Аллагьдин сифетриз (кьетIен ­лишанриз) ва Адан гуьрчег тIварариз талукь чешнелу къайдаяр

(Эвел — 2022-йисан — 49-51, 2023-йисан 1-3-нумрайра)

  1. “Аль-Къагьиру” — (Вирибурал) Винел Пад Къачудайди (вири Адаз муь­тIуьгъвиле авайди). Ам вири каинатар муьтIуьгъарнавайди я ва Адаз вири махлукьатар табий хьанва. Адан къудратлувилиз ва кIанивилиз цавара авай ва чилел алай алемарни муьтIуьгъ хьанва. Вири халкьнавай затIар Ада халкьнава, абур ви­ри Адан вилик зайиф ва ажуз я. Адан зурбавилиз ва гьукумдиз вири затIар табий я.
  2. “Аль-Къуддусу” — Мукъаддас (Пакди, Михьиди). Ам вири нукьсанрикай, ла­йихсуз крарикай михьиди, пакди я. Ам Ви­чиз­­ ухшарди, барабарди хьуникай михьи ва Ам вири патарихъай тамамди, азимди я!
  3. “Аль-Къадиру” — Лап Кудратлуди. Ам зурба къуват, зурба гужлувал авайди я. Адан къудратлувилиз пуд мана ава: 1) къуватдин гужлувал; 2) михьиз игьтияжсузвилин гужлувал; 3) гъалибвилин (вири муьтIуьгъарунин) гужлувал. Са кар ийидай ва я тавуна тадай къуват садазни авач — вири къуват Аллагьдин патай я. Адан къуватдалди цавар ва чилер, анра авай махлукьар (бендеяр), Женнетар ва Жегьеннемар халкьнава.
  4. “Аль-Къарибу” — Лап Мукьвавал. Адан мукьвавал кьве жуьре ава: 1) Умуми­ди. Ам Адан чирвилери вири шейэр эл­къуьр­на кьун ва Ам инсандиз адан дамаррилайни мукьвал хьун я. 2) КьетIенди. И мукьвавал Адаз дуьа ийизвайбуруз, ибадатзавайбуруз, Ам кIанибуруз талукь я. Ам абуруз Вичин кIанивилелди, куьмекдалди, дуьайриз жаваб гуналди, кьабулуналди ва сувабар гуналди мукьва я. Пак я Ам — Вич Вичин мукьвалвиле Вине Тирди, Вичин Ви­невиле мукьвал тирди!
  5. “Аль-Къавиййу” — Лап Къуватлуди­. Ам тамам къуват авайди, чIехи къудрат авайди, зурба гужлувал авайди я. Адан къу­­ватлувилиз пуд мана ава: 1) къуватдин­ гужлувал; 2) михьиз игьтияжсузвилин гужлувал; 3) гъалибвилин (вири муь­тIуь­гъа­рунин) гужлувал. Са кар ийидай ва я та­ву­на­ ­тадай къуват садазни авач — вири къуват­ Ал­лагьдин патай я. Адан къуватдалди ца­вар­ ва чилер, анра авай махлукьар (бендеяр), Женнетар ва Жегьеннемар халкьнава­.
  6. “Аль-Къагьгьару” — Виридан винел (ва гьар са кардал) Гъалиб Тирди. Ам Вичиз вири шейэр муьтIуьгъарнавайди ва къудратлуди я. Адаз вири “халкьнавай за­тIар” табий хьанва ва Адан къудратлувилиз цавара авай ва чилел алай алемарни муьтIуьгъ хьанва. Вири халкьнавай за­тIар Адан вилик лап ажуз я.
  7. “Аль-Кабиру” — Лап Екеди (ЧIехи­ди). Ам чIехивилин, такабурвилин, азимвилин, зурбавилин, гьайбатлувилин сифетар авайди я. Ам вири шейэрилай чIехи я! Адаз Адан иманлу бендейрин рикIера чIе­хивал, азимвал ава.
  8. “Аль-Кариму” — Гзаф Мердди. Мерд­вал гафуна вири хъсанвилер, тарифар кIватIнава. Ада анжах гун, багъишун къалурзавач, аксина ада тамам багъишун, масадаз хъсанвалун, гзаф ва жумартдиз гун къалурзава. Гьакъикъатдани, тамам жумартди тек са Ам я.
  9. “Аль-ЛатIифу” — Вири КьатIуз Чизвайди (2. Гьиссеривай гьисс тежедайди). Ам регьимлуди, хъуьтуьлвалдайди, рикI ачухди я. Адаз вири сирерикай, чинебан, чуьнуьх хьанвай, хурара авай крарикай, “гъайб” крарикай, гьар са куьлуь-шуьлуь кра­рикайни хабар ава. Ада Вичин иманлу бендейриз хъуьтуьлвалзава ва милайимвалзава — абуруз хъсанвализ, абурун дере­жа хкажиз, имтигьанриз имандал мягькемариз.
  10. “Аль-Муъмину” — Керчекди (Вафалуди). Ам Вичин расулар ракъурнавайди ва абур Ктабралди, аятралди, делилралди тестикьарнавайди я — абурун гьахъвал къалурун яз.
  11. “Аль-МутагIалий” — Виридалайни Винеди (вирибурал винел пад къачудайди, нукьсанрикайни писвилерикай вине тирди, Вичин Затдалди Виневайди). Аллагьдиз виневилин вири манаяр субут я. Адаз Затдин лап виневал субут я. Дугъриданни, Ам халкьнавай вири затIарилай лап вине ава, Аршдилай вине я. Адаз еке къадир (лайихвал, гьуьндуьр дережа) субут я — амни Адан сифетрин виневални азимвал я. Халкьнавай затIарин сифетар Адаз ухшар­ туш; Адаз муьтIуьгъарунин (маж­буру­нин, гужлувилин) виневални субут я — вири­дан винел гъалибвал (винел пад) къачун Адаз талукь я. Адан эмирар, дугъри­данни­, кьилиз­ акъатда. Ам садавайни ажу­зариз жедач.
  12. “Аль-Мутакаббиру” — Такабурлуди. Ам Вичин азимвиляйни дамахлувиляй, гьар са писвиликай, нукьсандикай, айибдикай такабурлуди, вине авайди я.
  13. “Аль-Матину” — Лап Зурбади. Ам зурба къуват авайди, чIехи къудрат ва гужлувал авайди я. Адан къуватлувилиз пуд мана ава: 1) къуватдин гужлувал; 2) ми­хьиз­ игьтияжсузвилин гужлувал; 3) гъалибвилин (вири муьтIуьгъарунин) гужлувал. Са кар ийидай ва я тавуна тадай къуват садазни авач — вири къуват Аллагьдин патай я. Адан къуватдалди цавар ва чилер, анра авай махлукьар (бендеяр), Женнетар ва Жегьеннемар халкьнава.
  14. “Аль-Мужибу” — (Дуьайриз) Жаваб Гудайди. Ам дуьа (ялвар) ийизвайбурун дуьайриз, тIалабзавайбурун тIалабунриз, ибадатзавайбуруз жаваб гудайди я. Жаваб гунни кьве жуьре ава: 1) умумиди, яни Адаз дуьа ийизвай, ялварзавай гьар садаз жаваб гун; 2) кьетIенди. И жуьредиз хас себебар ава: абурукай сад лап кIеве авай касдин дуьадиз жаваб гун я. ГьакIни азарлудан, мазлум касдин, сив хвенвай касдин, чпин веледдиз дуьа ийизвай диде-бубадин дуьайриз жаваб гун. Мадни, дуьаяр кьабулзавай вахтарани: ферз кпIарин гуьгъуьнай, азандин ва икъаматдин арада, марф къвадайла ва маса чIавара.
  15. “Аль-Мажиду” — Гьайбатлуди (ЧIехиди). Ам зурба тариф, баркаллувал, еке гьайбатлувал ва лап тамам сифетар авайди я.
  16. “Аль-МугьитIу” — Вири шейэр (чирвилелди, къудратдалди, муьтIуьгъ­а­ру­налди) Элкъуьрна Кьунвайди. Адан “акунин гьиссдиз” вири аквазва, Адан “ван атунин гьиссдиз” вири ванер къвезва ва Адан зурбавили вири шейэр муьтIуъгъар­нава.
  17. “Аль-Мусаввиру” — Суьрет Гузвайди. Ам авай кьван вири шейэр халкьнавайди я. Абур арадал гъана ва Вичин камаллувилелди абуруз дуьз гьал гана, Вичин гьикметдалди абуруз суьретар гана. Адан а зурба сифетар давам жезва.
  18. “Аль-Мукътадиру” — Гьар са кардал­ Лап Къудратлуди. Ам зурба къуват, чIе­хи къудрат ва гужлувал авайди я. Адан гужлувилиз пуд мана ава: 1) къуватдин гужлу­вал (зурбавал); 2) михьиз игьтияжсузвилин­ гужлувал (бегьемвилин, садан тIем акакь та­вунин); 3) гъалибвилин (вири муь­тIуь­гъа­рунин) гужлувал. Са кар ийидай ва я та­ву­на тадай къуват садазни авач — вири къуват Аллагьдин патай я. Адан къуватдалди цавар ва чилер, анра авай махлукьар (бендеяр), Женнетар ва Жегьеннемар халкьнава.

(КьатI ама)

Ямин  Мегьамедов, диндин алим