Зун —
ришветрин аямди
тахтуниз
Хкажнавай хва!
Зи бахтуни
тамамдиз
Авунвай заха!
Ришвет — зи буба,
Зи амле,
зи арха!
Залай гъейри
гьеле сад
Хьанач икI рахар!..
За къечена,
эчIена,
хъичена
Гьар жуьре рангар,
Жедалди азгар.
Чуьхвена
Идан-адан гьавизра
Гьар жуьре зангар:
Данадинни,
Ламранни,
Бугъадинни,
Хваранни…
Михьиди кьацIуриз,
КьацIайдаз гуз мачар,
Жуваз къачуна
Тарчар,
крчар,
яржар…
Я лагьана заз
Гьатта
Ибн-Гьажар,
Алуддай гужар…
Ришвет къачу!
Ришвет це —
Кумукьдач
буржар!..
* * *
КутуначтIани
санани за
Я хир, я хвал,
я багъ, сал,
ВегьеначтIани
са цIам кьванни
Эл — жемятдин цIал,
Зи гъиле жем хьана!
Тавханайра дем хьана!
ТIем хьана!..
Бедел кьуна за Аслан,
Ам далудихъ галаз,
Закай
Тар хьана кьулан,
КIудна за гьар жуьре илан,
Гьар жуьре къирятни
къулан,
КIудна парабурун
Ниятни план,
За хкажна
жуван
фасикьвилин тан!
Чан!!!
Гьатна вирибурун
сивера
зи тIвар,
зи тариф,
Гьар са кар — са миф!..
Зи вилик жанавурар
Хьана гьакI зайиф,
Вилерал къвез циф…
Акваз зи крчар,
Зи чуру, яржар,
Гана заз гъейиф,
Масадаз гьайиф.
Агь, пажар!..
Зи меци,
Гъер галай верцIи,
Къванерни кваз
авуна гъуьргъуь,
Ийиз гьакI регъуь…
Зи шерди — магьшерди
Хьурна гьич тежерди:
Рагъни тваз алакьна
Гагь-гагь чилина
гьашердин,
Вуч эйбежердиз!..
Захъ агъана игитни абдал.
Зал алукIна
Адалатдин
Ад алай партал.
Зи адалат — адават яз,
Акьулдивай
лап къакъат яз,
Кьуна
Адлувилин такьат яз,
Зи — фасикьдин чIал…
Амма
Чарар — чарар яз,
Тварар — тварар яз,
ТIурар — тIурар яз,
ЧIарар — чIарар яз,
ЦIарар — цIарар яз,
Къурар — къурар яз
Амукьна,
Хиве кьур кьван крар яз…
За къалурна абур
Пака къведай нурар яз,
Руьгь хкаждай гурар яз,
Муьгъ акъаждай пурар яз…
* * *
Хва я зун!
Эхь, ришветрин хва я зун!
Бе-э-с! Бе-э-с! Бэс!
Гьазур я зун нез!..
Къанихди яз, заха хьана.
Дарихди яз, ахъа хьана.
Аюхди яз, башкъа хьана.
Машгьур я —
бакьа хьана!
Бе-э-эс!
Гьикьван ачух сес!..
Ван къвезвани квез?
Алим тушиз, алим я.
Гьаким тушиз, гьаким я.
Лигим тушиз, лигим я!..
Уяхбурал хъуьруьрна
за авамар.
Дамахбурал илигна
за вагьрамар.
Пайдахбуруз чил авуна
гьарамар.
Даяхбуруз цав авуна
тIарамар,
Бягьсина тваз япалухни —
ярамаз…
* * *
ИкI тавурла,
Зи диб, зи деб гьикI хуьдай?
Жув са цIегь яз, къатирдин еб
гьикI хуьдай?
Кард я лугьуз, къаргъадин
кьеб гьикI хуьдай?
Махлукьатди ийидай себ
гьикI хуьдай?..
Магьир тушиз,
Къачуна за магьирвал.
Шаир тушиз,
Къачуна за шаирвал.
Гила аку,
Ийизва за загьирвал!..
* * *
Зи амадагар — угърини вагьши,
Рахунризни, уюнризни —
гьамиша наши.
Атайбур туш гьич рикIелни
Мергьямат, инсаф,
Атайбур туш гьич мецелни
Инсанвилин гаф.
Пеш тарашиз,
Хел тарашиз,
Сагъ танар
КIвачин кьилел
Авурбур я паф,
Жуваз рекьер,
Жуваз муькъвер,
Мелни мехъер
кутун патал,
Жуван нефсер
ацIун патал,
Жуваз кесер,
Жуваз сесер
къачун патал…
Хъфейдалай кьулухъни зун
Жуванбуру
“Ам чи хва тир!
Чи арха тир!
Лап заха тир!
Са хаха тир!
лугьун патал…
* * *
Эхь!
Карчини зун я,
КIарчини зун я,
Тарчини зун я,
Харчини зун я!..
Амач жеди
Зак квачир пеше,
Накь тефей ише.
Къе зи бахт ачух хьанва —
Суьгьуьрдин шуьше!
Гун — къачун,
Къачун — гун,
Зунни вун,
Вунни зун…
Бес я са тIуб юзун,
Долларди — зи къузгъун —
Ийизва нефс къадгъун,
Нихъ ава икI кадгъун?
Ая квез куьн юргъун —
За гьалда зи фургъун!
* * *
Ришвет — зи вафа!
Ришвет — зи сафа!
Галачир жафа!..
КIанзавани квез кар-кIвалах?
Гъваш даш-баш!
КIанзавани хъваз буз-булах?
Гъваш даш-баш!
КIанзавани крар юла?
Гъваш даш-баш!
ТIимилни ваъ —
Кьуна кIула,
Гъваш даш-баш!
КIантIа хьурай бицIи бала,
Гъваш даш-баш!
Баш-даш гъваш!..
Ингье им я
зи кьилин къайда!
МасакIа
вахт рекьида нафайда!
МасакIа виринрай я
вун гьайда!..
* * *
Эй, хиперин суьруьяр!
ТIиш чилеваз,
Юрта авай шеврияр!
Чир хьухь, куьне тагайтIа
Тух жедалди
Некни, якни гъерияр,
Къахкъуддайди
Вири квев гвай ерияр…
Ингье зи лозунгар:
— Яшамишрай
Виридуьньядин чIехи крчар!
Гъилевайбур чIехи тарчар,
чIехи ачIар,
чIехи кьачIар!..
— Виридуьньядин олигархар,
сад хьухь!
— Пролетарар,
Квадра куь пухча, азад хьухь!
— Квез чидани,
Ришветизация вуч ятIа?
Кьабул мийир,
Квез масакIа хуш ятIа…
Ришветизация —
девлет я, девлет!
Ам такIан хьун
къелет я, къелет!
ГватIа вав девлет,
Жеда вав женнет!
Девлетдинди я, гьелбет,
Гьуьрметни къимет!
Ихтибарни гьаданди я,
Ийимир гьуьжет!..
Мус акурд я
Кьун — депутат?!
Ришвет гана —
Зун — депутат!
Ришвет гуда —
Вун депутат!…
* * *
Зи бубаяр тушир кьунар,
Хьайибур туш ацIай пунар.
Хвейибур я кьацIай рухвар.
АтIайбур я даим ахвар.
Амма мурад тир жеди гьар
ЧIарчIелни хьун нурарин зар:
“Са вахтуни
Чи бахтуни
Гъида, валлагь,
АцIай вацIар…”
Зун лагьайтIа,
Кьун я кьакьан!
Зи гафуни атIузва къван!
Ханарилай зун винева!
АцIай хвахар зи гинева!
Хвах — твах!
Хвах — къах!
Хвах — чIвях!
Хвах — няхв!
Бубаяр!
Лакьанрай фад къахрагъ!
Маканрал хъша куьн уьзягъ!
“Чун — кьунар я!” — гьарагъа!
Девирдиз килигайвал
кIвалаха!
Пара нез, пара кьаз алакьа!..
Це — къачу!
Къачу — це!
Тамир са затI
Куь гъил тефей,
Куь вил тефей,
Куь кьил тефей!
Тамир садни
Шаклу тIеквен!
Акъашиз хьухь
Гьар сана къен!
КIурук кутур
Лекьни лекьен!
Тамир са пеш,
Квел гъидай хъен!
Саламат хуьх
Куь гъен, куь пен, —
Гьамишалугъ
Гумукьда ден!
Ахъай мийир
Ришветдин цен!..
* * *
КIела!
Пехилвал ая!
Зун —
Явабурун,
Яманбурун,
Арсузбурун,
Азгъунбурун,
Адалатдиз
Ва гъейратдиз
Яргъабурун куькведай я!
Заз балгъанни
Куьне вегьей
цуькведай я!..
Зун дуьзбурун рекье хьунухь
Гуьлледай я,
Магьфедай я!
Амма магьфе зун патал туш,
Я зун алай пун патал туш…
Лугьумир гьич
гвач зав иман,
Душман!
Масад я заман.
Накь яруд тир зав гвай
пайдах,
Къе къацу я адан дамах…
Зун тефенвай я са мискIин,
Я са килис, кума амач!
За кьил кутун тавур жуьре.
Судни силис, савда амач!
За гъил кьун тавур зи гъиле
Я шейтIан,
Я иблис амач!..
Зун хва я, хва!
Ришветрин хва,
Даим заха!
Мецер ахъа
Хьурай рахаз!..
Аслан анжах тахьуй яргъа —
Архадикай тахьуй юнгъа…
Зайиф жеда акI зи юргъа,
Ацукьда зи кьилел къаргъа…
* * *
Шаир:
Ихьтин “рухваяр”
Гумрагь амай кьван
Бахтавар жедатIа
Ватан?
Михьиди жедатIа
виждан?
Намуслу жедатIа
инсан?
Савалди жедатIа
лейсан?
Гьалалди жедатIа
игьсан?..
Мерд Али
