Суалар арадал текъведайвал

2-апрелдиз Дагъустандин Кьилин везифаяр вахтуналди тамамарзавай Владимир Васильева государстводин властдин органрин руководителрин иштираквал аваз совещание тухвана.

Анал Дагъустандин агьалияр ва медицинадин идараяр дарманралди таъминаруниз ва 2018-йисан апрелдиз-майдиз республикада кьуршахар кьунин спортдин акъажунрай дуьньядин чемпионат тухуниз гьазурвал аквазвай гьалдиз талукь месэлаяр веревирдна.

Сад лагьай месэладай доклад авур РД-дин здравоохраненидин министрдин везифаяр вахтуналди тамамарзавай Танка Ибрагьимова къейд авурвал, гьар са рай­ондай дарманрин барадай чпиз кьезилвилер авай категорийрин агьалийрин сиягьдин жуьреда заявкаяр агакьарзавайди я. Чпиз кьезилвилер гузвай хейлин кса­ри­ дарманрин чкадал пулдин такьатар къа­чуниз майилвалзава. Идалай гъейри, ада къейд авурвал, алай йисуз республикада кьезил шартIаралди дарманралди таъминарун патал ахъайдай пулдин такьатрин кьадар 3,8 сеферда артухардайвал я.

Гуьгъуьнлай рахай РД-дин Счетный палатадин председатель Билал Жагьбарова дарманралди таъминарун патал бюджетдай ахъайзавай пулдин такьатар ишлемишдай чIавуз са жерге къанунсузвилериз рехъ гузвайди къейдна. Ахтармишунри къалурайвал, 2016-йисуз дарманралди таъминарун патал пулдин такьатрин патахъай 479 миллион манатдин, 2017-йисуз — 1 миллиардни 324 миллион манатдин, 2018-йисуз — 539 миллион манатдин дережада аваз игьтияж авайди тайинарнавай. Пулдин такьатрин пата­хъай авай игьтияжриз талукь делилрин арада ихьтин фаркь аваз хьуни а делилар кер­чекбур туширдан гьакъиндай, кьезил шар­тIаралди дарманралди таъминарунин патахъай игьтияж авай категорийрин  гражданрин учет дуьздаказ тухун тавунин ва кьилди-кьилдин азарриз ва герек тир дарманриз талукь якъин делилар авачирдан гьакъиндай шагьидвалзава”.

Идалай гъейри, РД-дин Счетный палатадин делилралди, регионда дарманрин патахъай чпиз кьезилвилер гузвай ксарин учет дуьзгуьндаказ тухузвач. I, II, III группайрин  инвалидрилай гъейри, азарриз ва чара авун лазим тир дарманриз та­лукь делилар авач. “Планламишунин кIва­лах рази жедай гьалда авачиз хьун ва бес кьадарда финансламиш тавун себеб яз агьалийрилай къвезвай арзайрин, шикаятрин кьадар артух жезва.  2017-йисуз 430 арза агакьна. Абурун 80 процент би­не­лу­бур тирди субут хьана. Идалай гъей­ри, дар­манар тир шейэр маса къачудай чIа­вуз къанунсузвилериз рехъ ганвайди тайинарна”, — малумарна Билал Жагьбарова.

РД-дин Халкьдин Собранидин Председатель Хизри Шихсаидовни финансризни бюджетдиз талукь законодательстводин истемишунрал амал тавунин са жерге дуьшуьшрал акъвазна: “Къанунсузвилериз асул гьисабдай чпин сиягь федеральный гьукуматдин тапшуругъдалди тестикьарнавай, лап чарасуз герек, акьал­тIай важиблу дарманар маса къачудай чIа-вуз рехъ гузва. Гьа и дарманралди ме­ди­цинадин вири идараяр 100 процентдин кьадарда таъминарна кIанзавайди я. Гьакъикъатда лагьайтIа, и делил 50 процентдилай са тIимил виниз я. Маса гафаралди лагьайтIа, медицинадин идарайри сиягьда къалурнавай, тайин тир къиметар эцигнавай ахьтин препаратар ужуз­буралди, гзаф вахтара бегьемсузбуралди эвеззава. Чи виридан везифа азарлуяр дуьзгуьн дарманралди таъминаруникай ибарат я. И кар патал герек резервияр авазва”.

Месэла гьялунин  нетижаяр кьур Да­гъустандин Кьилин везифаяр вахтуналди тамамарзавай Владимир Васильева, министерствойринни ведомствойрин вири руководителрихъ элкъвена, лагьана: “Жуван везифаяр суалар арадал текъведайвал, куь кIвалахдин тайин тир хилера гьалар хъсанвилихъ дегиш жезвайди инсанри гьиссдайвал кьилиз акъуда”.

Совещание кьиле фидай чIавуз Владимир Васильева республикадин Минздравдин руководитель Танка Ибрагьимова  вич отставкадиз ракъурунин гьакъиндай гайи арза кьабулна: “КIвалахдилай эля­чIун — им регьят кар я, за и кардин тереф хуьзва. Гьа са вахтунда, чун икьрар хьайивал, куьне, Танка Ибрагьимович, и хилен месэлаяр вичин гуьзчивилик квай вице-премьер Анатолий Къарибовахъ галаз санал и совещанидин нетижайрал асаслу яз “рекьин карта” гьазура. Учет тухун  ва гуьзчивал авун, и хилен кар алай месэлаяр, гьа гьисабдай кадрийриз талукь месэлаярни, “рекьин картадин” бинеда хьун герек я.

Медицина вилик тухун патал федеральный бюджетдай гзаф кьадар такьатар ахъайзавайди я. Чавай а пулар менфятсуздаказ ишлемишуниз мад рехъ хгуз жедач”.

Дагъустандин Кьилин везифаяр вахту­нал­ди тамамарзавай В.Васильева мадни кье­тIендаказ къейд авурвал,  гражданрилай къвезвай, гьа гьисабдай дарманралди таъминаруниз талукь арзайрин кьадар рехъ гуз тежедай хьтин еришралди артух жезва. Махачкъаладиз атай чIавуз уьлкведин Президент Владимир Владимирович Путина ихьтин везифа вилик эцигна: чна пулдинни инсанрин арада чпиз кьеж акъудзавай жавабдарсуз, темягькар чиновникрин десте гьатнаваз хьунин гьал арадай акъудун герек я. Къейд авурвал, прокуратуради гуьзчивалда, къанун-къайда хуьдай органри лагьайтIа, тайин тир кIвалах тухуда. Чна налогар дуьзгуьндаказ кIватIиз хьайитIа тайинарнавай месэлаяр гьялун патал мадни еке мумкинвилер ачух жеда”, — къейдна региондин руководителди.

Веревирдзавай месэладай РД-дин медицинадин рекьяй мажбуридаказ страховатунин Территориальный фондунин руководителдин сад лагьай заместитель Рафик Бутаев, РД-дин прокуратурадин силисдал ва гел жагъурунин оперативный кIвалахдал гуьзчивал авунин рекьяй управленидин начальник Татьяна Анищеко ва масабур рахана.

Ахпа РД-дин Гьукуматдин Председателдин Сад лагьай заместитель Анатолий Къарибова кьуршахар кьунин спортдин акъажунрай Европадин чемпионатдиз гьазурвал аквазвай гьалдин гьакъиндай суьгьбетна. Докладчиди къейд авурвал, и кIвалах тайинарнавай графикдал асаслу яз кьиле физва.

В.Васильева Чемпионат кьиле тухуниз талукь яз са жерге тапшуругъар гана.

«Лезги Газет»