Россельхознадзордин республикада авай управленидин пресс-къуллугъди хабар гузвайвал, Дагъустанда 1,5 агъзур гектар чилер зиянкар гьашаратри кьунва. Филлоксеради зарар гун себеб яз карантиндик акатзавай чкаяр вири гьисабдиз къачун патал Россельхознадзордин республикада авай управленидин пешекарри хуьруьн майишатдин 10 карханада, рейддин сергьятра аваз, ахтармишунар кьиле тухвана.
Фитосанитариядин рекьяй карантиндин гьалариз талукь алай йисан 1-январдин делилрал асаслу яз, анжах са Къаякент районда филлоксера себеб яз карантиндик акатнавай чилерин кьадар тахминан 740 гектардиз барабар тир. Зиянкар и гьашарат чкIанвай чкаяр уьзуьмчивилел машгъул саки вири майишатрай жагъана.
Амма, ахтармишунар кьиле тухузвай вахтунда тайинарайвал, Къаякент районда карантиндик акатнавай зиянкар гьашаратри кьунвай цIипицIлухар гьеле 2008 ва 2012-йисара тамамдаказ хкудна, чилер лагьайтIа, цан цадайбурук кухтунва.
Куьгьне ва хийирлу тушир уьзуьмлухар пунай акъудунихъ ва абур алай чилер цан цадайбурук кухтунихъ галаз алакъалу яз, Россельхознадзордин РД-да авай управлениди фитосанитариядин карантиндин чилерин майдан, санлай къачурла, 512 гектардин тIимиларнава.
Къейд ийин, Къаякент район хуьруьн майишат кьиле тухун патал виридалайни къулай районрикай ва уьзуьмчивилин хел ина кар алайбурукай сад я. Амма чубукар цадалди вилик фитосанитариядин рекьяй абурун гьал тайинарна, абур карантиндик акатзавайбур яни, тушни чирна кIанда, иллаки — эгер къелемар къецепатан уьлквейрай гъанвайбур ятIа, тагькимарзава идарадин пресс-къуллугъди.
Цадай къелемар гуьзчивал алачиз, лазим документация авачиз уьлкведиз гъуни карантиндик акатзавай иллаки хаталу, гьа жергедай яз РФ-дин мулкунал алачир организмаяр пайда хьунал, абур чи уьлкведа чкIунал гъизва. Идалайни гъейри, цадай ихьтин материалди региондин хуьруьн майишатдиз виле акьадай кьадарда аваз зарар гун мумкин я.
Филлоксера цIипицIриз зарар гузвай гьашарат я. Санлай къачурла, къенин юкъуз РД-дин мулкунал и гьашаратди 1 агъзурни 465 гектар чилер кьунва. Асул гьисабдай ам Дербент, Къайтагъ, Къаякент, Къарабудахкент ва Сергокъала районра чкIанва. РД-да карантиндин фитосанитариядин гьалар пайгарбур хьуни ина гьасилзавай хуьруьн майишатдин суьрсет региондилай къеце пата маса гуниз хъсан патахъай таъсирда.
Идахъ галаз алакъалу яз, Россельхознадзордин пешекарри ихьтин мярекатар Дербент, Къайтагъ, Сергокъала ва са жерге маса районра давамарун пландик кутунва.
Гьазурайди — Жасмина Саидова
