Гьа ихьтин кьил алаз сиясатдин, жемиятдин, литературадин «Вологодский ЛАД» журналдиз Россиядин писателрин союздин векил, шаир Алла Касецкаядин еке макъала акъатнава. Ам майдандиз акъатунни яратмишунардайбурун «Булах» кIватIалдин векил, шаир, Россиядин писателрин союздин член Тамила Хуршидовадихъ галаз алакъалу я.
Аллади макъалада вич лезги шаирдихъ галаз таниш хьайивиликай, Дагъустандиз атана, Дербентдин Нарын-къеледиз, ХХ асирдин Гомер, Дагъустандин халкьдин шаир СтIал Сулейманан музейдиз фейивиликай, тарихдин имаратри, музейдин экспонатри, адетдин инсанри вичиз авур таъсирдикай гьейранвилелди кхьенва:
«Сулейманакай, гьелбетда, заз хейлин малуматар чизвай, адакай ктабар кIелнавай. Амма музейдин къуллугъчи Фейзудин Мамедова зурба шаирдин уьмуьрдикай, яратмишунрикай авур суьгьбетри зун тажубарна, гьейранарна. Ахьтин шаирар даимбур я. Абур халкьди рикIелай алуддач. Фейзудина заз Сулейманан цIийиз акъуднавай ктаб багъишна. Мадни лагьайтIа, за шаирдин багъда авай тарцелай шефтел дадмишна. Адан ширин, аламатдин дад гилани сиве ама…»
Вологдадай атанвай мугьман Касецкая Тамила Хуршидовадин хизандихъни илифна. Лезгийрин ацукьун-къарагъуникай, мугьман кьабулзавай тегьердикай ада пара хушвилелди кхьизва:
«Кавказвийрихъ мугьман пара хушвилелди кьабулдай адет авайдакай заз чизвай. Амма Тамилади зун кьабулай тегьер… им анжах вилералди акуна кIанда. Еке суфрадихъ шаирдин хизанар, мукьва-кьилияр, къуншияр кIватI хьана. Суфрадал лагьайтIа, лезгийрин дадлу хуьрекар алай. За гьар хуьрекдин дад акуна ва заз бегенмиш хьана. Суфрадихъ лап рикIи кужумдай тостарни лагьана. Яшлувал квай итимди лагьай келимаяр заз иллаки хуш хьана: «Дуьньяда вуч хьайитIани, чи халкьарин арада къалмакъал тваз кIанзавайбур акъатайтIани, алемда гуьзелвал, инсанрин хуш рафтарвал, мугьман кьабулунин адетар, мани, шиират, музыка амай кьван чи садвал садавайни чIуриз жедач».
Шаирди мадни къейдзава: «Гьа инал музыкадин сесерни акъатна, иесийри туьнт кьуьлерни авуна. Зунни кутуна кьуьлуьник. Эхь, зани гьакI фикирзава, чи адетар, ацукьун-къарагъун, динар, гьатта хуьрекарни гьар жуьрединбур ятIани, Россиядин халкьари чпи-чпиз гьуьрметзавай, сада-садаз куьмек гузвай, сад-садан далудихъ дагълар хьиз акъвазнавай кьван гагьда са гъейридавайни чи арада гьахьиз, чун сад-садаз такIанариз жедач.
Суфрадихъ за Тамиладин урус чIалаз таржума авунвай шиирарни кIелна. И кар абуру пара хушвилелди кьабулна. Тамилади лезги чIалаз элкъуьрнавай зи шиирарни кIелна. Яб акалзавайбурун чинриз килигайла, акуна, абур зи эсеррик квай манадин гъавурда акьазвай.
Тамиладин хизанди зун пара гьуьрметдивди рекье хтуна. Жуван ватандиз хтана са шумуд варз алатнаватIани, рикIяй Дагъустан, лезгийрин макан, жуваз чир хьайи гьакьван милайим инсанар акъатзавач. Агъунва, гила Дагъларин уьлкве, адан гуьрчег чкаяр ва инсанар гьамиша захъ галаз жеда».
Журналда урус чIалаз таржума авунвай Тамила Хуршидовадин «Объятия матери», «Листок бумаги», «Дерево инжира», «Блеск кувшина», «Листок», «Родина», «Ветер и гость» шиирарни ганва.
Алла Касецкаяди кхьизвайвал, Тамила Хуршидовадихъ галаз яратмишунин кIвалах давамарда.
Нариман Ибрагьимов
