Чи ватанэгьлияр – гьар сана

«Неинки кIвалахзавай чкадал алай­ла,  гьакI  жув авай  гьар  гьина  хьайи­тIа­ни, инсанриз тежрибадикай, алакьунрикай, регьимлувиликай, инанмишвиликай, умуд­лувиликай са кIус гун — им духтурдин­ уьмуьр кьиле тухунин тегьер я. Духтурвал кIевелай жавабдарвал истемишзавай пе­ше я — гъалатI ахъайдай ихтияр авач, и кар азарлудан уьмуьрдихъ галаз ала­къалу я. Ихьтин макъамра къарар кьабулуниз тежрибадикай, чирвилерикай­, датIа­на жува-жу­вал кIвалахуникай куьмек жеда», — лугьузва медицинадин­ илимрин док­тор­, А.И. Евдокимован тIвар­­­цIихъ галай­ Моск­вадин государст­водин меди­ко-­сто­матологический уни­вер­ситетдин педиат­риядин кафедрадин профессор ­Хадижа Маратовна Эмировади.

Ери-бине СтIал Сулейманан райондин Ивигар хуьряй тир Х. Эмировади Махачкъала шегьердин 39-нумрадин лицей гимишдин медалдалди куьтягьна. Ге­­лежегдин пеше ада медицинадихъ галаз алакъалу авун кьетIна: 1991-йисуз Дагъустандин государстводин мединститут педиатриядин хиляй тафават­лудаказ акьалтIарна. 1992-1994-йисара гьа и вузда аялрин азарриз талукь ка­федрада педиатриядин пешедай клиникадин ординатурада чирвилер арту­харна.

Хкянавай пешедин рекьяй мадни вилик финин мурад рикIе авай Хадижа Маратовнади РФ-дин здравоохраненидин министерстводин Москвадин стоматологиядин медицинадин институтдин аялрин азаррин кафедрада 1994-1997-йисара аспирантурада кIелун давамарна.

1988-йисуз ада «Клиническое значе­ние определения содержания белков острой фазы и показателей липидного­ обмена при гемолитико-уремическом син­дроме у детей» темадай медицинадин илимрин кандидатвилин диссертация агалкьунралди хвена.

1997-йисалай Москвадин стоматологиядин институтдин аялрин азаррин кафедрада кIвалахна.

2005-йисалай 2007-йисан ноябрдал­ди Хадижа Эмировади Москвадин областдин М.Ф. Владимирскийдин тIварцIихъ галай илимдинни ахтармишунрин клиникадин институтдин аялрин диализдин ва гемокоррекциядин отделенидин заведующийдин везифаяр тамамарна.

2005-2020-йисара ада гьа са вахтунда Москвадин государстводин медико-стоматологический университетдин педиатриядин кафедрада доцент яз, 2020-йисан гаталай инихъ профессор яз кIвалах давамарзава.

Алакьунарни чирвилер герек жезвай­ маса чкаярни авайвиляй, асул кIва­лахди­лай алава яз, Х. Эмировади 2008-йисалай Москвадин аялрин клиникадин азарханадин ивидин гравитационный хирур­гиядин ва гемодиализдин центрада дух­тур-нефролог яз зегьмет чIугвазва.

Медицинадин илимдин хиле асул фи­кир тромбрин микроангиопатиядиз, ге­мо­литико-уремический синдромриз ва дур­кIунрин азарриз гузва.

Хадижа Эмирова чапдай акъатнавай илимдин 260-далай гзаф кIвалахрин, гьа жергедай яз студентар патал акъуднавай чирвилеринни методикадин 19 пособидин, духтурар патал акъуднавай 4 ктабдин ва 3 монографиядин автор я.

Агъайнавал, пешекарвилин вини дережа, савадлувал, инсанвилин ва зегь­мет­­дал рикI хьунин хъсан къилихар, начагъбурув къайгъударвилелди эгечIзавай тегьер себеб яз, Хадижа Маратовнади­ санал кIвалахзавайбурун арада еке гьуьр­мет ва ихтибар къазанмишнава. Адакай­ куьмек хьайи азарлуйри интернетдин сайтра разивилин гзаф келимаяр кхьенва. Ам пешекарвилин вини дережа авай, сагъарунин кардив рикI гваз эгечIзавай духтур тирди къейднава.

Ам регионрин уртах «Аялрин неф­рологрин яратмишунрин кIватIал» об­щественный тешкилатдин, Россиядин диализдин обществодин, нефрологрин милли ассоциациядин, аялрин нефрологрин Европадин обществодин (ESPN), аялрин нефрологрин международный ассоциациядин (PNA), дуркIунрин месэлайрин рекьяй Европадин ассоциациядин (ERA — EDTA) член, аялрин атипичный гемолитико-уремический синд­ромрин рекьяй Россиядин пешекаррикай сад я.

2013-йисалай Хадижа Эмировади­ Россиядин лайихлу духтур, меди­ци­на­дин­­ илимрин доктор, профессор,          Н.А. Се­машкодин тIварцIихъ галай клиникадин ме­дицинадин илимдинни образованидин институтдин сагъарунин факультетдин педиатриядин кафедрадин заве­дую­щий Ольга Зайцевадин регьбервилик кваз «Гемолитико-уремический синдром у детей: современные подходы к ди­аг­ностике, лечению и оценке прогноза» ­темадай медицинадин илимрин докторвилин диссертациядин винел кIвалахна.

Ам кьетIен темадай ахтармишун­рив эгечIай тегьердиз и рекьяй пешекарар тир алимри еке къимет гана. Мукьуфдивди, фагьумлувилелди эгечIуникди ва тежрибада цIийи къайдаяр ишлемишиз алакьуникди ада кьиле тухвай илимдин ахтармишунар хъсан нетижадинбур­ ­хьана.

Медицинадин илимрин докторвилин­ диссертация Хадижа Маратовнади 2024-  йисуз  И. А. Евдокимован тIварцIихъ галай медико-стоматологический университетда агалкьунралди хвена.

Къейд ийиз кIанзава хьи, Хадижа Эмировади зегьмет чIугвазвай универси­тетда  адан чIехи вах, медицинадин илимрин доктор, садакай масадак акатдай азаррин рекьяй пешекар Мадина Гьажикъулиевадини кIвалахзава. Буба Марат Багьаудинович ДГУ-дин профессор я, ада физикадин факультетда студентриз тарсар гузва; диде Маида Мегьамедовнади гзаф йисара муаллимвиле кIвалахна, алай вахтунда ам пенсияда ава.

Хадижа Эмировадихъ са рушни са хтул ава. Чаз адахъ илимда, кIвалахда мадни еке агалкьунар хьана кIанзава.

К. Ферзалиев