Алай йисан 14-январдиз телевиденидин Сад лагьай каналда «Лучше всех!» («Виридалайни хъсанди!») передачада (шоу) иштиракай ва лезги тIуьнар гьазурай Алиса Къулиевадикай гзафбуруз хабар хьана жеди. ГьикI хьи, 5 йиса авай гъвечIи ашпазди, тIуьнар гьазурунин бажарагъдилай гъейри, итижлу ихтилатралди, веревирдералдини гьейранарна…
«Заз чIехи бубади гьамиша лугьудай: «Вун лезги хьунал дамах ая! Лезги дишегьлияр дуьньяда виридалайни гуьрчегбурукай я!» — гьа и гафарилай башламишзава Алисади передача кьиле тухузвай Жанна Бадоевадихъ галаз вичин суьгьбет.
ГъвечIи ватанэгьлидихъ галаз газет кIелзавайбур мадни мукьувай танишарунин мураддалди чун адан дидедихъ галаз телефондин куьмекдалди алакъадиз экъечIна. Сад лагьай каналдин кьиле авай ксари ва чи машгьур ватанэгьли, дизайнер, «Лезги сумах» проектдин (коллекциядин) автор Каринэ Рамазановади чаз и карда куьмекна. Сагърай чеб!
Алиса Къулиевадин хизан — буба Альберто, диде Эмилия ва вах Каролина — Екатеринбург шегьерда яшамиш жезва. Альбертодин ва Эмилиядин диде-бубаяр лагьайтIа, алатай асирдин 80-йисара, жегьилар яз, Уралдиз, Екатеринбург шегьердиз, акъатнай. Абур ина дидейриз хьана. Альбертодин диде-буба Ахцегь райондай я. Амма гада 5 йиса авайла, хизан Дагъустандиз куьч хьана. Альберто Дербентда чIехи хьана, ана шегьердин 18-нумрадин юкьван школада вири вадар аваз кIелна. 2000-йисара абурун хизан мад Екатеринбургдиз хъфена. Эмилиядин диде-бубадин ери-бине Азербайжан республикадин КцIар райондин Уьнуьгъ хуьряй я. Екатеринбургда «Лезгинкадин» школада кьуьлер чирзавай жегьилар чеб чпихъ галаз таниш хьана, гуьгъуьнлай хизан тешкилна.
РикIел хкин, Сад лагьай каналда «Виридалайни хъсанди!» передача 2016-йисалай инихъ къалурзава. Адан иштиракчийриз къиметар эцигзавач, я абуру сада муькуьдахъ галаз акъажунарзавач. Чи уьлкведин жуьреба-жуьре пипIерай тир 3 йисалай 12 йисалди яшда авай ватандашри — гадайрини рушари — чпин алакьунар, бажарагъ къалурзава, яни чеб виридалайни хъсанбур тирди субутзава. Виликдай и передача Максим Галкина (ам РФ-дин Минюстдин къецепатан уьлквейрин агентрин сиягьдик кутунва) кьиле тухузвай. 2022-йисуз, жемиятдинни сиясатдин передачайрал артух фикир желб авун яз, передача са кьадар вахтунда акъвазарнай.
2019-йисан 17-мартдин «Виридалайни хъсанди!» передачада Алисадин ваха, 3 йиса авай Каролинади, гъвечIи вундеркинд яз, иштиракна. Ада вичин яшара авайбуруз хас тушир тегьерда лап хъсандиз гьисабунарзавай (гьич санални галкIун тавуна, 100-дал кьван гьисабна), адаз география хъсандиз чизвай, вичин диде-бубадикайни ада итижлу ихтилатар авунай. А чIавуз Алисадин анжах са йис тир.
— «Виридалайни хъсанди!» передачадин редакторри, гьеле Алисадин 2 йисни зур тирла, адаз фикир ганвай. ГьикI хьи, Каролинадикай передача гьазурайдалай кьулухъ абуру захъ галаз алакъа хуьзвай, абур соцсетра за рушарикай эцигзавай видеороликриз тамашзавай. Гзаф активный ва шад къилихдин аял яз чIехи жезвай Алисади тIуьнар гьазурунин жигьетдайни вичиз итижлувал авайди къалурзавай. Чна и кар, гьеле адан 2 йис тирла, кьатIанвай. ГьикI хьи, зи дидеди (Алисадин чIехи дидеди), чи халкьдин милли тIуьнар гьазурдайла, Алисани кардик акатдай. ТIуьнриз талукь яз, вичин гъвечIи яшаризни килиг тавуна, ам гзаф крарин гъавурдани ава. Видеороликрай Алисадихъ и рекьяй бажарагъ авайди акурла, «Виридалайни хъсанди!» передачадин редакторри чаз ана иштиракун теклифна. Амма гьа и береда передача агална, кьве йисуз ам къалур хъувунач. Алиса лагьайтIа, тIуьнар гьазурунин рекье вичин устадвал мадни хкажиз чалишмиш жезвай, — рикIел хкизва Алисадин дидеди.
Малум хьайивал, 2023-йисан ноябрдиз «Виридалайни хъсанди!» передача эфирдиз ахкъат хъувурла, адан редакторри Къулиеврин хизандиз ана иштиракун патал эвер гана. Эмилияди суьгьбетзавайвал, соцсетра «@lezgifood» дестедин администраторди абуруз еке куьмекар гана, кьилди къачуртIа, тIуьнар (рецептар) хкягъиз куьмекна ва абуруз талукь яз пайда хьайи са суални жаваб тагана тунач. И кардай хизанди адаз сагърай лугьузва! Передача гьазурзавай ксар чебни чи халкьдин милливал дериндай къалурунал желб тир. И мураддалди Къулиевар дизайнер Каринэ Рамазановадихъ галаз танишарзава. Передача патал пек-партал хкягъунал машгъул ксариз «Лезги сумах» коллекциядай тир, чпел лезги гамарин нехиш алай хуруганар пара бегенмиш хьана, абур заказна. Лезги гамарин нехишар цIийи кIалубда тунвай Каринэ Рамазановадизни абуру сагърай лугьузва! Суьгьбетдай мадни чир хьайивал, Къулиеврин хизанди разивалзавай, абуру сагърай лугьузвай ксар мадни ава…
— Передачадин съемка алатай йисан декабрдиз кьиле фена. Проектдин тешкилатчияр тир Екатеринбургда авай лезги жемият гзаф рази яз амукьна. ГьикI хьи, чи халкьдин милли яржар ва интерьерда ишлемишзавай шейэр жагъурунин карда абуру еке куьмекар гана. Лазим шейэр жагъуруник пай кутаз, куьмекар гуз гьазур ксарин кьадар акьван гзаф тир хьи, чи руьгь и карди мадни хкажзавай. Чи халкьдин садвал, дугъриданни, пара къиметлу ва маса са куьнивни гекъигиз тежедай гьисс я кьван (чна и кар гьич гуьзлемишни авунвачир эхир). Гьавиляй заз жуван шадвал къалурдай гафарни жагъизвач. Сагърай чеб вири! — лугьузва Эмилия Къулиевади.
— Эгер Алисадиз милли хуьрекар гьазуриз чирайди зи диде ятIа, лезги чIал, лезгийрикай малуматар адаз зи бубади чирна, — суьгьбет давамарзава ада. — Гьайиф хьи, вичин кьвед лагьай хтул адаз чIехи экрандилай акун кьисмет хьанач. Съемкаяр башламишдалди са варзни зур амаз, буба чавай къакъатна. Амма чIехи бубадин келимаяр, насигьатар Алисади рикIелай ракъурзавач. Абур лап аял чIавалай, лугьурвал, хъсандиз кужумнава. Чунни хизанда чи рушарин чирвилериз, абурун бажарагъ ачухуниз еке фикир гуз алахъзава. Кьилинди, рушар чпин рикI алай крарал машгъул хьуниз чна манийвалзавач. Гьа са вахтунда абуру хъсан ва дериндай чирвилер къачунизни еке фикир гузва.
Къуй багъри ерийривай яргъара яшамиш жезвай, чи халкьдин тIвар машгьурзавай вири ватанэгьлийрихъ — гъвечIибурухъни, чIехибурухъни — гьар са карда чIехи агалкьунар хьурай!
Рагнеда Рамалданова
