Виликди камар къачузва
Дуьньядин саки вири политикри алай вахт пара муракабди яз гьисабзава. Алемдин кьуд пад секин туш. Гагь сана, гагь масана халкьарин, уьлквейрин арада къизгъин гьалар арадал къвезва. Бязи уьлквейрин кьилериз атанвай башчияр халисан дявекарар я. Абуру, иллаки Евросоюздик квай уьлквейрин регьберри, дяведин пайдах хкажнава. США-ни гуьгъуьна акъвазнавач. Президент Трампа Малайзияда авай и йикъара США виридалайни зурба уьлкве я, «чахъ хьтин яракьар садахъни авач, цин кIаникай фидай чи атомный луьтквейри виридаз жаваб гуда, чна мад хъуьтуьлвилер хъийидач, садазни инсафдач, чаз аксивалзавай вири барбатIда, гъалибвилер чибур жеда…» лугьуз малумарна. Россияди ахтармишай цIийи ва гзаф яргъал мензилриз фидай «Буревестник» ракетади адазни таъсир авур хьтинди я. Украинада дяве акъвазардай фикирарни амач адахъ.
США-диз (адани Россиядиз къадагъаяр малумарна) ва коллективный Западдиз, гуж къалуруналди, Россия метIерал акъвазариз кIанзава. Владимир Путина абуруз хъсан жаваб гана: «Вичи-вичиз гьуьрметзавай са государстводини вич метIерал акъвазариз тадач». Эхь, къенин гьакъикъат гьахьтинди я. Россия вири рекьерай мягькем хьуни са бязибурув ахвар вугузвач. Иллаки — къуншидал алай Польшадиз, Советрин Союзди 1945-йисуз дарбадагъ авур Германиядиз, пачагьдин девирдилай Кавказдин нафтIада, девлетра вил авай Великобританиядиз… Украинадин хаинрикай амадагар кьуна, абуру урус халкьдиз дяве малумарнава. Пул, яракьар тIалабиз, дуьньядин майданрилай цIар илитIзавай къекъвераг Зеленский вилик кутуна, Россиядилай кьисас вахчуз кIанзава. Гьелбетда, гьайифдин кар я, гьар юкъуз цIудралди жегьил чанар телеф жезва. Душманрин макьсад сад я — Россия чукIурун, пайи-паяр авун ва адан девлетрин иесивал авун. Имни алакь тийидай кар я. Акакьдач куь тIем, жанабияр!
Ни вуч лагьайтIани, къенин юкъуз чаз садвал герек я. 1611-йисуз Нижний Новгороддин земский кавха Кузьма Минина ва бажарагълу военачальник Дмитрий Пожарскийди халкьдин къуватар сад авурла хьиз. Гьа и садвили абуруз Федор Мстиславский кьиле авай ирид боярдикай ибарат хаин гьукуматди Польшадиз маса гайи Урусат а королдин хва Владиславан кьушунрин гъиляй ахкъудиз куьмекна. Зегьметчи кьегьалрикай туькIуьрнавай ополченидин хура полякрин 15 агъзур касдикай ибарат кьушундивай акъвазиз хьанач. 1612-йисан 26-октябрдиз (гилан 4-ноябрь) полякри рей гана. Москва душмандикай азад хъувуна. Ида Урусатдин вири мулкарай къецепатан уьлквейрин чапхунчияр ахкъудунин женгинин гьерекат башламиш хьунал гъана.
И чIехи ватанпересвилин гьерекатдин надирвал квекай ибарат я лагьайтIа, мягькем гьукумат авачирвиляй Ватан хуьнин кар, чпин фикиррилай, инанмишвалзавай диндилай, гьал-агьвалдилай аслу тушиз, халкьдин гегьенш къатари чпин гъилиз къачуна. Уьлкве лап кIеве гьатнавай ва девлетар тарашзавай четин девирда, гьакъикъатдани, Россиядин халкьарин садвал арадал атана. Урус халкьди а четин макъамда халис ватанпересвал къалурна ва ватан барбатI хьуникай, чапхунчийрин истисмарвилик кумукьуникай хвена. Гьавиляй Урусатда баркаллу рухваяр тир Мининазни Пожарскийдиз зурба памятникарни хкажнава. Абурун кьегьалвилер эбеди я.
Россиядиз душманвалзавай уьлквейризни чир хьун герек я хьи, къенин Россия я 1612-йисан, я 1990-йисарин уьлкве яз амач. Адан гегьенш чилерал вишелай виниз жуьреба-жуьре халкьар дуствилелди яшамиш жезва. И дуствал Россиядин Яракьлу Къуватрин кьушунрани ава. Чи офицерри ва аскерри тежер хьтин игитвилер къалурзава, Украинада пайда хьанвай цIийи фашистар, миллетчияр тергзава ва чи халкьарин векилар яшамиш жезвай чилер, шегьерар, хуьрер азадзава.
Халкьарин садвилин югъ чи уьлкведин агьалийрин гражданвилин рейсадвал, ватанпересвал лишанламишзавай важиблу сувар, уьлкведин аслу туширвилин, азадвилин ярж ва такьат я.
4-ноябрь — тарихдин лишанлу ва чIехи вакъиайрик акатзава. Ам чна гьар йисуз къейдни ийизва. Чазни, къецепатан уьлквейрин агьалийризни аквазва хьи, Россиядин Президент Владимир Путинан регьбервилик кваз уьлкведин къудратлувал хкаж жезва, экономикади виликди камар къачузва, хуьруьн майишатдин зегьметчийри ватан бес кьадарда суьрсетдалди таъминарзава, агьалийрин яшайиш, гьал-агьвал хъсан жезва. Гьар са агьали патал метлеблу и крар мадни хъсанбур, бегьерлубур хьун, душманриз дуьзгуьн жаваб гун патал чаз мадни садвал, тупламишвал герекзава. Садвал, садвал. Ибур кьуру гафар туш. Садвал — им чи ислягь уьмуьр, агьваллу яшайиш, гуьзел гьиссер, пакадин умудлу югъ, гележегдихъ инанмишвал я.
Хийир Эмиров
