(Эвел — 2023-йисан 39-нумрада)
ГьакIни Аллагьди Къуръанда мугьажиррикайни ансаррикай икI лугьузва (59-сура, 9-10 аятар, мана): «Ва чпи, (яшамиш жез ацукьна) а уьлкведин (Медина шегьердин) бине кутурбур ва иманни гъайибур («имандин мескенни гьазурайбур») абурулай (мугьа́жирри гьижра ийидалди) вилик – абуруз (а «анса́рриз») гзаф кIанзава чпин патав «гьижра» авурбур (куьч хьайи муъминар), ва жагъизвач абуруз чпин хурара са къастни (пехилвални) абуруз (мугьажирриз) багъишнавайдан гьакъиндай (дяведа душманривай гьатай шейэрин паярикай), ва абуру абур (мугьажирар) чпелайни артух (виниз) яз кьазва, гьатта чпиз лап гереквал (еке игьтияжвал) аватIани. Вуж вичин нефсинин мискьивиликай (мутIлакьвиликай) хвенватIа, бес, ахьтинбур — гьабур я агалкьунар авайбур! (9) Ва абурулай (мугьа́жиррилай ва «анса́ррилай) гуьгъуьниз атайбуру (муъминри) лугьузва: «Чи Рабби! Гъил къачу чалай ва чи (диндин) стхайрилайни чалай вилик иман гъайи! Чи рикIера — иман гъанвайбурал ажугъвал ва пехилвал ийимир. Чи Рабби! Гьакъикъатда, Вун — лап мергьяматлуди (Вичин лукIарин язух къведайди), гзаф регьимлуди я!» (10).
И аятрай чаз Аллагь мугьажиррилайни ансаррилай рази тирди аквазва. Аллагьди асгьабвал кьисмет авур гьар са касдилай Ам рази я ва абуруз гьазурнавай женнетрикай хабар ганва.
Пайгъамбардин (Аллагьдин салават ва салам хьурай вичиз) гьадисрани асгьабрилай гзаф тарифар авунва. Муслима агакьарнавай гьадисда Джабир ибн Абдуллагьа къейднавайвал, Пайгъамбарди (Аллагьдин салават ва салам хьурай вичиз) лагьанва (мана): «Ин ша Аллагь, тарцин кIаник кьин кьаз гаф[1] гайибурукай садни Жегьеннемдиз фидач». Маса гьадисра къейдзавайвал, асгьабар, маса инсанрив гекъигайла, вирибурулай зурба я. Са бязи гьадисра Пайгъамбарди (Аллагьдин салават ва салам хьурай вичиз) тайин мярекатра, мисал яз, Бадрдин, Угьуддин дявейра, (Гь́удайбияда) тарцин кIаник «кьин кьуна» иштиракай асгьабрин тарифарзава. Гьатта са бязи асгьабрин тIварар кьаз тарифарзавай гьадисарни ава. Къуръандайни Суннадай атанвай делилар фикирда кьурла, асгьабар кIан хьун гьар са мусурмандин хиве авай буржи я. Асгьабрин (Аллагь рази хьурай чпелай) имандал, зурбавилел, хъсанвилел гьич са кIусни шак гъана кIанзавайди туш. Абуру Пайгъамбардихъ (Аллагьдин салават ва салам хьурай вичиз) галаз санал Аллагьдиз гаф гана. А гаф кьилизни акъудайвиляй, къе чав Ислам дин агакьнава. Яни асгьабри тухвай таблигъатдин, чIугур зегьметдин нетижада чал дин агакьнава.
Гьайиф хьи, асгьабрал шак гъизвай, абурукай чIурукIа рахазвай инсанарни ава. Асгьабрикай са бязибур мунафикьар, фасикьар тир лугьуз, ахмакь, бинесуз ихтилатар ийизвайбурни ава. Гьатта асгьабар чIуру, пис, Пайгъамбар (Аллагьдин салават ва салам хьурай вичиз) алцурарнавай ксар хьиз къалурнавай ктабарни акъуднава. Эхь, ихьтин крарал машгъул еке кIапIаларни (жемятар) ава. Алимри лугьузвайвал, ихьтин алчах крарал машгъулбур и чилел алай виридалайни пис, чIуру инсанар я. Куьз лагьайтIа, абуру са шумуд чIуру кIвалах ийизва: сад лагьайди, абур Аллагьдин гафуниз акси экъечIзава. Яни Къуръанда Аллагьди тариф авунвай ксарик тахсирар кутуналди, абур Аллагьдиз акси экъечIзава. Абур ахьтин фикирдал ала хьи, гуя чIехи асгьабар тир Абу Бакрни Умар ва Пайгъамбардин (Аллагьдин салават ва салам хьурай вичиз) юлдаш – муъминрин диде (Аллагь рази хьурай чпелай) тапархъанар тир, абуру Пайгъамбар (Аллагьдин салават ва салам хьурай вичиз) алцурар авурди я. Гьа ихьтин алчах фикирдал алай дестеярни ава. Бес Аллагьди акьван хаталу чкайрикай, дуьшуьшрикай хвейи чи Пайгъамбар (Аллагьдин салават ва салам хьурай вичиз) ихьтин кIвалахдик (хаталувилик, чIуру кардик) кутадайни кьван?! Ваъ, гьелбетда! Гьавиляй чун мукъаят хьана кIанда: эгер асгьабрикай чIуру ихтилатар кхьенвай макъалаяр, ктабар гьалтайтIа, чна абур кIелна виже къведач. Чи кьилиз гьич са чIуру фикирни асгьабрикай къвен тийидайвал, вучиз лагьайтIа Аллагьди Вич асгьабрилай рази тирди лагьанва, гьавиляй чи буржини абурулай рази хьун я. Аллагьди Вичиз асгьабар кIанзавайдакай лагьанва, гьавиляй чи буржини абур кIан хьун я. Пайгъамбарди (Аллагьдин салават ва салам хьурай вичиз) лагьанва хьи, низ асгьабар кIанзаватIа, гьа касдиз имандин са затI ава ва низ абур такIан ятIа, гьадаз мунафикьвилин са затI ава. Сагьигь гьадисда Пайгъамбарди (Аллагьдин салават ва салам хьурай вичиз) лагьанва (мана): «Куьне зи асгьабрикай садазни экъуьгъунар ийимир. Эгер квекай сада Угьуд дагъ кьван къизил харж авуртIани (садакьа гайитIани), а касдивай (адалди) агакьариз жедач абуру (асгьабриз) авур “са мекве авай кьвандав” ва я адан паюнив» (Бухарий).
Мисал яз, асгьабди садакьа яз гайи са капашда авай затI адетдин инсанди гайи Угьуд дагъдиз барабар къизилдилайни залан я. Акур ксариз чизва, Угьуд дагъдихъ, акьван кьакьанвал авачтIани, вижевай яргъивал ава. Чаз чир хьун лазим я, чна вуч, гьихьтин ибадат авуртIани, асгьабрин дережадив чун садрани агакьадайди туш. Гьавиляй абурукай чIурукIа рахун, нукьсанар, гъалатIар, хатаяр жагъуриз алахъун – им имандин лишанрикай туш. Алимрин виридан гьукум, фикир сад я: пайгъамбаррилай (Аллагьдин салам хьурай чпиз) алатайла, асгьабар (Аллагь рази хьурай чпелай) виридалайни хъсан инсанар я. Ахьтин инсанар мад хъжедач, абур Аллагьдиз кIани инсанар тир. Чпин иман асгьабри Ислам дин патал женг чIугуналди, краралди, зегьметдалди къалурнава.
Къуй Аллагьди чун кьве дуьньядани бахтлу инсанрикай авурай! Амин!
[1] Присяга
Гьасамудин Сефибегов,
ДаркIушрин хуьруьн мискIинда худбаяр кIелзавайди
