидай мубаракзава:
Гатфарин руш, михьи алван,
Ви нур, атир эмбер хьурай!
Куь садвилер, куь шадвилер
Виш йисара эзбер хьурай!..
* * *
Чна вири ветеранриз, чи газет кIелзавай вирибуруз ЧIехи Гъалибвилин сувар — 9-Май тебрикзава.
Мублагь хьурай, ислягь хьурай
Даим чилер, цавар чи!
Къуй инсанриз панагь хьурай
Гьам мани, гьам ялвар чи!..
Мерд Али Жалилов
