Кьурагь райондин Ашарин хуьруьн са пай агьалияр 1966-йисуз Къизляр райондиз куьч хьанай. Абуру ина, Къизляр шегьердилай са шумуд километрдин кеферпатахъ, Сарсар тIвар алаз цIийи хуьр кутунай. Дагъдай атай дагъви малдарар, хипехъанар прунз битмишардай магьсулдарриз элкъвена.
Афгъанистанда къуллугъна, вичин аскервилин буржи уьтквемвилелди кьилиз акъудна хтай кьегьал Загьидин Кьасумова лежбервилинни фермервилин майишат арадал гъанай. Адахъ а чIавуз анжах 5 гектар никIер авай. Касди майишат чIехи карханадиз, “Нива” тIвар алай ООО-диз элкъуьрун патал вичин тешкиллувилин, регьбервал гунин, хуьруьн майишатдиз талукь чирвилер хьунин рекьяй еке бажарагъ авайди къалурна. Ада яваш-яваш карханадин кIвалах вилик тухвана. ГъвечIи коллектив (кIвалахар гзаф авайла вири хуьруьнвийрини куьмекзавай) прунз битмишарунал, малдарвилел, хипехъанвилел, эцигунрални машгъул жезвай. Ада чпин кархана патал герек дараматарни эцигна.
“Нива” неинки Къизляр районда, гьакI вири республикадиз машгьур хьанва. Ада 700 гектарда прунз, 1200 гектарда техил ва 600 гектардани люцерна цазва. Икьван чилер дигидай целди таъминарун патал дуьзгуьн къаналарни герек я эхир. Гьар йисуз карханадин пешекарри 140 километрдин яргъивал алай къаналар михьзава, абур датIана хъсан гьалда аваз хуьзва.
Виш гектарралди чилер къарагъарун, бегьер кIватI хъувун, агротехникадин, мехочисткадин ва маса крарни бес кьадарда техника авачиз жедач. Загьидин Кьасумова кархана герек техникадалди таъминаруниз кьилин фикир гузва. Гьар йисуз арадал гъизвай къазанжийрикай лазим кьадар пул цIийи техника къачуниз серфзава. Алай вахтунда “Нива” ООО-дихъ 60-далай виниз хуьруьн майишатдин жуьреба-жуьре техника ава. Гьа гьисабдай яз 6 комбайнини.
Гьелбетда, карханадин агалкьунар са касдилай аслу жезвайди туш. Загьидин Къазимегьамедовичахъ галаз вири йисара кьилин инженер Шамсудин Хибиева, кьилин бухгалтер Фарида Ильясовади, механизаторар, комбайнерар Рамазан Ильясова, Юсуф Агьмедова, Виталий Северенкоди, Рамазан Муталибова, Ислам Гьажиалиева, Ислам Исмаилова гьакъисагъвилелди зегьмет чIугвазва.
Загьидинахъ сакIани кьилиз акъуд тежезвай мурад авай. Виш тоннралди прунз битмишариз, ам ужуз къиметрай муьштерийриз маса гуниз мажбур жезвай. Прунздикай халис дуьгуь гьазурдай заводдикай фикирзавай ООО-дин регьберди. Ингье алатай йисуз ам вичин мураддив агакьна. Сарсара суткада 75 тонн прунз гьялдай завод эцигна, ишлемишиз вахкана.
Завод Къизляр район патални еке савкьат я. ГьикI лагьайтIа, районда республикада гьасилзавай прунздин 60 процент битмишарзава. Идак “Нивадин” еке пайни ква. Гила сарсарвийри муьштерийриз прунз ваъ, михьи ва виниз тир еридин дуьгуь теклифзава. КIандай чкаяр гзаф я. Гьатта Азербайжандиз, Татарстандизни кваз рекье твазва.
“Нивадихъ” пул къазанмишдай мадни рекьер ава. Коллективди прунздин, техилдин, мухан тумарни гьазурзава ва республикадин тIебиатдин, гьавадин шартIарихъ галаз хъсандиз кьазвай тумар хейлин майишатриз теклифзава.
— Гьикьван гьайиф къведай кар ятIани, республикада магьсулрин элитный тумар битмишардай са майишатни авач,- лугьузва тумарал машгъул майишатриз сертификатар гузвай комиссиядин председатель Джанбул Сулейманова.- Гила республикадин майишатрикай анжах “Нива” ООО-дихъ Россиядин Федерациядин тумар битмишардай майишатрин жергейрик экечIдай мумкинвал жезва. Им лап хъсан кар я.
Хуьр аваданламишунин, жемятдиз галайвилер авунин кардани “Нива” ООО кьулухъ акъваззавач. Сарсариз физвай рекье асфальт тун, фельдшервилинни акушервилин пунктунин цIийи дарамат эцигун, хуьр газламишун патал виле акьадай хьтин такьатар чара авуна. Мукьвара жаванриз футболдал къугъвадай майданни ишлемишиз вахкана.
Чаз алукьнавай йисуз “Нива” ООО-дин зегьметчи коллективдихъ ва сарсарвияр-ашарвийрихъ мадни хъсан агалкьунар хьана кIанзава.
Хийир Эмиров