Уьлкведа ва дуьньяда

Маса рехъ амукьнач

12-апрелдиз РФ-дин Президент Владимир Путина къейд авур­вал, Украина, Белоруссия ва Россия — ибур сад тир пуд халкь я. Къе Украинада кьиле физвай гьалар, са шакни алачиз, мусибатдинбур я, амма Россиядиз маса чара амачир. Украинада махсус операция тухун — им дуьз кам я, маса рехъ амачир. Вилик эцигнавай макьсадар кьилиз акъатда. Ихьтин фикир уьлкведин регьберди Белоруссиядин регьбер А.Лукашенкодихъ галаз авур рахунрин нетижайрин пресс-конференциядал малумарна, раижзава “Новости” РИА-ди.

Президентди ихтилатайвал, Россияди Белоруссиядихъ галаз­ гьамиша стхадихъ галаз хьиз рафтарвилер авуна ва эхиримжи варцара  арада авай алакъаяр кIусни дегиш хьанвач.

“Къуьн кутадайди Белоруссия тирдал чна са шакни гъанвачир. Гзаф асиррин чи умуми тарихдани гьамиша гьакI хьайиди я”, — лагьана В.Путина.

Президентди Украинадин Буча шегьерда ислягь агьалияр кьена лагьай малуматдин патахъайни баян гана. Къейд авурвал­, Бучадин барадай чукIурнавай малумат виликдай Сирияда химия­дин яракьрикай чукIурай хьтин тапанди, къалпди я.

Белоруссиядин регьбер А.Лукашенкодин гафаралди, Бучада­ кьиле фейи агьвалат “Британиядин психологический махсус се­ренжем я”.

Украинада кьиле тухузвай военный махсус серенжемдикай рахадайла, РФ-дин Президентди къейдна хьи, гьерекатар йигинариз жеда, амма ида зиянарни екебур гуда.

РФ-дин оборонадин министерстводи идалай вилик хабар га­най хьи, Россиядин Яракьлу Къуватри анжах военный къурулуш­риз ва Украинадин кьушунриз ягъунар кьазва. 25-мартдиз абуру серенжемдин сад лагьай паюнин асул тапшуругъар кьилиз акъуд­на — Украинадихъ военный рекьяй авай мумкинвилер хейлин тIимиларна. Кьилин макьсад Донбасс азад авун я.

13-апрелдин экуьнахъ РФ-дин оборонадин министерстводи малумарай делилралди, махсус серенжем кьиле тухунив эге­чIай­далай инихъ чи кьушунри Украинадин 130 самолет ва 103 вертолет, зенитный ракетайрин 244 комплекс, пилот галачир 447 аппарат, 2169 танк ва дяведин маса машинар, РСЗО-дин 243 установка, артиллериядин ва маса 931 яракь,  дяведин суьрсет, во­енный махсус 2076 автомобиль тергна.

Европадиз жезвай зарар

Вири дуьньядин алишверишдин тешкилатдин (ВТО) делилралди, газдин къимет хкаж хьуни США-дилай гзаф Европадин уьлквейриз пис патахъай таъсирда. Идакай саласадиз “Новости” РИА-ди ва са жерге маса чешмейри хабар гана.

Европада газдин къимет январдилай инихъ 45 процентдин хкаж хьана. Гьа са вахтунда, Европадив гекъигайла, Америкада газдин къимет са кьадарда агъузди яз амукьна.

Аналитикрин фикирдалди, Россиядинни Украинадин арада  къалмакъалри дуьньядин алишвериш хаталувилик кутазва. ВТО-дин векилри рикIел хкайвал, Россияни Украина гьам недай суьр­сетралди, гьам энергиядалди масабур бегьемдиз таъминарзавай­ уьлквеяр я. Кьилди къачуртIа, ВТО-дин делилрал асаслу яз, Аф­рикадини Мукьвал тир РагъэкъечIдай пата чпиз лазим тир кьадардин чIехи пай техил  Россиядивайни Украинадивай маса къачузва.

Туьркиядин таъсир

Туьркиядин президент Р.Т.Эрдоганан фикирдалди, Россиядинни Украинадин векилрин арада кьиле физвай рахунар менфятлубур хьуниз таъсир ийиз жедай уьлкве анжах Туьркия я. Адан фикир “ТАСС” чешмеди раижна.

“Туьркия къе къалмакъал авай кьве терефдихъ галазни сих алакъаяр хуьз жезвай уьлкве я”, — лагьана Эрдогана.

Есирвиле вугана

“Новости” РИА-ди ДНР-дин мулкарин оборонадин штабдин делилрал асаслу яз хабар гузвайвал, Украинадин яракьлу къуватрин (ВСУ) агъзурдалай виниз аскерри Мариуполда чеб есирвиле вугана.

Мариуполда есирвиле вугай Украинадин аскеррин патахъай идалай вилик Чечнядин кьил Р.Къадыровани вичин Telegram-каналда хабар ганай. Къейд авурвал, есиррин арада  хирер хьанвайбурни вишералди ава.

Яракьар ракъурзава

Россиядин МИД-дин кьилин заместитель О.Сыромолотова малумарайвал, эхиримжи варзни зуран муддатда США-ди Киев­диз 1,65 миллиард доллардин къимет авай яракьар ракъурна. Идакай “Новости” РИА-ди хабар гузва.

Сиромолотова мадни къейд авурвал, чара уьлквейрай пулунихъ кьунвай аскерар атуникди Украинада гьалар мадни пис жез­ва. Международный къайдаяр чIуруналди, къецепатан аскерар желб авунал Украинадин дипломатвилин векилар машгъул я.

Мариуполдин “Азовсталь” заводда къецепатан 200-300 аскер авайдакай идалай вилик есирвиле гьатай Украинадин аскерди­ лагьанай. Талукь тир видеоролик Р.Къадырова вичин Telegram-каналда раижна. Украинадин аскердин гафаралди, пулунихъ кьун­вай аскерар гьи уьлквейрай атанвайбур ятIа адаз малум туш.

«Лезги газет»